Author :
Abstract
Azeri sahası, klasik Türk şiirinin hüküm sürdüğü sahalardan biridir. Bu sahada şöhret olmuş birçok şairin yetiştiği bilinmektedir. Ancak bilinmeyen şairler de mevcuttur. XV. yüzyıl şairlerinden Edhemî bunlardan birisidir. Bu çalışmada Edhemî’nin hayatı, edebî şahsiyeti ve divanıyla ilgili bilgiler verilmektedir. Edhemî’yle ilgili olarak bazı kaynaklarda sınırlı bilgiler mevcuttur. Ayrıca bu bilgilerin ele aldığımız Edhemî’yle ilgili olup olmadığı belli değildir. Edhemî’nin divanındaki dil özelliklerinden ve Akkoyunlu Sultan Yakup için yazmış olduğu bir kasideden onun Azeri sahasına mensup bir şair olduğu anlaşılmaktadır. Edhemî’nin divanının mevcut bir nüshası vardır. Nüsha Süleymaniye Kütüphanesi Şâzeli Tekkesi Bölümü 77 numarada kayıtlıdır. Nüshada 91 gazel, 2 kaside yer almaktadır. Şiirlerinden bir gazel şairi olduğu anlaşılan Edhemî, şiirlerini tasavvufi imgeleri kullanarak duygusal bir tonda yazmıştır. Osmanlı sahasının önemli şairlerinden Şeyhî, Ahmet Paşa, Mesihî ve Karamanlı Nizâmî ile etkileşim içindedir. Şiirlerinde birçok atasözü ve deyime yer verdiğinden dolayı halk kültürüne yakındır.
Keywords
Abstract
The Azeri field is one of the fields where classical Turkish poetry prevails It is known that many poets who became famous in this field grew up. However, there are also unknown poets. Edhemî, one of the poets of the XV. century, is one of them. In this study, information about Edhemî's life, literary personality and divan is given. There is limited information about Edhemî in some sources. In addition, it is not clear whether this information is related to Edhemî, which we have discussed. It is understood from the linguistic features of Edhemî's divan and from an ode he wrote for Akkoyunlu Sultan Yakup that he was a poet belonging to the Azeri field. There is an existing copy of Edhemî's divan. The copy is registered at number 77 in the Şazeli Tekkesi section of the Süleymaniye Library. There are 91 gazel and 2 kaside in the copy. Edhemî, who is understood to be a gazel poet from his poems, wrote his poems in an emotional tone using mystical images. He interacts with Şeyhî, Ahmet Paşa, Mesihî and Karamanlı Nizâmî, who are among the important poets of the Ottoman field. He is close to folk culture because he includes many proverbs and idioms in his poems.
Keywords
- Bilgin, A. A. (2001). Karamanlı Nizâmî. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt. 24, s. 453-454). TDV Yayınları.
- İnehân-zâde, M. N. (1949). Tuhfe-i Nâilî (Cilt. 1). MEB Yayınları.
- İpekten, H. (1974). Karamanlı Nizâmî, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divanı. Atatürk Üniversitesi
- İsen, M. & Kurnaz, C. (1990). Şeyhî Divânı. Akçağ Yayınları.
- İsen, M. (2015). Eski Türk Edebiyatı El Kitabı (9. Baskı). M. İsen (Ed.), Grafiker Yayınları.
- Komisyon, (1947). İstanbul Kitaplıkları Türkçe Yazma Divanlar Katalogu (Cilt. 1). MEB
- Kurnaz, C. (1999). Türkiye-Orta Asya Edebî İlişkileri. Akçağ Yayınları.
- Macit, M. (1996). Divân Şiirinde Ahenk Unsurları. Akçağ Yayınları.
- Mengi, M. (1995). Mesîhî Dîvânı. AKM Yayınları.
- Sevinç, F. (2019). Edhemi Divânı Sözlüğü – Bağlamlı Dizin İşlevsel Sözlük- Sonçağ Kültür
- Şentürk, A. A. & Kartal, A. (2015). Eski Türk Edebiyatı Tarihi (10. Baskı). Dergâh Yayınları.
- Tarlan, A. N. (1966). Ahmed Paşa Divanı. MEB Yayınları.
- Turpcu, F. (2016). Karamanlı Nizâmî Divanı’nın Yeni Bir Nüshası. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
