MANİPÜLASYON TÜRLERİ VE MODELLERİ KONUSUNDAKİ LİSANSÜSTÜ TEZLERE YÖNELİK BİBLİYOMETRİK BİR ARAŞTIRMA
Author :
Abstract
İşletmeler tarafından hazırlanan finansal raporlar işletme paydaşları için temel ve en önemli veri kaynağıdır. Dünyanın birçok ülkesinde yaşanan denetim skandalları, işletmelerin finansal bilgilerini kullanan paydaşların bu raporlara olan güvenini zedelemiştir. İşletmelerin birçok farklı yöntemlerle finansal raporlama sürecine kendi lehine müdahale etmesi, işletmelerin finansal durum ve performansı hakkında paydaşlara yanlış bilgi verilmesine neden olmaktadır. Finansal tablolarda manipülasyon yapılıp yapılmadığını, yapıldıysa ne kadar ve hangi hesaplarda yapılmış olabileceği hakkında değerlendirme yapabilmek adına son yıllarda dünyanın birçok farklı ülkesindeki akademisyenler tarafından formül ve modeller geliştirilmeye çalışılmaktadır. Geliştirilen bu modeller ilgili ülkenin piyasa koşulları da dikkate alınarak geliştirildiği için her model her ülkede aynı şekilde sonuçlar vermeyebilmektedir. Mevcut modellerin her ülkenin akademisyen ve araştırmacıları tarafından test edilip ülke piyasa koşullarına ve piyasadaki şirketlerin finansal raporlarına uygun olup olmadığının değerlendirilmesi ve gerekiyorsa modelde değişiklikler yapılması veya yeni modeller geliştirilmesi paydaşların şirketler hakkında daha doğru karar almalarına katkı sağlayacaktır. Çalışmanın amacı Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tez merkezinde manipülasyon türleri ve manipülasyon modelleri konusuyla ilgili bugüne kadar yayınlanmış olan ulusal tezlerin bibliyometrik analiz tekniği ile değerlendirilerek Türkiye’deki lisansüstü tezlerde ne kadar incelendiğinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesidir. Konuyla ilgili tezler tez merkezinden indirilerek, üniversite, anabilim dalı, danışman unvanı, tez türü, yayın yılı, dili, atıf alma sayısı açısından nicel verilere dönüştürülerek değerlendirme yapılmıştır. Türkiye’de manipülasyon yöntem ve modelleri ile ilgili olarak tamamlanan tezlerin en fazla İşletme Anabilim dalında ve tamamına yakınının Türkçe olduğu görülmüştür. Marmara Üniversitesi’nin en fazla tez tamamlanan üniversite olduğu, manipülasyon türlerinden en fazla “kâr yönetimi” konusunun ele alındığı ve manipülasyon modellerinden en fazla “Beneish” modelinin test edildiği tespit edilmiştir. Kâr yönetimi konusunda en çok doktora tezinin tamamlandığı ve en fazla atıfın yine bu konuda tamamlanmış olan tezlere yapıldığı tespit edilmiştir. Araştırmada incelenen konu başlıkları ile ilgili olarak sadece kırk sekiz üniversitenin akademisyenleri tarafından öğrencilerine tez konusu tamamlatıldığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Financial reports prepared by enterprises are the fundamental and most important data source for business stakeholders. Auditing scandals in many countries around the globe have broken the trust of stakeholders using the financial information of enterprises in these reports. Enterprises intervene in the financial reporting process in their favor through many different methods, which offers stakeholders misinformation about their financial status and performance. Over the past few years, many academicians from different countries have tried to develop formulas and models in order to evaluate whether manipulations are made in the financial statements, and if so, how much and in which accounts. As such models are developed by taking the market conditions of a country into account, each model may not produce the same results in every country. Tests and evaluations by academicians and researchers of each country on whether the existing models are suitable for the country's market conditions and the financial reports of the companies in the market, and if necessary, changes in the model or development of new models will help stakeholders to make more accurate decisions about the companies. The aim of the study is to evaluate the national theses on manipulation types and manipulation models published so far in the thesis center of the Council of Higher Education (YÖK) via the bibliometric analysis technique, and to determine, in terms of different variables, to what extent these topics have been studied in postgraduate theses in Turkey. Such theses were downloaded from the thesis center and evaluated by transforming them into quantitative data in terms of university, department, title of advisor, type of thesis, year of publication, language and number of citations. It has been observed that the theses published in Turkey on manipulation methods and models have mostly been published in the Department of Business Administration and almost all of them are in Turkish. It has been determined that Marmara University is the university with the highest number of theses, the most commonly studied manipulation type is "profit management", and "Beneish" is the most commonly tested manipulation model. The study has also exhibited that the most popular topic for doctoral theses has been the profit management and the highest number of citations have been made to the theses on this topic. Regarding the topics examined in this research, it has been revealed that only forty-eight universities have students write thesis on these topics and the most theses have been completed in 2019.
Keywords
- Abdul Aris, N., Othman, R., Arif, S. M., Abdul Malek, M. A., & Omar, N. (2013, June). Fraud Detection: Benford’s Law vs Beneish Model. IEEE Symposium on Humanities, Science and Engineering Research, Penang, Malaysia, Conference Paper,726-731.
- Alkan, G. (2014). Türkiye’de muhasebe alanında yapılan lisansüstü tez çalışmaları üzerine bir araştırma (1984-2012), Muhasebe ve Finansman Dergisi. 61, 41-52.
- Altaylı, E. (2022). Adli Muhasebe-Adli Müşavirlik Kapsamında Hile Araştırmacılığı, Regresyon (Bağlanım) Modeli İle Analizi ve Raporlanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
- Altunal, I. (2019). Muhasebe Manipülasyon Riski Üzerinde Etkili Olan Stratejik Faktörler: Borsa İstanbul’a Kayıtlı İşletmeler Üzerinde Bir Uygulama. Yayınlanmamış doktora tezi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aras, E. (2020). Finansal Başarısızlığın Karar Ağacı ve Diskriminant Analizi Yöntemleri İle Değerlendirilmesi: Bist’te Bir Uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ayarlıoğlu, M. A. (2007). Kâr Yönetimi Uygulamaları ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Test Edilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Barton. J. & Simko P. J. (2002). The balance sheet as an earnings management constraint. The Accounting Review. 77, 1-27.
- Bozkurt, N. (2009). İşletmelerin Kara Deliği Hile: Çalışan Hileleri. Alfa Yayınları. İstanbul.
- Boztepe, E. (2017). Hile Denetimi Ve Tespitinde Lojistik Regresyon Analizinin Kullanımı: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Yayınlanmamış doktora tezi. İzmir Kâtip Çelebi
- DeAngelo, L. E. (1986). Accounting numbers as market valuation substitutes: a study of management buyouts of public stockholders. The Accounting Review, 61(3), 400-420.
- Dechow, P. M., Sloan, R. G., & Sweeney, A. P. (1995). Detecting earnings management. Accounting Review, 70(2): 193-225.
- Elitaş, B. L. (2013). Muhasebe manipülasyonu ve muhasebe bilgi kalitesine etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 58, 41-53.
- Genç, M. (2018). Yaratıcı Muhasebe Uygulamalarının Ortaya Çıkarılmasında Kullanılan Modeller. II. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi 5-8 Temmuz 2018, Nevşehir.
- Güdü, E.S., (2022). Finansal İşlemlerde Genetik Algoritma Yöntemi İle Hile Tahmini. Yayınlanmamış doktora tezi. Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Healy, P. M. & Wahlen, J.M. (1999). A review of the earnings management literature and its implications for standard Setting. Accounting Horizons. 13(4): 365 – 383.
- Jones, J. J. (1991). Earnings management during ımport relief ınvestigations. Journal of Accounting Research, 29(2): 193-228.
- Küçükkocaoğlu, G., Benli, Y.K. & Küçüksözen, C. (2007). Finansal Bilgi Manipülasyonunun Tespitinde Yapay Sinir Ağı Modelinin Kullanımı. İMKB Dergisi. 9(36) 1-30.
- Küçüksözen, C. (2005). Finansal Bilgi Manipülasyonu: Nedenleri, Yöntemleri, Amaçları, Teknikleri, Sonuçları ve İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma, SPK Yayınları No: 183, Ankara.
- Küçüksözen, C. & Küçükkocaoğlu, G. (2004). Finansal Bilgi Manipülasyonu: İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma, 1st International Accounting Conference on the Way to Convergence, 3-5 November, İstanbul.
- Lawani, S. M (1981). Bibliometrics: ıts theoretical foundations, methods and applications. International Journal of Libraries and Information Services. 31(4): 294-315
- Maind, S. B. & Wankar, P. (2014). Research paper on basic of artificial neural network. International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication. 2(1):96-100.
- Mulford, C. W. & Comiskey, E. E. (2002). The Financial Numbers Game, Detecting Creative Accounting Practices. John Wiley & Sons, Inc., USA.
- Nwoye, U.J., Okoye, E. & Oraka, A. O. (2013). Beneish model as effective complement to the application of sas no. 99 in the conduct of audit in nigeria. Management and Administrative Sciences Review. 2(6): 640-655.
- Önder, Ş. & Ağca, A. (2013). Toplam tahakkuk modelleri ile türkiye'de kar yönetiminin ölçülmesi: imkb'de yer alan işletmeler üzerine ampirik bir araştırma”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Özel Sayısı.
- Price III, R. A., Sharp, N. Y., & Wood, D. A. (2011). Detecting and predicting accounting ırregularities: a comparison of commercial and academic risk measures. Accounting Horizons. 25(4): 755-780
- Sezgin, F.H. (2017). Finansal Bilgi Manipülasyonun Belirlenmesinde Spathis Modeli Yaklaşımının Etkinliği. 3rd International Conference on Economic and Social Impacts of Globalization 5-7 Kasım, Antalya.
- Schipper, K. (1989). Commentary on earnings management. Accounting Horizons. 3(4): 91 – 102.
- Süsler, B. (2022). Finansal Başarısızlığın Yapay Sinir Ağları Ve Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz Teknikleri İle Tahmin Edilmesi: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler
- Topyıldız, N. (2019). Veri Madenciliği Sınıflandırma Yöntemlerinden Karar Ağaçları ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri
