TÜRK DÜNYASI ORTAK TÜRK TARİHİ DERS KİTABI İLE TÜRKİYE’DE OKUTULAN LİSE TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK TARİHİ VE UYGAR-LIĞININ YERİ ÜZERİNE BİR KAPSAM KARŞILAŞTIRMASI
Author :
Abstract
Türk cumhuriyetlerinin okullarında okutulacak bir ortak tarih ders kitabının hazırlanmasına ilk olarak 1992 yılında başlanmışsa da bu girişim başarıya ulaşamamıştır. 2012 yılında Uluslararası Türk Akademisinin kurulmasından sonra bu konu tekrar gündeme gelmiş ve Akademi bu misyonu üstlenerek Ortak Türk Tarihi ders kitabının yazımını başarıyla sonuçlandırmıştır. Sekizinci sınıflara yönelik olarak yazılan Ortak Türk Tarihi Ders kitabı ilk olarak 2019 yılında Türkiye; Kazakistan ve Azerbaycan okullarında seçmeli ders olarak okutulmaya başlanmıştır. Bu araştırmanın amacı Ortak Türk Tarihi 8 ders kitabı ile Türkiye’de ortaöğretim okullarında okutulmakta olan ve aynı tarihsel dönemi kapsayan Tarih 9 ve Tarih 10 ders kitaplarını Türk tarihi ve medeniyeti ile ilgili konulara yer verilme durumu açısından karşılaştırmaktır. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Ortak Türk tarihi ders kitabının içerdiği Türk devletleri, maddi ve manevi kültür unsurları ve tarihi şahsiyetler bakımından daha geniş kapsama sahip olduğu anlaşılmıştır. Bu ders kitabının tüm Türk cumhuriyetlerinde zorunlu ders olarak okutulmasının ortak tarih bilincinin gelişmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
Although the preparation of a common history textbook to be taught in the schools of the Turkic republics was first started in 1992, this attempt could not be successful. After the establishment of the International Turkic Academy in 2012, this issue came to the fore again and the Academy undertook this mission and successfully concluded the writing of the Common Turkish History textbook. The Common Turkish History Textbook, which was written for eighth graders, was first started to be taught as an elective course in Turkey, Kazakhstan and Azerbaijan schools in 2019. The aim of this research is to compare the Common Turkish History 8 textbooks and the History 9 and History 10 textbooks, which cover the same historical period and which are taught in secondary schools in Turkey, in terms of the situation in which subjects related to Turkish history and civilization are included. Document analysis method was used in the research. As a result of the research, it has been understood that the Common Turkish History textbook has a wider scope in terms of the Turkish states, material and spiritual cultural elements and historical figures. It is thought that teaching this textbook as a compulsory course in all Turkic republics will contribute to the development of common historical consciousness.
Keywords
- Demircioğlu, İ. & Demircioğlu, E. (2015). Türk Dünyası ortak tarih ders kitabı nasıl yazılmalı- dır? Türk Yurdu, 337, 50-54.
- Gökçe, M. (2018). Türk dünyası ortak Türk tarihi ders kitabı. Türk Yurdu, 374, 37-40.
- Kıdırali, D. & Babayar, G. (2020). Ortak Türk Tarihi 8 Ders Kitabı (En Kadim Devirlerden XV. Asra Kadar). Aspoligraf Ltd.
- Kızıl, Ö. (2014). Türk dünyasında müşterek tarih öğretimi ve niteliği. Türk Yurdu, 326, 57-59.
- MEB (2018a). İlköğretim kurumları ilkokul-ortaokul haftalık ders çizelgesi-2018. http://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/dosya/6 adresinden erişil miştir.
- MEB (2018b). Ortaöğretim kurumları haftalık ders çizelgesi.
- http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/21173451_ort_ogrtm_hdc_2018.pdf adresinden erişilmiştir.
- TBMM (2013). Türk Akademisi’nin kuruluşuna dair anlaşmanın onaylanmasının uygun bulun duğuna dair kanun tasarısı ve dışişleri komisyonu raporu. https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss536.pdf
- Turan, R. (2015). Türk Dünyası ortak tarih ders kitabı yazımı meselesi. Türk Yurdu, 332, 62-66.
- Turan, R. (2016). Sovyet Türkmenistan’ından bağımsız devlete Türkmenistan’da tarih öğretimi. International Journal of Human Sciences, 13 (3), 5978-5997
- Turan, R. (2018). Tamamlanamamış bir proje: Türk dünyası ortak tarih ders kitabı yazımı. İçinde XVII. Türk Tarih Kongresi Tam Metin Kitabı, 2. Cilt, 2. Kısım, 751-765.
- Turan, R. (2018). Farklı Türk devletlerinin (Türkiye, Özbekistan, Azerbaycan ve Türkmenistan) tarih ders kitaplarında Osmanlı-Timurlu ilişkilerine ve Ankara savaşına yaklaşım. Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1 (22), 79-110.
- Turgunov. E. (2020). Ortak Türk tarihi Türk Dünyası’nın ortak mirası. Ahmet Yesevi Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü (ERI) e-bülten (17.2.2020-23.2.2020),
- https://eurasian-research.org/wp-content/uploads/2020/10/Haftalik-e-bulten-17.02.2020- 23.02.2020-No-247 , [Erişim tarihi: 14.10.2021].
- UTA (Uluslararası Türk Akademisi). Ortak Türk Tarihi ders kitabı Azerbaycan, Kaza kistan ve Türkiye’de okutulmaya başlandı. http://twesco.org/tr/2020/02/21/2010/ [Erişim tarihi: 11.10.2021].
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (3. Baskı). Seçkin.
- Yüksel, E., Kapar, M. A., Bağcı, Ö., Bildik, F., Şahin, K., Şafak, L., Ardıç, M. &Yıldız, S. (2021a). Ortaöğretim Tarih 9 Ders Kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı.
- Yüksel, E., Kapar, M. A., Bağcı, Ö., Bildik, F., Şahin, K., Şafak, L., Ardıç, M. & Yıldız, S. (2021b). Ortaöğretim Tarih 10 Ders Kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı.
