XIX. YÜZYIL MÜELLİFLERİNDEN ABDÜLKADİR KADRİ’NİN SA‘ÂDET-İ ‘Â’İLE KADRİYE HANIM’IN HİKÂYESİ ADLI ESERİ
Author :
Abstract
İzzet-zâde lakabıyla bilinen Abdülkadir Kadri, XIX. yüzyılın hakkında ayrıntılı bilgi bulunmayan müelliflerindendir. Bursa Rehberi, Bursa Tarihi Kılavuzu, Enbiyâ ve İslâm Târîhine Hazırlık adlı eserlerinin 1327-1330 / 1909-1912 yılları arasında Bursa’da yazılması ve basılması, Bursa kültür tarihi açısından önem arz etmektedir. Abdülkadir Kadri’nin Sa’âdet-i ‘âile Kadriye Hânım’ın Hikâyesi adlı eseri, söz konusu eserlerinden farklı bir tarzda, hikâye olarak yazılmıştır. 1315 / 1897-98 yılında İstanbul’da Hacı Hüseyin Efendi matbaasında basılmış olan eser, 23 sayfadır. XIX. yüzyıl müelliflerinden Bursalı İZzet-zâde Abdülkadir Kadri'nin eserleri hakkında bilgi verilerek bilinen tek hikâye kitabı olan Sa’âdet-i ‘Âile Kadriye Hânım’ın Hikâyesi’nin edebiyat dünyasına tanıtılması amaçlanmaktadır. Hikâyenin kahramanı Kadriye’nin, on yaşındaki hayat düzeninden başlayarak ‘âilesi ve aldığı eğitimden bahseden eser, kahramanın toplum içerisindeki statüsünü sorgulamasıyla dikkat çekmektedir. Söz konusu hikâyenin metni günümüz Türkçesine aktarılmış, eserdeki karakterler ve olaylar üzerinden bir değerlendirme yapılarak Kadriye Hânım’ın Hikâyesi’nin Türk edebiyat tarihindeki yeri ve önemi tayin edilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Abdülkadir Kadri, known as İzzetzade, is one of the authors of the 19th century, about whom there is no detâiled information. His works named Bursa Rehberi, Bursa Tarihi Kılavuzu, Enbiya ve İslam Tarihine Hazırlık were published in Bursa between 1327-1330 / 1909-1912 so it can be assumed that he lived in Bursa and died in Bursa after these dates, Abdulkadir Kadri’s Sa’adet-i ‘Aile Kadriye Hanım’ın Hikayesi, which has not been found in the sources other than the names of his works, was written as a story in a different style from the works published in Bursa. The work, which was printed in the printing house of Hacı Hüseyin Efendi in Istanbul in 1315 / 1897-98, has 23 pages. In this paper, it is aimed to introduce Sa’adet-i ‘Aile Kadriye Hanım’ın Hikayesi, which is the only known story book, to the literary world by giving information about the works of İzzetzade Abdülkadir Kadri, one of the 19th century authors. The work, which starts by talking about Kadriye’s lifestyle at the age of ten, her family and the education she received, draws attention by questioning the status of the heroine in the society. The text of the story in question was transferred to today’s Turkish, an evaluation was made on the characters and events in the work, and the place and importance of Kadriye Hanım’ın Hikayesi in the history of Turkish literature and among the stories of the 19th century was tried to be determined.
Keywords
- Arslan, M. (2014). “Abdülkâdir Kadri, İzzet-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdulkadir-kadri-izzetzade [Erişim Tarihi: 24.02.2022].
- Birgül, M. F. & Çanaklı, L. A. (2008). Mülazım Abdülkadir Bursa Tarihi Kılavuzu. Yeşil Şehir Kitaplığı Bursa İl Özel İdaresi Yayınları.
- Birgül, M. F. & Çanaklı, L. A. (2009). Abdülkadir Kadri Bursa Rehberi. Yeşil Şehir Kitaplığı Bursa İl Özel İdaresi Yayınları.
- Hocaoğlu Alagöz, K. (2022). “Kadriye Hanım’ın Hikâyesi (Abdülkâdir Kadri)”. Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kadriye-hânım-in-hikayesiabdulkadir-kadri [Erişim Tarihi: 24 Şubat 2022].
- Jahn, M. (2015). Anlatıbilim Anlatı Teorisi El Kitabı (2. Baskı). (Bahar Dervişcemaloğlu, Çev.). Dergâh Yayınları (Orijinal eserin yayın tarihi: 2005).
