Author :
Abstract
Sultan II. Abdülhamid döneminde Türkiye’de iktisadi ve sınai alanda önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmeleri Adana Vilayeti örneğinde ortaya koymaya çalışacağız. Tarım ve sanayi alanında önemli atılımlar yapılmıştır. Bu alanlarda istihdam edilecek kalifiye elemanların yetiştirilmesi için eğitim kurumları kurulmuştur. Özellikle sanayi bitkilerinin geliştirilmesi noktasında önemli çalışmalar yapılmıştır. Çukurova’da pamuğun kaliteli ve bol yetiştirilmesi adına ileriye dönük faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Şeker kamışı ve şeker pancarı üretimi arttırılmıştır. Bu dönemde Adana’da bir şeker fabrikası kurulması gündeme gelmiştir. Adana pamuğunun piyasalarda rekabet etmesi için çalışmalar yapılmıştır. Numune tarlalar açılmış ve tohum ıslahı yapılmıştır. Tarımdan yüksek verim almak ve bölgedeki insanları bilinçli tarım yapmaya teşvik etmek adına modern usul ve esaslara göre örnek tarım alanları oluşturmuştur. Tarım arazilerini değerlendirmek için Çukurova Çiftlik-i Hümayun kurulmuştur. Adana’nın bir ziraat bölgesinde olması sebebiyle tarımda makineleşme hızla artmış ve bölgede birçok fabrika kurulmuştur. Tarım ve fabrika makinelerini kullanacak ehliyet sahibi insanlara ihtiyaç duyulmuştur. Bu makineleri kullanacak kişilere eğitim vermek için şehirde bir sanayi mektebinin kurulması elzem olmuştu. Bu amaçla Adana Mekteb-i Sanayi açılmıştır. Adana’nın, Anadolu’nun önemli sanayi şehirlerinden biri haline gelmesinde Mekteb-i Sanayi önemli bir görev üstlenmiştir. Adana’da sanayi bitkilerden elde edilen ürünlerin işlenmesi için fabrikalar kurulmuştur. Özellikle dokuma sanayi alanında kayda değer gelişmeler yaşanmıştır. Adana’da kurulan fabrikalar devlet tarafından teşvik edilmiştir. Bu teşvikler daha sonraki dönemlere örnek olmuştur. Adana’daki bu gelişmeler Cumhuriyet Türkiyesi’ne önemli bir bilgi ve tecrübe olmuştur.
Keywords
Abstract
At the time of Sultan Abdulhamid II, important economic and industrial developments were observed. We will try to show these developments using the example of the province of Adana. Educational institutions have been established to train qualified personnel in these fields. In particular, a lot of work has been done during the development of industrial plants. In Çukurova, prospective activities have been carried out with regard to the quality and abundant production of cotton. The production of sugar cane and sugar beet has increased. Meanwhile, the creation of a sugar factory in Adana was on the agenda. Efforts have been made to make Adana cotton competitive in the market. The pilot fields have been opened and the seed has been improved. In order to obtain high yields from agriculture and to encourage the people of the region to a conscious agriculture, exemplary cultivated lands have been built according to modern methods and principles. Çukurova Çiftlik-i Hümayun (Çukurova Imperial Farm) was established to evaluate agricultural land. Due to the fact that the Adana region is an agricultural region, agricultural mechanization has rapidly increased and many factories have been established in the region. People with licensees who would use agriculture and factory machinery were needed. In order to train those who will use these machines, it was necessary to build an industrial school in the city. To this end, Adana Mekteb-i Sanayi (Industrial School of Adana) was opened. As Adana became one of the main industrial cities of Anatolia, Mekteb-i Sanayi (Adana Industrial School) played an important role. In Adana were founded factories for the processing of products from industrial crops. In particular, significant developments have been experienced in the weaving industry. The factories established in Adana were financed by the government. These incentives gave an example for later periods. These developments in Adana have been an important experience for Republican Turkey.
Keywords
- 2928_219547/2003_150161/3581_268505/2395_179616/3333_249947/1052_78827/1129_84675/3105_232826/2142_160596/3043_228213/3056_229134/24_226769/737_55274/3224_2417 39/3002_225/124.
- Adana Pamuk Kongresi Zabıt Ceridesi (1925), Matbaa-i Amire, İstanbul. ADASO Adana Sanayi Odası (2008), Adana Sanayi Tarihi, Adana.
- Anonim (1981), “Adana”, Yurt Ansiklopedisi. C.1., Anadolu Yayıncılık.
- Baskıcı, Murat (2003), Osmanlı Tarımında Makineleşme: 1870 - 1914. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , 58 (01), Ankara.
- Candeğer, Ümmügülsüm (2019), İngiliz Konsolosluk Belgelerine Göre Adana (1900-1905). Sosyal Bilimlerde Yeni Araştırmalar-II Berikan Yayınevi, Ankara.
- Ceyhan Kaymakamlığı (2000), Çukurova'nın Yükselen Yıldızı Ceyhan, Ceyhan Kaymakamlığı.Faik (1934), “Türkiye’de Ziraat Makineciliğinin Tarihçesi,” Ziraat Gazetesi, 5/8: 235-241, ÜlküMatbaası, İstanbul.Fuhrmann Malte (2006), Der Traum vom deutschen Orient. Zwei deutsche Kolonien im Osmanischen Reich 1951-1918, Campu, Frankfurt.
- Günay, Süha (1976), Adana Ovaları I. İstanbul Üniversitesi Yayın No 2162, Edebiyat FakültesiIssawi, Charles(1966),, The Economic History of the Middle East 1800–1914, London: The Univ. of Chicago Press, Chicago.
- Kara, Hamdi (1989), Çukurova Endüstrisi, “Coğrafya Araştırmaları”, Atatürk Kültür, Dil veTarih Yüksek Kurumu Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu Coğrafya Araştırmaları, Cilt 1-S,2, Ankara, ss, 193-227.
- Kütük, Abdurrahman (2013), Kurtuluş Savaşı’nda Yukarı Çukurova, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van.
- Özüdoğru, Ayça Aslıhan (2010), Adana'da Dokuma Sanayi Yapılarının Endüstri Mirası Kapsamında İncelenmesi, Ç.Ü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
- Sabancı, Sakıp (2014), Bıraktığım Yerden Hayatım, Doğan Kitap, İstanbul.
- Sümerbank Genel Müdürlüğü (1973), Cumhuriyetin 50. Yılında Sümerbank, Tisa Matbaası, Ankara.
- Yaktı, Özlem (2013), “Amerikan İç Savaşı ve Adana: Pamuk Tarımının Adana’nınModernleşme Sürecine Etkisi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, sayı 54, s. 273-296.
- Yavuz, Nuri, (2012), “Fırka-i Islahiye Ordusunun Özellikleri ve Faaliyetleri”, Gazi Akademik Bakış Dergisi, C.5, S.10, Ankara, ss.113-127.
