Author :
Abstract
Bu sistematik derleme, çocukluk çağı istismarının yeme bozuklukları ile olan ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Literatürdeki araştırmalar, bu ilişkinin yalnızca doğrudan bir etkiden ibaret olmadığı; psikolojik süreçler, bireyin ruhsal durumu ve çevresel etmenler aracılığıyla çok yönlü şekillendiğini göstermektedir. Bu amaçla, 2015-2025 yılları arasında yayımlanan, çocukluk çağı istismarı ile yeme bozuklukları ilişkisini doğrudan veya dolaylı olarak ele alan, tam metnine erişilebilen ve Türkçe olarak yayımlanmış 24 çalışma (18 makale, 6 yüksek lisans tezi) değerlendirilmiştir. Yalnızca çocukluk çağı istismarı veya yalnızca yeme bozukluklarını inceleyen çalışmalar ile araştırma kapsamına uymayan yayınlar dışlanmıştır. Çalışmaların tümü Türkiye’de yürütülmüş olup, veri toplama sürecinde Google Akademik, DergiPark ve YÖK Tez Merkezi veri tabanları kullanılmıştır. Bulgular dört problem cümlesi doğrultusunda değerlendirilmiştir: (1) Çocukluk Çağı İstismarı ve Yeme Davranışları Arasındaki Doğrudan İlişki, (2) Çocukluk Çağı İstismarının Psikolojik Mekanizmalar Aracılığıyla Yeme Bozukluklarıyla İlişkisi, (3) Çocukluk Çağı İstismarının Psikopatoloji ve Psikolojik İyi Oluş Üzerinden Yeme Bozukluklarıyla İlişkisi, (4) Çocukluk Çağı İstismarının Aile ve Sosyo-Demografik Etkenler Üzerinden Yeme Bozukluklarıyla İlişkisi. Sonuçlar, fiziksel, cinsel ve duygusal istismar türlerinin yeme bozukluğu gelişiminde önemli bir risk oluşturduğunu göstermiştir. Öz şefkat, duygu düzenleme, beden algısı, bağlanma gibi psikolojik mekanizmaların bu ilişkiye aracılık ettiği psikopatolojik belirtiler ve düşük psikolojik iyi oluş düzeyinin ise çocukluk çağı istismarı ile yeme bozuklukları arasındaki ilişkide belirleyici rol oynadığı görülmüştür. Ayrıca, aile yapısı, ebeveyn tutumları ve sosyoekonomik durum gibi faktörlerin de bu ilişkiyi etkileyen önemli değişkenler arasında olduğu görülmüştür. Literatür taraması sonucunda derlenen bulgular, bu konunun yalnızca bireysel düzeyde değil, psikolojik ve sosyal düzeyde de ele almanın gerekliliğine işaret etmektedir. Bu doğrultuda, alan yazına katkı sağlayacak daha kapsamlı, çok değişkenli araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Keywords
Abstract
This systematic review examines the relationship between childhood abuse and eating disorders. Literature indicates that this relationship extends beyond a direct effect, being shaped through psychological processes, the individual’s mental state, and environmental factors. For this purpose, 24 studies (18 articles and 6 master’s theses) published between 2015 and 2025, which directly or indirectly addressed this relationship, were reviewed. Only full-text studies published in Turkish and directly related to the topic were included, while studies focusing solely on childhood abuse or solely on eating disorders, as well as those not meeting the research scope, were excluded. All studies were conducted in Türkiye, and data were collected using Google Scholar, DergiPark, and the Council of Higher Education (YÖK) Thesis Center databases. The findings were organized under four thematic headings: (1) Direct Relationship Between Childhood Abuse and Eating Behaviors, (2) Relationship Through Psychological Mechanisms, (3) Relationship Through Psychopathology and Psychological Well-Being, and (4) Relationship Through Family and Socio-Demographic Factors. Results indicated that physical, sexual, and emotional abuse types pose a significant risk for the development of eating disorders. Psychological mechanisms such as self-compassion, emotion regulation, body image, and attachment mediated this relationship, while psychopathological symptoms and low psychological well-being played a determining role. In addition, factors such as family structure, parenting styles, and socioeconomic status were identified as significant variables influencing the relationship. These findings highlight the need to address the issue not only at the individual level but also at psychological and social levels. Accordingly, more comprehensive and multivariable research is required to contribute to the literature and inform interventions.
