Author :
Abstract
De Tracy'nin kullandığı ideoloji kavramı, siyaset biliminde en çok tartışılan ve belirsiz kavramlardan biri haline gelmiştir. Sosyalist ideolojinin uzun bir geçmişi olmasına rağmen, ilk kez Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) kurulmasıyla pratiklik kazanmıştır. Marksizm-Leninizm, yeni kurulan devletin resmi ideolojisi olmuş ve etkisini hayatın her alanında göstermiştir. 1920'den 1990'a kadar Sovyetlerin egemenliğinde olan Azerbaycan'da egemen ideoloji siyasal ve sosyal hayatı derinden etkilemiştir. Marksist-Leninist ideolojinin en çok kendini belli ettiği yerler Sovyetler içerisinde yer alan ülkelerin başkentleri olmuştur. Bu makalede de Azerbaycan’ın başkenti Bakü'de resmi ideolojinin farklı yapılar ve yerler üzerindeki etkisi tartışılmıştır. Sovyet ideolojisinin etkisiyle köklü bir değişim geçiren Bakü’de kamusal alanda bir sıra yeni yapılar ortaya çıkarken bazı yapılar ise kamusal hayattan çekilmiştir.
Keywords
Abstract
The concept of ideology used by De Tracy has become one of the most discussed and ambiguous concepts in political science. Although socialist ideology has a long history, it first became practical with the establishment of the Union of Soviet Socialist Republics (USSR). Marxism-Leninism became the official ideology of the newly established state and showed its effect in all areas of life. The dominant ideology in Azerbaijan, which was under the rule of the Soviets from 1920 to 1990, deeply affected the political and social life. The places where the Marxist-Leninist ideology was most evident were the capitals of the countries within the Soviet Union. In this article, the effect of official ideology on different structures and places in Baku, the capital of Azerbaijan, is discussed. In Baku, which has undergone a radical change under the influence of the Soviet ideology, a number of new structures have emerged in the public sphere, while some structures have withdrawn from public life.
Keywords
- Akman, K. (2020). Kent meydanlarının önemi ve değişen işlevi. Akademik Düşünce Dergisi, 1, 17–33.
- Algar, Hamid. (1989). Miraz Fethali Ahundzade. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi içinde (Cilt. 2, s.186). İstanbul.
- Aliyev, E. (2013). Konstruktivizm Dövrü, 20. Esrin 1920-1930. İllerinin Bakı Memarlığı (Konstruktivizm Devri, 20. yüzyıl 1920-1930’lu Yıllarında Bakü Mimarlığı). Şerg-Gerb.
- Azadlık Meydanı. https://tr.wikipedia.org/ wiki/Azadl%C4%B1k_Meydan%C4%B1, Erişim tarihi: 20.09.2020
- Bulut, Y. (2011). İdeolojinin tarihçesi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(26), 183–206.
- Cagnat, R., Jan, M., Akbulut, E., & Sensilay, T. A. (1992). İmparatorluklar Beşiği, SSCB, Çin ve İslam’ın Arasında Orta Asya’nın Yazgısı. Alan.
- Clark, T. (2017). Sanat ve Propaganda: Kitle Kültürü Çağında Politik İmge. Ayrıntı.
- Demı̇r, T. (2020). Jeopolitikte mekân kavramı. Avrasya Terim Dergisi. https://doi.org/10.31451/ejatd.645545
- Eagleton, T. (1996). İdeoloji (Ö. M. Çev.). Ayrıntı.
- Gasımzade, E., Dadaşova, S. & Mammedov, F. (2013). Bakı Tarixin Sehifeleri (Bakü Tarihin Sayfaları). Şerg-Gerb.
- Harvey, D. & Savran, S. (2006). Postmodernliğin Durumu: Kültürel Değişimin Kökenleri / The Condition of Postmodernism. Metis.
- Hökumət Evi. https://az.wikipedia.org/ wiki/H%C3%B6kum%C9%99t_Evi, Erişim tarihi: 20.08.2020
- Kütüphaneler. https://www.azerbaijans.com/content_161_tr.html, Erişim tarihi: 20.08.2020
- Kakınç, H. (2003). Sultangaliyev ve Milli Komünizm. Bulut.
- Kamberov, A. (2016). Bir Kamusal Açık Alan Olarak Meydan Kullanımını Etkileyen Kararların Kullanıcılar Tarafından Değerlendirilmesi: Bakü Azadlık Meydanı Örneği. Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi.
- Kazanci, M. (2012). Althusser, ideoloji ve ideolojiyle ilgili son söz. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi / Istanbul University Faculty of Communication Journal, 24. https://doi.org/10.17064/iüifhd.16334
- Kinzer, S. (2020). The fallen commissars of 1918, now fallen idols. https://Www.Nytimes.Com. https://www.nytimes.com/1997/09/09/world/the-fallen-commissars-of-1918-nowfallen-idols.html
- Kojève, A. (2007). Otorite Kavramı / La notion de l’autorité (M. Erşen, Çev.), Bağlam.
- Kruk, S. (2008). Semiotics of visual iconicity in leninist 'monumental' propaganda. Visual Communication, 7(1), 27–56. https://doi.org/10.1177/1470357207084864
- Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi (Işık Ergüden, Çev.). Sel. İstanbul.
- Macı̇t, M. H. (2015). İdeoloji üzerine felsefi bir değerlendirme. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 0(26), 29. https://doi.org/10.20981/kuufefd.10296
- Marx, K., Marx, K. & Engels, F. (1975). Karl Marx, Frederick Engels: Collected Works. International Publishers.
- Morgan, W. J. (2015). Marxism–Leninism: The Ideology of Twentieth-Century Communism. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences içinde (ss. 656–662). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.93075-7
- Mustafali, C. (2019). Türk cumhuriyetlerinde Sovyet mirası ve değişimler. Türkiye Rusya Araştırmaları Dergisi, 1, 18–33.
- Oçak, Z. (2018). İdeoloji kavramına Marksist ve Post Marksist yaklaşımlar: Karl Marks, Antonio Gramsci ve Louis Althusser. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 1(2), 56–74. https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.480148
- Onuş, E. (2018). Kıbrıs Türk Kültüründe Azerbaycan ve Azeri Türkü İmgesi.
- Özdemı̇r, B. (2018). Sovyetler Birliği’nde Komünist ideolojinin eğitime yansımaları: 1920’li ve 1930’lu yıllar. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 103–111. https://doi.org/10.31454/usb.419845
- Öztürk Aykaç, N. (2015). Yeni denetim biçimleri bağlamında ideoloji. The Journal of Academic Social Sciences, 14(14), 39. https://doi.org/10.16992/ASOS.701
- Sakli, A. R. (2019). İnsana ve topluma etkisi bakımından ideolojiyi anlamak / understanding the ıdeology from the perspective of human and society. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 3(1), 109–130. https://doi.org/10.29216/ueip.527388
- Satir, M. (2018). İdeoloji ve sanat ilişkisi bağlamında Sovyet anıtsal propagandası. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 565–583.
- Saydam, A. (2015). Milliyetler problemi ve Sovyet ideolojisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 177–184.
- Seyidehmedli, G. (2018). Sovyet Döneminde Azerbaycan Heykeltıraşlığı (Y. Koç & M. Cengiz, Eds.). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
- Tankut, G. (1993). Bir Başkentin İmarı: Ankara 1929-1939. Anahtar Kitaplar.
- Toprak, A. O. & Tok, N. (2013). Hayek'in piyasa ideolojisi üzerine bir değerlendirme. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 42–54.
- Turkey (Ed.) (1995). I. Din Şûrası: Tebliğ ve Müzakereleri: 1-5 Kasım 1993. Diyanet İşleri Başkanlığı.
- Ulutaş, E. (2019). İmgeden gerçekliğe: kamusal bir mekân olarak meydan. İçtimaiyat, 3(2), 138–146. https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.644739
- Yı̇ğenoğlu, K. (2018). The ideological power struggle of the 21st century: understanding the changing nature of the international system. Awareness Dergisi, 3(1), 51–70. https://doi.org/10.26809/joa.2018.7
- Yolal, M. (2018). Friedrich August von Hayek perspektifinden iktidarın gücü ve sınırları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2), 119–132. https://doi.org/10.17153/oguiibf.395090
- Композиция Освобожденной женщине. http://www.window2baku.com/ Monuments/mn_osvobojdenie.htm, Erişim tarihi: 20.07.2020
