Author :
Abstract
Son yıllarda sağlığa yararlı besinlere olan ihtiyacın artması ve daha yüksek yaşam kalitesine sahip olma isteği gibi nedenler, fonksiyonel besin kavramına olan ilginin artmasına neden olmaktadır. Fonksiyonel besinlerin sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğu, kronik ve inflamatuvar hastalıklar başta olmak üzere birçok hastalığın önlenmesinde rol aldığı bilinmektedir. Bununla birlikte, fitobesin, nutrasötik ve gıda takviyesi gibi kavramlar fonksiyonel besinlerle birlikte sıklıkla kullanılan ve karıştırılan kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kavramsal karmaşa, yalnızca bilimsel literatürdeki anlamı değil aynı zamanda yasal düzenlemelerin oluşturulmasını ve bireylerin sağlıklı tercihler yapmasını zorlaştırmaktadır. Fitobesinler, bitkisel kaynaklı besinlerde doğal olarak bulunan biyoaktif bileşenleri içeren, sağlığın korunmasına ve hastalıkların önlenmesine katkı sağlayan fonksiyonel besinlerdir. Nutrasötikler ise genellikle yararlı biyoaktif bileşenlerin saflaştırılarak veya formüle edilerek geleneksel besin formu dışında olan, temel beslenmenin ötesinde sağlık yararı taşıyan ürünlere denilmektedir. Gıda takviyeleri genellikle nutrasötiklerle iç içe geçmiş bir kavram olsa da normal diyeti desteklemek, besin öğeleri ya da biyoaktif bileşenleri takviye etmek amacıyla üretilen beslenme ürünleri olarak değerlendirilmektedir. Bu kavramlar fonksiyonel besinlerle benzer ve ilişkili olsa da tanımları ve yasal çerçeveleri net değildir. Bu yüzden bu derleme, fonksiyonel besinlerle ilgili olan fitobesin, nutrasötik ve gıda takviyesi kavramlarının özelliklerini, birbiriyle olan ilişkisini, farklarını ve mevcut yasal çerçeveyi kısaca incelemek amacıyla yazılmıştır.
Keywords
Abstract
In recent years, the increasing need for nutrients that promote health and the desire for healthy life have led to an increased interest in the concept of functional foods. It is known that functional foods have positive effects on health and play a role in preventing many diseases, particularly chronic and inflammatory diseases. However, concepts such as phytonutrients, nutraceuticals and food supplements are frequently used interchangeably and often confused with functional foods. This conceptual confusion complicates not only the meaning in scientific literature but also the establishment of legal regulations and individuals’ making healthy choices. Phytonutrients are bioactive components naturally found in plant-based foods and contribute to the protection of health and prevention of diseases. Nutraceuticals are products that have health benefits beyond basic nutrition, usually by purifying or formulating beneficial bioactive components and are outside the conventional food form. Although dietary supplements are often used interchangeably with nutraceuticals, they are generally considered nutritional products produced to supplement the normal diet and to supplement nutrients or bioactive components. Although these concepts intersect with functional foods, their definitions and legal frameworks are unclear. Therefore, this review briefly describes the characteristics of the concepts, interrelationships, differences and current legal frameworks of phytonutrients, nutraceuticals and food supplements in relation to functional foods.
