ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMALARI, AKILCI OLMAYAN İNANÇ VE SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırma üniversite öğrencilerinin çocukluk çağı travmaları, akılcı olmayan inançlar ve sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkiyi incelemeyi amacı ile hazırlanmıştır. Çalışmanın diğer amacı ise, katılımcıların çocukluk çağı travmalarının, akılcı olmayan inançlar ve sosyal görünüş kaygılarının yaş ve cinsiyet bakımından değişiklik gösterip göstermediği amaçlanmaktadır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak çocukluk çağı travma ölçeği, akılcı olmayan inançlar ölçeği ve sosyal görünüş kaygısı ölçeği kullanılmıştır. Buna ek olarak katılımcılara demografik özelliklerini saptamak amacıyla kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Çalışmanın popülasyonu İstanbul ili Avrupa yakasında bulunan özel ve devlet üniversitelerinde 2021-2022 eğitim öğretim döneminde öğrenim görmekte olan üniversite öğrencileri, örneklemi ise kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenen 348 kişidir.Çalışmanın analizleri SPSS 25.0 paket programına girildikten sonra, Kolmogrov Smirnov normallik testi uygulanmış ve verilerin normal dağılmadığı belirlenmiştir. Ayrıca çalışmaya betimsel analiz, Mann Whitney U, Kruskal Wallis ve Sperman Korelasyon analizi uygulanmıştır. Sonuç olarak çocukluk çağı travmaları toplam skorları ile akılcı olmayan inanç toplam skoru arasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu, çocukluk çağı travmaları cinsel istismar, duygusal istismar alt boyutları ile sosyal görünüş kaygısı ölçeği toplam skorlarında zayıf düzeyde pozitif düzeyde, fiziksel istismar, fiziksel ihmal alt boyutlarında ve Sosyal görünüş kaygısı toplam skorlarında negatif yönde zayıf düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
This research was prepared with the aim of examining the relationship between childhood traumas, irrational beliefs and social appearance anxiety of university students. The other aim of the study is to determine whether the childhood traumas, irrational beliefs and social appearance concerns of the participants differ in terms of age and gender. Childhood trauma scale, irrational beliefs scale and social appearance anxiety scale were used as data collection tools in this study. In addition, a personal information form was used to determine the demographic characteristics of the participants. The population of the study is university students studying at private and public universities in the European side of Istanbul in the 2021-2022 academic year, and the sample is 348 people determined by convenience sampling method. After the analysis of the study was entered into the SPSS 25.0 package program, Kolmogrov Smirnov normality test was applied and it was determined that the data were not normally distributed. In addition, descriptive analysis, Mann Whitney U, Kruskal Wallis and Sperman correlation analysis were applied to the study. As a result, it was concluded that there was a moderate positive relationship between the total scores of childhood traumas and the total score of irrational beliefs, and a weak positive level in the total scores of the childhood traumas sexual abuse, emotional abuse sub-dimensions and the social appearance anxiety scale, and the physical abuse, physical neglect sub-dimensions. It has been determined that there is a weak negative relationship in the dimensions and social appearance anxiety total scores.
Keywords
- Alemdağ, S., & Öncü, E. (2015). Öğretmen adaylarının fiziksel aktiviteye katılım ve sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 3(3), 287-300.
- Arnett, J.J. (2006) G. Stanley Hall’s adolescence: Brilliance and nonsense. Hist Psychol, 9,186– 197.
- ARZ Cemile Esinç, Evli Bireylerde Evlilik Uyumunun Erişkinlerde Görülen Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Ve Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Düzeyleri İle İlişkisi, Maltepe Üniversitesi, 2018, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı:Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 121- 144.
- Aygör N. (2010). 12-14 Yaş Grubu Ergenlerde Beden Bölgelerinden ve Özelliklerinden Hoşnut Olma Durumu ve Beden İmajının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Beck, J. S. (2001). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve ötesi. (N.Hisli-Şahin, Çev.). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
- Bergeron, D. P. (2007). The relationship between body image dissatisfaction and psychological health: an exploration of body image in young adult men. [Doctoral dissertation, The Ohio State University]. https://etd.ohiolink.edu/.
- Bernstein EM, Putnam FW. Development, reliability, and validity of a dissociation scale. J Nerv Ment Dis. 1986;174(12):727-35.
- BOSTANCI Nihal, ALBAYRAK Banu, BAKOĞLU İlkay ve ÇOBAN Şenay, Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı Travmalarının Depresif Belirtileri Üzerine Etkisi. Yeni Sempozyum Dergisi, 2006, 44 (2), 100-106.
- Briere J, Elliott DM. Prevalence and psychological sequelae of self-reported childhood physical and sexual abuse in a general population sample of men and women. Child Abuse Negl. 2003;27(10):1205-22.
- Briere, J. & Runtz, M. (1990). Differential adult symptomatology associated with three types of child abuse histories. Child Abuse and Neglect, 14, 357-364.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
- Canpolat IB, Orsel S, Akdemir A, Özbay HM. (2005). The Relationship between Dieting and Body Image, Body Ideal, Self-Perceptions, and Body Mass Index in Turkish Adolescents, International Journal of Eating Disorders, 37, 150-155.
- Chapman, D. P., Whitfield, C. L., Felitti, V. J., Dube, S. R., Edwards, V. J. & Anda, R. F. (2004). Adverse childhood experiences and the risk of depressive disorders in adulthood. Journal of Affective Disorders, 82, 217-225.
- Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (T. Ergene, Çev.). Ankara: Mentis Yayıncılık.
- Doğan, S. (1995). Akılcı duygusal terapi: Kuramsal bir inceleme. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(6), 19-25.
- Doğan, T. (2009) Bilişsel ve Kendini Değerlendirme Süreçlerinin Sosyal 76 Anksiyete Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Doğan, T. (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 151-159.
- Dökmen,Z. (2006), Toplumsal Cinsiyet.(kitabında)(s.201-206).İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Feingold,A. Ve Mazzella,R. (1998). Gender Differences in Body Image are Increasing. Psychological Science 9(3), 190-195.
- Finkelhor D, Hotaling G, Lewis IA, Smith C. Sexual abuse in a national survey of adult men and women: prevalence, characteristics, and risk factors. Child Abuse Negl. 1990;14(1):19.
- Gibb, B. E. (2002). Childhood maltreatment and negative cognitive styles: A quantitative and qualitative review. Clinical psychology review, 22(2), 223-246.
- Gündüz, A., & Gündoğmuş, İ. (2019). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ile otomatik düşünceler, ara inançlar, uyumsuz şemalar, anksiyete ve depresif belirti şiddeti ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki.
- Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C. ve Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48-59.
- Hart, E. A., Leary, M.R. ve Rejeski, W. J. (1989). The measurement of social physique anxiety. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11, 94- 104.
- Herman JL. Trauma and Recovery. 1st ed. New York, NY, uS: Basic Books; 1992. p. 288.
- Kostanski M, Gullone E. (1998). Adolescent Body Image Dissatisfaction: Relationships with Self-Esteem, Anxiety, and Depression Controlling for Body Mass, Journal of Child Psychology Psychiatry, 39 (2), 255- 262.
- Kozan, H. İ. Ö., & Hamarta, E. (2017). Beliren Yetişkinlikte Beden İmgesi: Bağlanma ve Sosyal Görünüş Kaygısının Rolü Body Image in Emerging Adulthood: The Role of Attachment and Social Appearance Anxiety. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(48). ss.63- 81.
- Leary, M. R., ve Kowalski, R. M. (1995). Social anxiety. New York: Guilford.
- Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation, 4. Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
- McKinley, N. M. ve Randa, L. A. (2005). Adult attachment and body satisfaction:An exploration of general and specific relationship differences. Body Image, 2(3), 209-218.
- Orsel S, Canpolat IB, Akdemir A, Özbay HM. (2004). Diyet Yapan ve Yapmayan Ergenlerin Kendilik Algısı, Beden İmajı ve Beden Kitle İndeksi Açısından Karşılaştırılması, Türk Psikiyatri Dergisi, 15 (4), 5-15.
- Örsel, S., Karadağ, H., Kahiloğullari, A. K., & Aktaş, E. A. (2011). Psikiyatri hastalarında çocukluk çağı travmalarının sıklığı ve psikopatoloji ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(2).
- Öztürk E. Travma kökenli dissosiyatif bozukluk vakalarının ailelerinde çocukluk çağı travmalarının sıklığı. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Sosyal Bilimler Anabilim Dalı. 2003. p.135
- Öztürk, E. (2003). Travma kökenli dissosiyatif bozukluk vakalarının ailelerinde çocukluk çağı travmalarının sıklığı. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi veri tabanından erişildi (138713).
- Öztürk E. [Trauma based alliance model therapy: psychotherapy of dissociative identity disorder]. Öztürk E, editör. Ruhsal Travma ve Dissosiyasyon. 1. baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2018. p.31-8.
- Öztürk E. Travma ve Dissosiyasyon: Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Psikoterapisi ve Aile Dinamikleri. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2017. p.124.
- Öztürk, E., Derin, G., & Okudan, M. (2020). Investigation of the relationship between childhood trauma, defense mechanisms and self-injury behaviours in university student. Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med, 17(1), 10-24.
- Runyan D, Wattam C, Ikeda R, Hassan F, Ramiro L. Child abuse and neglect by parents and other caregivers. In: Krug EG, Dahlberg LL, Mercy JA, Zwi AB, Lozano R, Ascencio RL, eds. World Report on violence and Health. 1st ed. Geneva: World Health Organization; 2002. p.59-86.
- Savaşır, I. ve Batur, S. (1996). Bilişsel davranışçı terapiler:Depresyonun bilişsel davranışçı tedavisi, (I. Savaşır, G. Boyacıoğlu, ve E. Kabakçı Ed.),(2. Bsm.), Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları No:7.
- Soğuksu, K. (2020). Sınav kaygısı üzerinde akılcı olmayan inançların etkisinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Soylu, Y., Fatih, A. T. İ. K., & ÖÇALAN, M. (2017). Ergenlerin Sosyal Görünüş Kaygisi Düzeylerinin İncelenmesi (Kırıkkale İli Örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 38-45.
- Şar, V., & Öztürk, E. (2018). Psychotic symptoms in dissociative disorders. Psychosis, Trauma and Dissociation: Evolving perspectives on severe psychopathology, 195-206.
- Şar v, Öztürk E, İkikardeş E. [validity and reliability of the Turkish version of Childhood Trauma Questionnaire]. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2012;32(4):1054-63.
- Türküm, A. S. (2003). Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeğinin geliştirilmesi ve kısaltılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi, 2(9), 41-47.
- Türküm, S. (1997), Akılcı olmayan düşünceler ölçeğinin geliştirilmesi. III. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongre Kitabı. Adana: Çukurova Üniversitesi, 201-207.
- Van Harmelen, A. L., de Jong, P. J., Glashouwer, K. A., Spinhoven, P., Penninx, B. W., & Elzinga, B. M. (2010). Child abuse and negative explicit and automatic selfassociations: The cognitive scars of emotional maltreatment. Behaviour Research and Therapy, 48(6), 486-494.
- Yılmaz-Erdem, A. ve Bilge, F. (2008). Meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar ölçeği:Lise öğrencileri için akılcı olmayan inançlar ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 95-114.
- Yurtal, F. D. (1999). Üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
