CUMHURİYET SONRASI 1950 KUŞAĞI İLE ÇAĞDAŞLAŞAN TÜRK GRAFİK MİZAHI ÜZERİNE BİR İNCELEME: TURHAN SELÇUK ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Grafik mizahın ülkemizdeki gelişimi göz önüne alındığında Cumhuriyet sonrası sanayi ve sosyal gelişmelerle paralel bir çağdaşlaşma içerisinde olduğu görülmektedir. Özellikle İhap Hulusi Görey ile devlet nezdinde grafik tasarım üretimlerinin artması ve Afiş Atölyesi kurulumu ile grafik dilin anlatısı karikatür sanatını da etkilemiş ve bu süreçte grafik sanatı üretimleri ülke tarihinde görünür hale gelmişlerdir. Cemal Nadir Güler, Necmi Rıza Ayça, Kozma Togo, Ratip Tahir gibi isimlerin eserleri ile görünmeye başlayan modern karikatür çizgileri, 1950’lerde Saul Steinberg’in modern grafik mizah çizgili üslubu ile dünyada dikkat çekmiş ve en iyi yansımaları birçok karikatürist ile beraber Turhan Selçuk da ülkemizde örneklerini vermeye başlamıştır. Çizgilerindeki grafik değerler ve yazıdan arınmış ari çizgilerin hikayesi ile anlam kazanan çizgileri ifade eden “Grafik Mizah” kelimesi O’nun eserleri için daha sık kullanılmaya başlamıştır. Özellikle “Abdülcanbaz” çizgi romanı ile bilinirliği artan sanatçı, üslubu ile ürettiği eserlere imza atmasa bile çizgileri ile tanınabilen nadir çizerler içerisinde yer almaktadır. Ayrıca uluslararası alanda da anılan sanatçının, sosyal ve siyasal tespitlerini yorumladığı çizgileri ile basın karikatürcüleri içerisinde adından söz ettirmiştir. Bu çalışmada, çağdaş çizgilerin grafik temsilcisi olarak Türkiye’nin öncü grafik mizah sanatçısı Turhan Selçuk’un sanat yaşamı üzerine sistematik veri tarama yöntemi ile incelemelerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
Considering the development of graphic humor in our country, it is seen that it is modernized parallel to the industrial and social developments after the Republic. Especially with İhap Hulusi Görey, the increase in graphic design productions before the state and the establishment of the Poster Workshop, the narrative of the graphic language also affected the art of caricature. In this process, graphic art productions became visible in the country's history. Modern cartoon lines, which began to appear with the works of Cemal Nadir Güler, Necmi Rıza Ayça, Kozma Togo, and Ratip Tahir, attracted attention in the world with Saul Steinberg's modern graphic humor style in the 1950s, and Turhan Selçuk, along with many cartoonists, began to give examples in our country. The word "Graphic Humor," which refers to the graphic values in his lines and the lines that gain meaning with the story of pure lines free from writing, has started to be used more frequently for his works. The artist, whose recognition significantly increased with the comic book "Abdülcanbaz," is one of the rare illustrators who can be recognized by his lines, even if he doesn't sign the works he produces in his style. The artist, whose recognition significantly increased with the comic book "Abdülcanbaz" is one of the rare illustrators that can be recognized by his lines, even if he doesn't sign the works he produces in his style. In addition, the artist, also known internationally, has made a name for himself among the press cartoonists with his lines interpreting social and political determinations. This study uses the systematic data scanning method to examine the artistic life of Turhan Selçuk, Türkiye's pioneering graphic humor artist, as the graphic representative of contemporary lines.
