TÜRKÇE SÖZLÜK’ÜN A, B VE C MADDELERİNDEKİ BASİT VE TÜREMİŞ FİİLLERİN ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI
Author :
Abstract
Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki fiillerin kullanımı üzerinde durulmuştur. Buna göre çalışmada, Türkçe Sözlük’teki fiillerin Eski Anadolu Türkçesinde kullanılıp kullanılmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bilindiği üzere Eski Anadolu Türkçesi (13-15.yy), Türkiye Türkçesinin (20. yy- …) ilk dönemini oluşturmaktadır. Bu nedenle Eski Anadolu Türkçesi ile günümüz Türkiye Türkçesi arasında dil özellikleri bakımından büyük oranda benzerlikler olduğu gibi farklılıkların olduğu da bilinmektedir. Bu benzerlik ve farklılıklar, ses ve biçim özelliklerinde kendisi göstermektedir. Ancak bunun yanında, günümüz Türkiye Türkçesinde kullanılan kimi sözcüklerin Eski Anadolu Türkçesinde hiç kullanılmadığı ya da Eski Anadolu Türkçesinde yer alan kimi sözcüklerin günümüz Türkiye Türkçesinde hiç kullanılmadığı da dikkati çekmektedir. İşte bu çalışmada, hangi sözcüklerin yalnızca Eski Anadolu Türkçesi, hangilerinin ise yalnızca günümüz Türkiye Türkçesinde kullanılan sözcükler olduğu gösterilmiştir. Çalışmaya Türkiye Türkçesinin söz varlığını ortaya koymak amacıyla Türkçe Sözlük temel alınmıştır. Dolayısıyla fiillerin öncelikle yalnızca Türkçe Sözlük’te, ardından yalnızca Tarama Sözlüğü’nde bulunma durumları üzerinde durulmuştur. Çalışmadaki değerlendirmeler yalnızca basit ve türemiş yapılı fiiller bağlamında olmuş, diğer fiiller incelenmeye alınmamıştır. Türkçe Sözlük’teki fiil sayısının oldukça fazla olması nedeniyle de Türkçe Sözlük’ün yalnızca A, B ve C maddeleri incelenmiş, diğer maddeler inceleme dışında tutulmuştur. Çalışmaya malzeme olarak Türkçe Sözlük ve Tarama Sözlüğü temel alınmıştır. Ancak Tarama Sözlüğü’nde döneme ait tüm sözcüklerin yer almadığı düşünülerek çalışmaya Eski Anadolu Türkçesi metinlerinden Ahmed Fakîh’in Kitâbu Evsâfı Mesâcidi’ş – Şerîfe, Kutbeddin İznikî’nin Mukaddime, Muhammed bin Hamza’nın Kur’an Tercümesi, Necâtî Bey Dîvânı, Şirvanlı Mahmud’un Kemâliyye ve Tuhfe-i Muradî de dahil edilmiştir. Çalışmadaki temel amaç, Tarama Sözlüğü (13.-15. yy) ile Türkçe Sözlük (20. yy-…) arasında (dönemler arasındaki) benzerlik ve farklılıkların ortaya koymak ve böylelikle Eski Anadolu Türkçesi metinleri üzerinden Türkiye Türkçesi ve tarihsel sözlükçülüğe bir katkı sağlamaktır.
Keywords
Abstract
This study focused on the use of verbs in Turkey and Turkish Old Anatolian Turkish. Accordingly, it is tried to be determined whether the verbs in Turkish Dictionary are used in Old Anatolian Turkish or in which forms and meanings. As known, the Old Anatolian Turkish, Turkey Turkish constitutes the first period. Therefore ancient Anatolian language features largely in terms of present-day Turkey in the Turkish and Turkish is also known that there are differences as well as similarities. These similarities and differences show themselves in sound and form features. But beside this, today's Turkey in the Turkish word used in some of the Old Anatolian Turkish in some words ever being used or located in Old Anatolian Turkish Turkish contemporary Turkey has attracted the attention that has never been used. Here in this study, of which only the Old Anatolian Turkish word, which is shown to be the only words used in today's Turkey Turkish. In the study, evaluation of vocabulary was only in the context of verbs, other word types were not examined. Since the number of verbs in the Turkish Dictionary is quite high, only the items A, B and C of the Turkish Dictionary have been examined, and the other items have been excluded. The study was based on Turkish Dictionary and Scan Dictionary. However, considering the fact that all the words of the period are not included in the Screening Dictionary, the text of Ahmed Fakîh's Kitâbu Evsâfı Mesâcidi'ş - Şeriîfe, Kutbeddin İznikî's Mukaddime, Muhammed bin Hamza's Kuran Tercümesi, Necâtî Bey Dîvânı, Şirvanlı Mahmud's Kemâliyye and Tuhfe-i Muradî were also included. The main objective of the study is scanning Dictionary with Turkish Dictionary between similarity and reveals the differences and thus Old Anatolian Turkish texts is to provide a contribution through Turkey, Turkish and historical lexicography to.
