Author :
Abstract
Bu makalede Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersinde okutulan ders kitaplarında Hz. Nuh kıssası dersin amaçlarına, öğrencilerin gelişim özelliklerine uygunluğu ve içerik açısından ele alınacaktır. Bunun için 2019-2020 eğitim öğretim döneminde okullarda 8. Sınıf düzeyinde okutulan iki ders kitabı dersin amaçları, öğrencilerin gelişim özelliklerine uygunluğu açısından değerlendirilecek ve söz konusu başlık içerik açısından eleştirel bir okumaya tabi tutulacaktır. Hz. Nuh kıssasının dersin amacına ve öğrencilerin bilişsel gelişimlerine uygun olarak Kur’an merkezli olarak ele alındığı ve mitolojik anlatıdan kaçınılarak ahlaki ilkelerin ön plana çıkarılarak işlendiği görülmektedir. Buna uygun olarak ders kitaplarında kıssadaki hadiselerin “tevhide davet” bağlamında ele alındığı, mekân ve zaman tartışmalarından kaçındığı söylenebilir. Ancak söz konusu kıssada bir ders kitabında hadislere göndermede bulunmakla birlikte hadislerin yeteri kadar işlendiğini söylemek güçtür. Ayrıca tarihte “Nuh Tufanı” olarak bilinen olayın ders kitaplarında konu edindiği ve geminin Cudi Dağı’na oturulduğu Kur’an’a göndermede bulunularak vurgulanmaktadır. Ders kitabının birinde Kur’an’da geçen “Cudi Dağı”ndan kastedilenin ülkemizin sınırları içerisinde bulunan dağ olup olmadığı konusunda tartışmalar olduğu ve insanoğlunun bu konudaki çabalarının devam ettiği belirtilmekle birlikte diğer ders kitabının bu konuya değinmediği görülmektedir. Ayrıca ders kitaplarında “Nuh Tufanı” ile ilgili görsellere yer verildiği ve görsellerin konunun içeriğine uygun olarak su ve gemi figürlerinin ön plana çıkarılmıştır. Söz konusu figürlerin yanında ülkemizin sınırları içerisinde yer alan Cudi Dağı’nın bir fotoğrafına yer verilmemesi bir eksiklik olarak değerlendirilebilir. Sonuç olarak insanlık için kritik bir dönem olarak anlatılan “Nuh Tufanı”nın ders kitaplarında yeteri kadar işlendiğini söylemek güçtür. Bu da söz konusu hadisesinin doğru bir şekilde anlaşılma, yorumlanma ve öğrencilerin olaydan çıkarılan/çıkarılabilecek dersleri öğrenme ve kendilerine mal etme imkânını sınırlandırmaktadır.
Keywords
Abstract
In this article, Hz. The story of Noah will be discussed in terms of its suitability for the aims of the course, the developmental characteristics of the students and its content. For this, two textbooks taught at the 8th grade level in schools in the 2019-2020 academic year will be evaluated in terms of the objectives of the course and their suitability for the developmental characteristics of the students, and the topic in question will be subjected to a critical reading in terms of content. Hz. It is seen that the story of Noah is handled in a Qur'an-centered manner in accordance with the purpose of the lesson and the cognitive development of the students, and the mythological narrative is avoided by emphasizing moral principles. Accordingly, it can be said that the events in the story are handled in the context of "invitation to tawhid" in the textbooks, avoiding discussions of space and time. However, although there are references to hadiths in a textbook in the aforementioned story, it is difficult to say that the hadiths are sufficiently covered. In addition, it is emphasized by referring to the Qur'an that the event known as "Noah's Flood" in history is mentioned in the textbooks and the ship sat on Mount Judi. Although it is stated in one of the textbooks that what is meant by the "Mountain Judi" in the Qur'an is the mountain within the borders of our country, there are debates and the efforts of human beings on this subject continue, but it is seen that the other textbook does not touch on this subject. In addition, the textbooks included images of the "Noah's Flood" and the water and ship figures were highlighted in accordance with the content of the subject. The absence of a photograph of Mount Cudi, which is located within the borders of our country, alongside the figures in question, can be considered as a shortcoming. As a result, it is difficult to say that "Noah's Flood", which is described as a critical period for humanity, is sufficiently covered in textbooks. This limits the possibility of understanding and interpreting the incident in question correctly, and of students learning and appropriating the lessons learned/can be inferred from the incident.
Keywords
- Açıkalın, B. (2010). Tefsir Literatüründe Nuh Kıssası. N. Doru (Ed.), Uluslararası Şırnak ve Çevresi Sempozyumu içinde (s. 35-40). Şırnak: Şırnak Üniversitesi Yayınları.
- Akın, G. (2011). Çeşitli Yönleriyle Nuh Tufanı. O. Belli (Ed.), III. Ağrı Dağı ve Nuh'un Gemisi içinde (s. 521-529). Ağrı: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Yayınları.
- Ayğan, F. (2014). Kitab-ı Mukaddas ve Kur’an-ı Kerim’de Hz. Nuh: Karşılaştırmalı Bir İnceleme. H. Gündoğar, Ö. A. Yıldırım ve A. Az (Ed.), Uluslararası Hz. Nuh ve Cudi Dağı Sempoyumu içinde (s. 45-54). Şırnak: Şırnak Üniversitesi Yayınları.
- Bilgin, N. (2014) Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi Teknikler ve Örnek Çalışmalar. (3. bs.). Ankara: Siyasal Kitabevi
- Buhârî, M. (1993) Sahihi Buhâri. Dimeşk: Darü'l-İbn Kesir
- . Cudi. (2009). Dinî Terimler Sözlüğü içinde. (2. bs., s. 51). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
- Eroğlu, E. (2007). Kutsal Kitaplardaki Tufan Olayının Tarihi Temelleri. Yüksek Lisans, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Güneş, F. (2002). Ders Kitaplarının İncelenmesi. Ankara: Ocak Yayınları.
- Güneş, H. (2014). İslam Tarihi Kaynaklarına Gör Nuh Tufanı ve Cudi Dağı (2 bs.). Ankara: İlâhiyât Yayınları.
- Hanbel, E. A. e.-Ş. A. b. (1992). el-Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- Harman, Ö. F. (2012). Tufan. TDV İslâm Ansiklopedisi içinde. (C. 41, ss. 319-322). İstanbul: Türkiye Diyaner Vakfı Yayınları.
- Hesapçıoğlu, M. (1998). Öğretim İlke ve Yöntemleri Eğitim Programları ve Öğretim (5. bs.). İstanbul: BetaB Yayınları.
- Keskin, H. (2009). Sûre İç Bütünlüğü Açısından Nuh Suresi'nin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (13), 69-116.
- Kılıç, Z. (2005). Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Fen Bilgisi 4-8. Ankara: Nobel Yayınları.
- Mevdûdî, E. l. A. l. (2005). Kur’an’ın Anlamı ve Tefsiri (M. H. Kayani, Y. Karaca, N. Şişman, İ. Bosnalı, A. Ünal ve H. Aktaş, Çev. C. 3). İstanbul: İnsan Yayınları.
- Mollaibrâhimoğlu, S. (1998). Nûh (a.s.) Kıssası. Kur’an Mesajı: İlmi Araştırmalar Dergisi, 7 (1), 56-68.
- Özdemir, A. (2019). Hadis Kaynaklarında Cûdî Dağı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (114), 66-77.
- Özkan, A. R. (2007). Vahiyde Nuh'un Ayak İzleri. O. Belli (Ed.), I. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh'un Gemisi içinde (s. 230-237). Doğubeyazıt: Doğubayazıt Kaymakamlığı Kültür
- Pakdemirli, M. N. (2011). İlköğretim DKAB Derslerinde Hikâye Kullanımının Önemi: Eğitim Psikolojisi Açısından Bir Yaklaşım. Değerler Eğitimi Dergisi, 21 (9), 99-129.
- Sarıkçıoğlu, E. (1996). Kur'an ve Arkeoloji Işığmda Hz. Nuh ve Tufan Olayına Yeni Bir Yaklaşım. İslâmî Araştırmalar, 1-2-3-4 (9), 197-203. Senemoğlu, N. (2009). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. (15. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
- Şeker, N. (2011). Hz. Nuh (as) ile İlgili Hadislerin Değeri ve Yorumu. O. Belli (Ed.), lll. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh'un Gemisi Sempozyumu içinde (s. 503-511). Ağrı: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Yayınları.
- Tanyu, H. (1988). Ağrı Dağı. TDV İslam Ansiklopedisi içinde. (C. 1, ss. 481-482). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Tanyu, H. (1993). Cûdî Dağı. TDV İslam Ansiklopedisi içinde. (C. 8, ss. 79-80). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Tirmizî, M. (1996) Sünen-i Tirmizi. Beyrut: Darü'l-Ğarb-i İslâmî
- Tosunoğlu, M., Arslan, M. M. ve Karakuş, İ. (2001). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
- . Tufan. (2009). Dinî Terimler Sözlüğü içinde. (2. bs., s. 369). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
- Tunç, İ. (2018). Silopi İlçesinin Dinler Tarihi Açısından Önemi. İ. Baz (Ed.), Üç Ülkenin Kavşağında Uluslararasın Silopi Sempozyumu içinde (s. 475-487). Şırnak Üniversitesi
- Yavuz, K. (1998). Günümüzde Din Eğitimi. Adana: Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi.
- Yüceer, İ. (2009). Hz. Nuh'un Medeniyete Katkıları. O. Belli (Ed.), ll. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh'un Gemisi Sempozyumu içinde (s. 175-191). Ağrı-Doğubeyazıt: Ağrı Valiliği Kültür Yayınları.
