Bu çalışmada COVİD-19 pandemisi sürecinde Türkiye’de değişen ve dönüşen dinî görünümler üzerinde durulacaktır. Çünkü bireysel ya da toplumsal alanlarda insanların hayatına etki eden din, değişik zaman ve şartlarda farklı görünümlere sahip olabilmekte ve değişebilmektedir. COVİD-19 pandemisi sürecinde de dini görünümlerin kolektif ve bireysel anlamda farklılaştığını söyleyebilmek mümkündür. Epidemiden pandemiye dönüşen ve “evde kal” (stay at home) sloganıyla bireyleri toplumsallaşmaktan uzaklaştıran hastalık, toplu halde katılım gerektiren dini ritüelleri de askıya almıştır. Bu anlamda toplu katılım gerektiren hac, umre, taziye ve kabir ziyaretleri; vakit, Cuma, bayram ve teravih namazları yasaklanmıştır. Olağanüstü durumlar ve zorunlu şartlar insanlık tarihinde hem bireysel hem de toplumsal anlamda önemli değişikliklere neden olmuştur. Bu değişimlerin çoğu kalıcı olduğu gibi bazıları da ancak normalleşme sürecinden sonra eskiye dönebilmiştir. Toplumsal hayata yansıyan dini görünümler de diğer pek çok unsur gibi süreçten etkilenmiştir. COVİD-19 hastalığı sürecinde sokağa çıkma yasakları, karantina ve uzun süreli izolasyonun bir gereği olarak bireysel dindarlık yönelimleri ve algıları artmış, kamusal alanda dini görünümler azalmıştır.
In this study, the changing and transforming religious views during the COVID-19 pandemic will be emphasized in Turkey. Religion, which affects people's lives in individual or social areas, can have different appearances and change in different times and conditions. It is possible to say that religious views differed collectively and individually during the COVID-19 pandemic. The disease, which turned from an epidemic to pandemic and alienated individuals from socialization with the slogan of stay at home, also suspended religious rituals that required collective participation. In this sense, pilgrimage, umrah, condolence and grave visits that require collective participation; time prayers, Friday, Eid and tarawih prayers are prohibited. This situation has received different reactions from many countries. Extraordinary situations and compulsory conditions have caused significant changes in the history of humanity, both individually and socially. While most of these changes were permanent, some of them could only return to the past after the normalization process. Religious views reflected in social life were also affected by this extraordinary process, like many other elements. As a result of curfews, quarantine and long-term isolation during the COVID-19 disease process, individual religious orientations and perceptions have increased, and religious appearances in the public sphere have decreased.