Author :
Abstract
Bu araştırma sınıf ve okul öncesi öğretmenlerinin akran eğitimine ilişkin tutumlarının belirlenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modeli benimsenmiş, betimsel çalışma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılı bahar döneminde İzmir ilinde çalışan 473 sınıf ve okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Özdemir (2018) tarafından geliştirilen “Akran Eğitimine İlişkin Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Öğretmenlerin akran eğitimi tutum puanlarının düzeylerini belirlemek için betimsel istatistikler kullanılmış; cinsiyet, branş ve çalıştıkları okul türüne göre ortalama puanların anlamlı düzeyde farklılaşma durumunu belirlemek için t-testi yapılmıştır. Öğretmenlerin akran eğitimi tutum puanları ortalamasının yaş, öğrenim durumu, kıdem ve sosyo-ekonomik düzey durumlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmanın olup olmadığını belirlemek için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Gerçekleştirilen tek yönlü varyans analizinde ortaya çıkan farklılaşmanın hangi gruplar arasında gerçekleştiğini belirlemek için LSD analizi gerçekleştirilmiştir. Ortaya çıkan farklılaşmanın anlamlılık değeri .05 olarak kabul edilmiştir. Sınıf ve okul öncesi öğretmenlerinin akran eğitimine yönelik tutumları cinsiyet, yaş, öğrenim durumu, branş ve kıdem değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmazken, okul türü ve sosyo-ekonomik düzey değişkenleri ile Sınıf ve okul öncesi öğretmenlerinin akran eğitimine yönelik tutumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Araştırma sonucunda sınıf ve okul öncesi öğretmenlerinin akran eğitimi hakkındaki tutumlarının; kullanım alt boyutu ve akran eğitimi ölçeği toplam puanları yüksek, program içeriği alt boyutunda ise orta olduğu belirlenmiş, akran eğitimi konusunda öğretmenlere bilgilendirici nitelikte hizmet içi eğitimlerin verilmesi önerilmiştir.
Keywords
Abstract
This research aims to determine the attitudes of classroom and preschool teachers towards peer education. In the research, the scanning model, which is one of the quantitative research methods, was adopted and the descriptive study model was used. The study group of the research consists of 473 classroom and pre-school teachers working in Izmir in the spring term of the 2019-2020 academic year. The "Attitude Scale Towards Peer Education" developed by Özdemir (2018) was used. Descriptive statistics were used to determine the levels of teachers' peer education attitude scores; A t-test was used to determine the significant differentiation of mean scores according to gender, branch and type of school they work in. A one-way analysis of variance was conducted to determine whether there was a significant difference in the average of teachers' peer education attitude scores according to age, educational status, seniority and socio-economic status. LSD analysis was performed to determine between which groups the differentiation occurred in the one-way analysis of variance. The significance value of the resulting differentiation was accepted as .05. While there was no statistically significant difference in the attitudes of classroom and preschool teachers towards peer education according to gender, age, education level, branch and seniority variables, there was no statistically significant difference between school type and socio-economic level variables and the attitudes of classroom and preschool teachers towards peer education. a difference was found. As a result of the research, the attitudes of classroom and preschool teachers about peer education; It was determined that the total scores of the use sub-dimension and the peer education scale were high and the program content sub-dimension was moderate, and it was recommended to give informative in-service training to teachers on peer education.
Keywords
- Akduman, G. G. (2012). Okul öncesi dönemde akran zorbalığının incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23(1), 121-137.
- Bagwell, C. L. Newcomb, A. F. Bukowski, W. M. (1998). Preadolescent friendship and peer rejection as predictors of adult adjustment. Child Development, 69, 140-153.
- Can, Ü. K. (2009). Müzik öğretmenliği gitar öğrencileri için geliştirilen akran öğretimi programının etkililiğinin sınanması. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Carroll, M. (1996). Peer tutoring: can medical students teach biochemistry? Biochemical Education, 24(1), 13–15.
- Çiftçi, M. A. Özgün, Ö. (2011). Okul öncesi dönemdeki çocukların oyuncak tercihlerinin ve akran etkileşimlerinin ebeveyn cinsiyet rolleri algısı bağlamında incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(3), 2246-2261.
- Çubukçu, Z. Girmen, P. (2008). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Becerilerine İlişkin Görüşleri. Bilig, 44, 123-142.
- Demirel, F. (2013). Akran eğitiminin matematik dersinde kullanımının öğrenci tutumu, başarısı ve bilgi kalıcılığına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
- Dinç, B. (2002). Okulöncesi eğitimin 4-5 yaş çocuğun sosyal gelişimine etkileri konusunda öğretmen görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Ersan, G. A. (2014). 60-72 aylık çocukların sosyal problem çözme becerilerinin ve akran ilişkilerinin işitsel muhakeme ve işlem becerileri açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Flores, M. Duran, D. (2013). Effects of peer tutoring on reading self-concept. International Journal of Educational Psychology, 2(3), 297-324.
- Gaustad, J. (1992). Tutoring for at-risk students. OSSC Bulletin, 36(3), 1-74.
- Goodland, S. Hirst, B. (1989). Peer tutoring: a guide to learning by teaching. Kogan Page, London.
- Greenwood, C. R. Carta, J. J. Hall, V. (1988). The use of peer tutoring strategies in classroom management and educational ınstruction. School Psychology Review, 17(2), 258-275.
- Güder, S. Y. Yıldız, T. G. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 424446.
- Gülay, H. (2009). Okul öncesi dönemde akran ilişkileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(22), 82-93.
- Gündüz, N. (2017). Öğretmenlerin akran arabuluculuğuna yönelik tutumları, inançları, becerileri ve bu konuda geliştirilen eğitim programının etkililiği. Doktora Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
- Hollingsworth, P. M. Hoover, K. H. (1999). İlköğretimde öğretim yöntemleri. Elementary Teaching Methods (Çev: T. Gürkan, E. Gökçe ve DS Güler). Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Ankara.
- İnceoğlu, M. (2010). Tutum, Algı, İletişim. Beykent Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Kadıoğlu, H. (2005). Yetişkin ve akran liderli cinsel eğitimin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin cinsellikle ilgili bilgi ve tutumları üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, İstanbul.
- Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
- Koç, C. (2007). Aktif öğrenmenin okuduğunu anlama, eleştirel düşünme ve sınıf içi etkileşim üzerindeki etkileri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Mergler, A. G., & Spooner-Lane, R. (2012). What pre-service teachers need to know to be effective at values-based education. Australian Journal of Teacher Education (Online), 37(8), 66-81.
- Ogelman, H. G. Ersan, C. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi stratejilerinin çocukların akran ilişkileri üzerindeki etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 63-84.
- Ogelman, H. G. Sarıkaya, H. E. (2016). Beş yaş çocuklarının akran şiddetine maruz kalma ve akran şiddetini uygulama düzeylerinin izlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 187-203.
- Orçan, M. (2004). Anaokuluna devam eden 6 yaş grubu çocukların sosyal gelişimlerinin algılanan anne-baba tutumları ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Özdemir, B. (2018). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin akran eğitimine ilişkin tutumları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler enstitüsü, İstanbul.
- Özmen, D. (2013). 5-6 yaş grubu çocukların akran ilişkilerinin sosyal problem çözme becerisi açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Parker, J. G. Rubin, K. H. Price, J. M. Derosier, M. E. (1995). Peer Relationships, Child Development, And Adjustment: A Developmental Psychopathology Perspective”. D. Cicchetti ve D. J. Cohen, (Ed.), Developmental Psychopathology: Risk, Disorder, and Adaptation (Vol. 2) içinde (96-161). New York: Wiley.
- Pehlivan, G. K. (2004). Lise öğrencilerinin sınav kaygısı ile baş etmelerinde akran rehberliğinin katkısı. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.
- Salı, G. (2014). Okulöncesi dönem çocuklarında akran ilişkilerinin ve akran şiddetine maruz kalmanın çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2), 195-216.
- Sazak, E. (2003). Zihin engelli birey için hazırlanan akran aracılı sosyal beceri öğretim programının etkinliğinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Şahinoğlu, N. (2010). Tükenmişlik sendromu ile mizaç ve karakter boyutları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Şanlı, D. Öztürk, C. (2012). Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 31-48.
- Şanlı, D. Öztürk, C. (2015). Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları ve tutumlar üzerine kültürün etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(4), 240-246.
- Topping, K. J. Ehly, S. W. (2001). Peer Assisted Learning: A Framework For Consultation. Journal of Educational and Psychological Consultation, 12(2), 113-132.
- Uğurlu, N. S. (2018). Sosyal Psikolojide Tutumlar ve Tutum Değişimi. İmge Kitabevi Yayıncılık, Ankara.
- Uluyurt, F. (2012). Bazı değişkenlere göre okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarının akran ilişkileri. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Vural, D. E. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitimi programının çocuklarda sosyal becerilerin gelişimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Yardım, H. G. (2009). Matematik Derslerinde Akran Eğitimi Yaklaşımının 9.Sınıf Öğrencilerine Etkisi Üzerine. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yıldırım, T. Canpolat, N. (2017). Akran Öğretiminin Etkililiğine İlişkin Öğrenci Görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 515-526.
- Yıldız, M. (2015). Lise öğrencilerinin akran öğretimi alarak, zihinsel engelli öğrencilerle yaptıkları etkinliklerin, engelli bireylerin eğitilmesine ilişkin tutumlarına ve zihinsel engelli öğrencilerin yaşam kalitelerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Yılmaz, Ş. (2010). Çocuk oyun alanlarının ilköğretim çağındaki kullanıcılarca değerlendirilmesi ve tasarım ilkelerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
