Author :
Abstract
Çalışmada, günümüzde Gaziantep’in bir ilçesi ve Türkiye’nin Suriye sınırında olan, Fırat Nehri kenarındaki Karkamış’ın kentsel gelişimi incelenmiştir. Karkamış antik kentinde yerleşimin tarihi binlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Antik kentte başlayan yerleşim tarihin seyri içerisinde bir noktada koparak daha sonraki dönemlerde yerleşim bugünkü ilçe merkezine kaymıştır. Makalede, Karkamış yalnızca antik kent sınırları dahilinde düşünülmemiş, “bölge” bazında kentsel süreklilik çerçevesinde ele alınmıştır. Karkamış’ın yalnızca antik kent sınırları dahilinde veya belirli bir döneminin ele alınmayıp başlangıcından Cumhuriyet Dönemi’ne değin incelenmesi çalışmaya özgün bir nitelik kazandırmaktadır. Halen devam eden kazı çalışmalarına ait güncel ve eski fotoğraflar, Gaziantep Kent Arşivinden elde edilen görsel doküman ile bilgiler ve bölge hakkında özellikle Geç Hitit Dönemine ait daha önce yapılmış tez ve makaleler ile arkeolojik kazıların raporları çalışmanın temel verilerini oluşturmaktadır. Metinde, antik kentin ve bölgenin tarihi kronolojik bir dizge içerisinde incelenmiş, kentin altın çağı olarak adlandırılan, halen devam eden kazılarda da kalıntıları çıkarılan Geç Hitit ve ardından gelen Asur dönemleri çalışmanın odak noktasını oluşturmuştur. Bu döneme ait kent planı ve mimari yapılar detaylıca ele alınmıştır. Ardından da günümüze dek bölgenin geçirdiği değişim özetlenmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümündeyse, literatürdeki eksikliklere dikkat çekilmiş ve bölgedeki yerleşimin değişimi değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
This study examines the urban development of Carchemish, a district of Gaziantep and located on the Euphrates River, on Türkiye's border with Syria. Settlement in the ancient city of Carchemish dates back thousands of years. Settlement, which began in the ancient city, broke away at some point throughout history, and later shifted to the current district center. This article examines Carchemish not only within the ancient city's boundaries but also within the framework of urban continuity on a regional basis. The study's originality lies in examining Carchemish not only within the ancient city's boundaries or a specific period, but also from its first settlements to the Republican Era. Current and previous photographs from ongoing excavations, visual documents and information obtained from the Gaziantep City Archive, theses and articles on the region, particularly those from the Late Hittite Period, and reports from archaeological excavations constitute the primary data for this study. The text examines the history of the ancient city and region in a chronological order, focusing on the Late Hittite and subsequent Assyrian periods, known as the city's golden age, and whose remains are still being unearthed in ongoing excavations. The urban plan and architectural structures from this period are discussed in detail. The region's evolution from the present day is then summarized. The conclusion draws attention to gaps in the literature and evaluates the evolution of settlement in the region.
