Author :
Abstract
İnsan hayatını derinden etkileyen olguların başında ölüm gelmektedir. Vefat eden birinin ardından duyulan özlem, üzüntü zamanla edebiyatta yeni bir türün oluşmasını beraberinde getirmiş ve mersiyeler yazılmıştır. Aynı şekilde kimi zaman vefat eden kimi zaman da hayatta olan kişilerin vasıflarının anlatıldığı, övüldüğü methiyeler kaleme alınmıştır. Mersiyelerin ve methiyelerin odağında olan üzüntü, acı, keder, övgü ve diğer özellikler bazen iç içe geçmiş bazen biri diğerinin yerini alabilmiştir. Ölen birinin ardından duyulan üzüntü ve keder dile getirilirken aynı zamanda aynı kişinin övüldüğü, iyi yönlerinin methedildiği de görülmektedir. Bu nedenle mersiye ile methiyeyi kesin bir şekilde birbirinden ayırmak mümkün olmamış ve methiyelerin çoğu zaman mersiyelerle iç içe girdiği de görülmüştür. Bu çalışma, klasik Zaza edebiyatındaki mersiyeleri ve methiyeleri konu edinmektedir. Bu makalede öncelikle bu iki tür hakkında gerekli edebi bilgiler verilip açıklık getirilecek, daha sonrasında ise Zazaca yazılan mersiyeler ve methiyeler incelenecektir. Sonuç kısmında ise Zazaca yazılan mersiye ve methiyelerin ne kadar iç içe girdiği veya ne kadar benzer yapılara sahip olduğu değerlendirilecektir.
Keywords
Abstract
Death is one of the phenomena that profoundly affects human life. The longing and sorrow felt after the death of a person have, over time, led to the emergence of a new literary genre: the elegy. Similarly, eulogies have been written to praise the qualities of individuals, whether deceased or still alive. The emotions central to elegies and eulogies such as grief, pain, sorrow, and praise often intertwine, and sometimes one takes the place of the other. It is not uncommon to see a person being praised and their virtues highlighted while mourning their passing. Therefore, it is often difficult to draw a clear line between elegy and eulogy, as the two frequently overlap.This study focuses on elegies and eulogies in classical Zaza literature. First, the necessary literary background and explanations regarding these two genres will be provided. Then, elegies and eulogies written in the Zaza language will be examined. In the conclusion, the extent to which Zazaki elegies and eulogies intertwine and share structural similarities will be evaluated.
