Author :
Abstract
Bu araştırmanın temel amacı biyoloji öğretmenlerinin öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine yönelik öz yeterlik inançlarının belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Bu amaçla MEB Öğretmen Yetiştirme Eğitimi ve Genel Müdürlüğünün 2013 yılında yayınladığı Biyoloji Öğretmeni Özel Alan Yeterlikleri, 2017 yılında yürürlüğe giren Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri kılavuzları ve alan yazında yer alan çalışmalar incelenerek 103 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Sonrasında uzman görüşleri alınarak madde sayısı 63’e düşürülmüştür. Ölçek 8 farklı lise türünde görev yapan 193 biyoloji öğretmenine uygulanmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda Biyoloji Öğretmeni Mesleki Yeterlik Ölçeği, faktör yükleri ,559 ile ,869 arasında değişen 42 madde ve 5 alt boyuttan oluşan bir yapı sergilemiştir. Bu alt boyutlar; ‘Öğretimsel yeterlikler’, ‘Temel alan yeterlikleri’, ‘İletişim yeterlikleri’, ‘Biyokültürel yeterlikler’ ve ‘Laboratuvar yeterlikleri’ olarak isimlendirilmiştir. Beş alt boyutun açıkladığı toplam varyans %73,745 olarak bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı ,978 olup, ölçeğin alt boyutlarının Cronbach Alpha değerleri ,903 ile ,973 arasında değişmektedir.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to develop a valid and reliable scale that can be used to determine the self-efficacy beliefs of biology teachers about their general vocational competencies. An item pool of 103 items was created by examining the Biology Teacher Special Field Competencies published by the Ministry of National Education Teacher Training Education and General Directorate in 2013, the General Competencies for Teaching Profession guides that came into force in 2017, and the related studies in the literature. Afterwards, the number of items was reduced to 63 by taking expert opinions. The scale was applied to 193 biology teachers working in 8 different high school types. The result of the exploratory factor analysis, the Biology Teachers’ Vocational Competencies Scale exhibited a structure consisting of 42 items and 5 sub-dimensions with factor loadings ranging from ,559 to ,869. These sub-dimensions are named as ‘teaching competencies’, ‘subject matter knowledge competencies’, ‘communicative competencies’, ‘bio-cultural competencies’ and ‘laboratory competencies.’ The total variance explained by the five sub-dimensions was 73,745%. Cronbach Alpha reliability coefficient of the scale ,978, and the Cronbach Alpha values of the sub-dimensions of the scale vary between ,903 and ,973.
Keywords
- Alpar, R. (2010). Spor sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik güvenirlik. Detay.
- Altunoğlu, B. D. ve Atav, E. (2005). Daha etkili bir biyoloji öğretimi için öğretmen beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 19-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7808/102416
- Arseven, A. (2016). Öz yeterlilik: bir kavram analizi. Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(19), 63-80. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10001
- Aslan, K., Aslan, N. ve Arslan Cansever, B. (2012). Eğitim bilimlerine giriş. Pegem akademi.
- Akyıl, S. ve Efe, R. (2017). Biyoloji öğretmenlerinin okul laboratuvarlarının yeterliği ile ilgili görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Journal of Computer and Education Research, 5 (10), 335-359. http://dx.doi.org/10.18009/jcer.331163
- Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem akademi.
- Can, A. (2013). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem akademi.
- Çalışkan, N. (2005). Öğretmenlerin özellikleri ve yeterlikleri. (Ed.). Keskinkılıç, K. Öğretmenlik mesleğine giriş (s.328-352). Sempati.
- Deniz, S., Tican, C. (2017). Öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik inançları ile mesleki kaygılarına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (4), 1838-1859. http://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.32772-363968
- Ekici, G. (2009). Biyoloji öğretmenlerinin laboratuvar kullanımı öz yeterlik algılarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 25-35. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59508/855689
- İnan, S. (2018). Türkiye’deki biyoloji öğretmen adaylarının evrim konusundaki bilgileri, evrim teorisini kabul etme düzeylerine yönelik tutum ve öz yeterlik düzeylerinin betimsel karşılaştırmalı analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
- Karahan, H. (2015). Öğretmen adaylarının hormonlar konusundaki akademik başarıları ve öz yeterlik algıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Köseoğlu, P. (2004). Biyoloji dersinde araç-gereç kullanımı açısından öğretmen yeterlikleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Öğretme Yetiştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Metin, M. ve Özcan, A. (2015). Eğitimle ilgili temel kavramlar, Metin, M. ve Aytaç, T. (Ed.). Eğitim bilimine giriş. (s.3-29). Pegem Akademi.
- Öztaş, F., Yel, M. ve Öztaş, H. (2005). Biyoloji eğitiminin diğer canlılar ve çevreye karşı insan etik değerlerinin oluşumu üzerine etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,25(3), 295-306. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/6755/90840
- Savran, A. ve Çakıroğlu, J. (2001). Biyoloji öğretmen adaylarının biyoloji öğretimine ilişkin özyeterlik inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 105-112. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/87977
- Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
- Sipahi, B., Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. (2. basım). Beta.
- Türk Eğitim Derneği. (2009). Öğretmen yeterlikleri. Ankara.
- Yıldırım, F. ve İlhan İ.Ö. (2010). Genel öz yeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.
- Yılman, M. ve Güllaç, T., E. (2006). Öğretmen yetiştirme alanındaki uygulamalar ve gelişmeler. Yılman, M. (Ed.). Eğitim bilimlerine giriş. (s.157-169). Nobel.
- Yılmaz, E. (2014). Bir meslek olarak öğretmenlik. Karip, E. (Ed.). Eğitim bilimlerine giriş. (s.363-382). Pegem akademi.
- Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi. https://yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/ PamukkaleBildiri.pdf
