Author :
Abstract
Varlığını ve var olanı araştırma eylemini ilkel zamanlardan bugüne sürdüren insanoğlu, anlam veremediği, çekindiği veya korktuğu olay ve durumlara kendince anlamlar yüklemeye çalışmıştır. Mânâ arayışı dinî yahut lâdinî birçok inanmayı ve ritüeli de beraberinde getirmiş, hatta ortaya çıkan söz konusu inanmalar inanç sistemlerinde kendine yer bulmuştur. Kutsalın zihin ile kavranamaması; kutsalları, yaptıkları ile işaret eden bireyleri toplum gözünde yüceltmiş, onları sıradan insanlardan farklı bir konuma getirmiştir. İslâmiyet’in kabulü ile Oğuz boyları yeni bir kültür dairesi içerisine girmiş, henüz kabul görmeye başlamış İslâmiyet’i, dağınık halde yaşayan göçer evli Türkler arasında anlatma işi ise tebliğ ve irşadı kendisine yüce bir vazife kabul etmiş kişilere düşmüştür. Görev yaptıkları sosyokültürel ve coğrafî bağlamdan hareketle adlandırılan Kolonizatör Türk Dervişleri ya da Horasan Erenleri yeni dinin esaslarını, kendi kültür kodlarına uygun biçimde ezginin ve sözün gücünü kullanarak anlatmış, zihinlerde ve bilhassa gönüllerde yeni inanç kaidelerinin hem kalıcılığını hem de etki gücünü artırmışlardır. Dervişlere ve halka yol gösteren velî, evliyâ, mürşîd-i kâmil gibi adlarla bilinen tasarruf sahipleri, çeşitli vesilelerle kendilerinde zuhur eden ve Peygamber mucizeleri ile yakın bir işleve sahip, akılla kavranması güç, şahit olanları ve dinleyenleri acziyet içerisinde bırakan olağanüstülükler göstermişlerdir. Kerâmet denilen türlü haller, inanmayanları ikna etme veya cezalandırma, inananların inancını pekiştirme gibi iki temel fonksiyona sahiptir. Velîliği kabul edilen ulu zatlar, gösterdikleri kerâmetler ile yalnızca yaşarken değil vefatlarından sonra da etki alanlarını korumuşlardır. Böylelikle halkın derin bir saygı duyduğu erenlerin yaşamları ve türbeleri etrafında birçok anlatma teşekkül etmiştir. Çalışmada, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) tarafından, 2015-2016 yıllarında, iki sezon-kırk dört bölüm yayınlanan Yunus Emre Aşkın Yolculuğu; 2021 yılında, bir sezon-yirmi altı bölüm yayınlanan Mavera; 2022 yılında, bir sezon-yirmi altı bölüm yayınlanan Aşkın Yolculuğu Hacı Bayram-ı Veli adlı yapımlarda bir motif olarak kerâmet incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Human beings who continuously searched for the meaning of their existence attributed certain meanings to the events and situations that they could not understand. The search for meaning has thus brought with it many beliefs and rituals of religious or non-religious nature, and even these beliefs have filtrated into institutionalized beliefs. The inability to grasp the supernatural has glorified the individuals who performed these deeds in the eyes of the society and placed them in an elevated position. After embracing Islam, the Oghuz tribes entered a new cultural phase, and the task of apostolising and guidance among the nomadic and settled Turks was conducted by those who devoted themselves to this duty. Colonizer Turkish Dervishes or Khorasani dervishes explained the principles of the new religion by using the power of melody and rhetoric in accordance with their own cultural codes, and they increased both the permanence and the influence of the new belief system in the minds and especially in the hearts. Those known as saints, dervishes or religious mentors practiced some supernatural actions similar to prophetic miracles for various reasons. These events had two functions: one was to punish or persuade non-believers; other was to reinforce the believers' faith. These saintly personas preserved their spheres of influence with the miracles they performed not only while they were alive, but also after their deaths. Thus, many stories formed based on the lives of saints, whom the public deeply respected. This paper analyses miracles and parables in the TV series, 'Yunus Emre: The Journey of Love' in 44 episodes; ‘Mavera’ in 26 episodes; and ‘The Journey of Love: Hacı Bayram-ı Veli’ in 26 episodes broadcast by Turkish National Television Association (TRT) in 2015, 2021 and 2022 respectively.
