17.-19.yüzyıllarda Anadolu’yu gezen Müslüman ve Avrupalı seyyahların yazdıkları hatıra ve günlük tarzında olup, özel bir önem taşımaktadır. Batıda aydınlanma çağı gezginleri, bilgilerini arttırmak, görüşlerini aktarmak için belli bölgelere seyahat etmişlerdir. Bu nedenlerle 17. yy. da Anadolu’nun çoğu bölgelerini ziyaret eden başta Evliya Çelebi ve Fransız Tavernier ile 19. yy. da Fransız Cuinet, İngiliz Morier, Alman Mordtmann, Leonhart ve Hunger gibi çoğunun bilgin, hümanist kişiler olan seyyahlar, İstanbul’dan itibaren tarihi İpek You’nu takip ederek; başta Anadolu, Tebriz, Şam vb. yerlerin kentleri-kentlileri anlatmaktadır. Bu çalışmanın amacı söz konusu gezginlerin hayatından ve seyahatnamelerinden yararlanılarak İstanbul’dan Üsküdar, Calcoidonia (Kadıköy), Maltepe, Diachidissa (Darıca), Nicomedia (İzmit), Tarachi (Taraklı), Gene (Geyve), Sanbanginch (Sapanca), Gohenuch (Göynük), Dibech (Dibeklitaş), Boly (Bolu), Giagaiol (Yeniçağ), İerarda (Gerede), Busoli (Çerkeş), Caraguire (Atkaracalar), Kurşunlu’yu ziyaret ettikten sonra; Koçhisar (Ilgaz), Totia (Tosya), Cacompazar (Hacıhamza), Ottomagich (Osmancık) Cagionde (Gümüşhacı), Merzuchan (Merzifon), Hiladich (Ladik), Sepetli ve Aieti (Hayati Köyü) üzerinden Niksar’a oradan da doğuya gittikleri bilinmektedir. Çalışmada söz konusu seyyahların Çankırı İli Kurşunlu ve çevresi hakkındaki izlenimlerine yer verilmiştir.
The writings of Muslim and European travellers who visited Anatolia in the 17th-19th centuries are in the form of memoirs and diaries and have a special importance. The travellers of the Age of Enlightenment in the west travelled to certain regions in order to increase their knowledge and convey their views. For these reasons, travellers such as French Tavernier, Evliya Çelebi who visited most regions of Anatolia in the 17th century, and French Cuinet, English Morier, German Mordtmann, Leonhart and Hunger in the 19th century, most of whom were scholars and humanists, followed the historical Silk Road from Istanbul and described the cities inhabitants of Anatolia, Tabriz, Damascus, etc. The aim of this study is to make use of the lives and travelogues of these travellers and to describe the towns and cities from Istanbul to Üsküdar, Calcoidonia (Kadıköy), Maltepe, Diachidissa (Darıca), Nicomedia (İzmit), Tarachi (Taraklı), Gene (Geyve), Sanbanginch (Sapanca), Gohenuch (Göynük), Dibech (Dibeklitaş), Boly (Bolu), Giagaiol (Yeniçağ), Ierarda (Gerede), Busoli (Çerkeş), Caraguire (Atka-racalar), after visiting Kurşunlu; Koçhisar (Ilgaz), Totia (Tosya), Cacompazar (Hacıhamza), Ottomagich (Osmancık) Cagionde (Gümüşhacı), Merzuchan (Merzifon), Hiladich (Ladik), Sepetli and Aieti (Hayati Village) to Niksar and from there to the east. In the study, the impressions of these travellers about Çankırı Province Kurşunlu and its surroundings are included.