KENTSEL YOKSULLUĞUNUN YÖNETİMİNDE KENTSEL POLİTİKA ARAÇLARININ (REPERTUVAR) ANALİZİ: MERSİN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Yoksulluk, insanoğlunun varoluşu ile birlikte ortaya çıkan, zaman ve mekan mefhumunu aşan bir kavramdır. İlk çağlardaki basit toplum tiplerinde farklı düzeylerde görülen yoksulluk, günümüz (post)modern sonrası toplumların karmaşık yapılarında da deneyimlenmesi nedeniyle tarihsel bir özelliğe sahiptir. Kavramın bu tarihsel özelliği aynı zamanda yoksulluğun değişik zaman dilimlerinde ve coğrafi mekanlarda, farklı niteliksel ve niceliksel özellikleriyle görülmesine neden olmaktadır. Bu nedenle yoksulluk kavramı sosyal, ekonomik, politik ve kültürel pek çok konuyu yatay kesmektedir. Çok boyutlu ve birbiriyle ilişkili yapısı nedeniyle yoksulluğun tanımı, nedenleri ve etkileri üzerine alan yazınında tartışmalı yaklaşımlar mevcuttur. Bu çalışmada öncelikle yoksunluk kavramının ontolojik ve epistemolojik sorgulaması yapılarak kavramın sosyal gerçekliği hakkında bir değerlendirmede bulunulmuştur. İkinci olarak modern toplumun sanayileşme ve kentleşme değişkenleriyle şekillendiği varsayımında hareketle yoksulluğun sanayileşme ve kentleşme ile olan ilişkisine değinilmiştir. Üçüncü olarak, yoksulluğun kent ölçeğinde, kent mekânında ve kentte yaşayan insanlarla olan ilişkisi ele alınmıştır. Bu ilişki kentsel politika ve kent yoksulluğu kavramlarıyla birlikte değerlendirilmiş ve kentsel yoksulluğun yönetiminde kullanılan kentsel politika araçları (repertuvar) analiz edilmiştir. Kentsel yoksulluğun yönetilmesinde Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin uygulamaları analiz edilmiştir. Çalışmanın amacı, kapması ve sınırlılıkları göz önüne alındığından bilgiye kolay erişim sağlanması, politika araçlarının gözlemlenebilmesine imkân sağlaması nedeniyle Mersin Büyükşehir Belediyesi örneği tercih edilmiştir. Araştırmada, Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin kentsel yoksulluğun azaltılmasına öncelik verdiği bu anlamda ulusal politika metinlerine referans vererek stratejik amaç ve hedeflerini belirlediği görülmüştür. Ayrıca, kentsel yoksulluk yönetiminin uygulama süreci, usul ve esasları 5393 sayılı Belediye Kanunu ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’na dayanılarak hazırlanan “Sosyal Hizmetler ve Sosyal Yardımlar Yönetmeliği” çerçevesinde yürütülmektedir. Politika uygulama araçlarının (repertuvar) tematik olarak eğitim desteği, sağlık desteği, ayni ve nakdi yardımlar ve hizmetlerden oluştuğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Poverty, is a concept that transcends the sense of time and space related to the subsistence of humankind. Poverty, which was seen at different levels in simple society types in the early ages, has a history feature because it is experienced in the complex structures of today's (post) modern societies. This historical feature of the concept also causes poverty to be considered with various qualitative and quantitative characteristics in different time periods and geographical locations. For this reason, the notion of poverty cuts, many social, economic, political and cultural issues horizontally. Due to its multidimensional and interrelated nature, there are controversial approaches in the literature on the definition, causes and effects of poverty. In this study, first of all, an ontological and epistemological questioning of the concept of deprivation was undertaken and an evaluation was made about the social reality of the concept. Secondly, based on the assumption that modern society is shaped by the variables of industrialization and urbanization, the relationship of poverty with industrialization and urbanization is stated. Thirdly, the relationship of poverty with urban scale, urban space and people living in the city is studied. This relationship was evaluated together with the concepts of urban policy and urban poverty, and the urban policy tools (repertoire) used in the management of urban poverty were analyzed. The practices of Mersin Metropolitan Municipality in the management of urban poverty were evaluated. Considering the purpose, scope and limitations of the study, Mersin Metropolitan Municipality example was preferred because it provides easy access to information and allows policy tools to be observed. In the research, it was considered that the Mersin Metropolitan Municipality prioritised to the reduction of urban poverty, and in this sense, it determined its strategic goals and targets by reference to national policy texts. In addition, the implementation process, procedures and principles of urban poverty management are carried out within the framework of the “Social Services and Social Assistance Regulations” arranged on the basis of the Municipal Law No. 5393 and the Metropolitan Municipality Law No. 5216. It has been determined that policy implementation tools (repertoire) thematically consist of educational support, health support, in-kind and cash aids and services.
Keywords
- Açıkalın, N. (2013). Kent Yoksulluğu. Fatime Güneş (ed.), Kent Sosyolojisi içinde s.312-346. Anadolu Üniversitesi.
- Alada, A. (2008). Yerel Yönetim Anlayışındaki Değişimler ve Türkiye’deki Yansımaları. Ramazan Günlü (Ed.), Devlet ve Sermayenin Biçimleri içinde s. 269–303. Dipnot Yayınları.
- Arslan, D. A. (2012). Sosyoloji ve Yöntem. Kalkan Matbaacılık.
- Baker, J., & Schuler, N. (2004). Analyzing Urban Poverty: A Summary of Methods and Approaches. Policy Research Working Paper;No.3399. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/14244 License: CC BY 3.0 IGO
- Bayındırlık ve İskan Bakanlığı. (2009). Kent Şurası 2009: Kentsel Yoksulluk, Göç ve Sosyal Politikalar. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı.
- Bayırbağ, M. K. (2017). Kentsel Politika Planlaması. S. S. Özdemir, B. Ö. Ö. Sarı, ve N. Uzun (Ed.), Kent Planlama içinde s. 427–453. İmge Kitabevi.
- Bayraktar, U. (2009). İl Genel Meclisleri ve Kırsal Doğru Genişleyen yerel Siyaset: Mersin’den ilk izlenimler. Planlama Dergisi, 3-4, 83–91.
- Bayraktar, U. (2020). Pandemide ve Sonrasında Yerel Yönetimler İçin Politika Önerileri. https://www.istanpol.org/post/pandemide-ve-sonrasında-yerel-yönetimler-ı̇çin-politikaönerileri
- Bhaskar, R. (2008). A Realist Theory of Science. Routledge.
- Bradshaw, T. K. (2006). Theories of Poverty and Anti-Poverty Programs in Community Development. https://ccednet-rcdec.ca/sites/ccednet-rcdec.ca/files/bradshawtheories_of_poverty_2006.pdf
- Buğra, A. (2008). Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika. İletişim Yayınları.
- DiNitto, D. M., & Johnson, D. H. (2016). Social Welfare: Politics and Public Policy. Pearson Education Limited.
- Duygu, T. (2012). Eleştirel gerçekçilik üzerine. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(3), 189– 217. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002259
- Eisinger, P. (1997). Theoretical Models in Urban Politics. R. K. Vogel (Ed.), Handbook of Research on Urban Politics and Policy in the United States içinde s. 3–17. Greenwood Press.
- Erdoğan, E., & Semerci, U. P. (2021). Toplumsal Araştırma Yöntemleri İçin Bir Rehber: Gereklilikler, Sınırlılıklar ve İncelikler. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Geremek, B. (1994). Poverty: A History. Blackwell Publishing.
- Giddens, A. (2009). Sociology. Polity Press.
- Gottdiener, M., & Hutchison, R. (2011). The New Urban Sociology (4th ed.). Westview Press.
- Işık, O., & Pınarcıoğlu, M. M. (2021). Nöbetleşe Yoksulluk: Sultanbeyli Örneği. İletişimYayınları.
- Keleş, R. (2006). Yerinden Yönetim ve Siyaset. Cem Yayınevi.
- Keleş, R. (2016). Kentleşme Politikası (15th ed.). İmge Kitabevi.
- Knoepfel, P., Larrue, C., Varone, F., & Hill, M. (2007). Public Policy Analysis. Policy Press.
- Kurtuluş, H. (2017). Kent Sosyolojisinde Değişen Kavrayışlar ve Türkiye’nin Kentleşme Deneyimi. Ö. A. Uğurlu (Ed.), Türkiye Perspektifinden Kent Sosyolojisi Çalışmaları içinde s. 177–227. Örgün Yayınevi.
- Mersin Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmet ve Sosyal Yardımlar Yönetmeliği, (2019).
- Mersin Büyükşehir Belediyesi. (2020a). 2020 Faaliyet Raporu.
- Mersin Büyükşehir Belediyesi. (2020b). MBB 2020 Yılı Bütçe Gideri.
- Mersin Büyükşehir Belediyesi. (2021). MBB 2021 Yılı Bütçe Gideri.
- Mersin Büyükşehir Belediyesi. (2022). 2020-2024 Stratejik Plan. Mersin Büyükşehir Belediyesi. Meclis Kararı, (2020).
- Mumford, L. (2013). Tarih Boyunca Kent. Ayrıntı.
- Nunan, F. (2015). Understanding Poverty and the Environment. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315886701
- Oktik, N. (2008). Yoksulluk Olgusuna Kavramsal ve Kuramsal Bakış. Nurgül Oktik (Ed.), Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları içinde s. 21–57, Yakın Kitabevi.
- Ozan, D. E. (2001). Sosyal Bilimlerde Gerçekçi-İlişkisel Bir Yaklaşımın Anahatları. Praksis, 3, 10–25. Büyükşehir Belediye Kanunu, (2004).
- Belediye Kanunu, (2005). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf
- Ritzer, G. (2008). Sociological Theory (8th ed.). McGraw-Hill.
- Savage, M., & Warde, A. (1993). Urban Sociology Capitalism and Modernity. The Macmıllan
- Sayer, A. (1992). Method in Social Science. Routledge.
- Şengül, H. T. (2009). Kentsel Çelişki ve Siyaset Kapitalist Kentleşme Süreçlerinin Eleştirisi (2nd ed.). İmge Yayınevi.
- Şenses, F. (2006). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk. İletişim Yayınları.
- Storper, M., & Scott, A. J. (2016). Current debates in urban theory: A critical assessment. Urban Studies, 53(6), 1114–1136.
- Tekeli, İ. (1982). Türkiye’de Kentleşme Yazıları. Turhan Kitabevi.
- Tekeli, İ. (2008). Kentleşme. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi içinde Cilt 2, s. 857–859). Eczacıbaşı.
- Tekeli, İ. (2011). Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm Yazıları. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Tilly, C. (1997). Roads from to future. Rowman and Littlefield Publisher.
- Tilly, C. (2008). Toplumsal Haretketler Yirmi Birinci Yüzyıla Giriyor. D. Çetinkaya (Ed.), Toplumsal Hareketler. Tarih, Teori ve Deneyim içinde s. 143–187, İletişim Yayınları.
- TUİK. (2020). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2020. TUİK. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-ve-Yasam-Kosullari-Arastirmasi-2020
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). XI. Kalkınma Planı (2019-2023).
- Türkün, A., & Kurtuluş, H. (2005). Giriş. H. Kurtuluş (Ed.), İstanbul’da Kentsel Ayrışma içinde s. 9–25. Bağlam.
- UNDP. (2016). Sustainable Urbanization Strategy UNDP’s support to sustainable, inclusive and resilient cities in the developing world. UNDP.
- United Nations. (2019). World Urbanizastion Prospects.
- United Nations. (2020a). COVID-19 in an Urban World | United Nations. United Nations. https://www.un.org/en/coronavirus/covid-19-urban-world
- United Nations. (2020b). Policy Brief: Covid-19 in an Urban World. https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/COVIDANDCITIES.pdf
- Yaman, A. (2021). Kamu politikası analizi bağlamında Türkiye’nin gençlik politikası. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 45–71.
- Yaman, A. (2022). Pandemi Döneminde Kentsel Politikaların ve Uygulama Araçlarının (Repertuvar) Analizi. Çağdaş Yerel Yönetimler, 31(1), 35–66.
