Author :
Abstract
Araştırmamızın konusu, günümüzdeki hafızlık öğretimi ve problemleridir. Araştırmamızın amacı ise ülkemizdeki Kur’an Kurslarının “Hafızlık yaptırma” amacına ulaşabilme durumu ile program, öğretim süreçleri ve değerlendirme öğelerinde görülen yetersizlikleri ve problemleri öğreticilerin görüşleri doğrultusunda ortaya koymak, bu yetersizlik ve problemlerin giderilmesi için önerilerde bulunmaktır. Araştırmamızın giriş bölümünde konunun daha rahat anlaşılabilmesi için hafızlık öğretiminin tarihi gelişimi hakkında bilgi verilmiş daha sonra araştırma konusunun belirlenmesi ve sınırlandırılması yapılmıştır. Akabinde araştırmada kullanılan yöntem ve tekniklerle ilgili bilgiler verilip daha sonra Kur’an Kursu öğretim programının temel öğeleri açıklanmıştır. Araştırmamızın birinci bölümünde örneklem grubunun olgusal durumu, ikinci bölümde araştırmamızın temel varsayımları doğrultusunda Hafızlık Öğretim Programı, Göller Bölgesi il ve ilçelerindeki Kur’an Kurslarında hafızlık yaptıran öğreticilerin anket sorularına verdikleri cevaplardan elde edilen bulgular çerçevesinde ortaya konulmuş ve değerlendirilmiştir. Konuyla ilgili olarak araştırmamız neticesinde şu sonuçlara ulaşılmıştır: Hafızlık yaptıran öğreticilere göre, Hafızlık Öğretim Programı “hafızlık yaptırma” amacına ulaşabilecek mahiyettedir. Fakat uygulamadaki bir takım aksaklıklar nedeni ile Kur’an Kurslarının günümüzde nitelik ve nicelik bakımından bu amaca yeterince ulaşamadıkları ortaya çıkmaktadır. Öğreticiler, Hafızlık Öğretim Programı’nda mesleki derslerin yanında makam, meal- tefsir, musiki vb. derslerin olması gerektiğini; öğrencilerin motivasyonlarını olumsuz etkileyen faktörlerin yanında çeşitli şekillerde onların motive edilmesi gerektiğini; kendilerinin mesleki bilgiler açısından yeterli olduğunu, fakat pedagojik formasyon eğitimini yeterince almadıklarını; bu nedenle öğreticilerden bazılarının yeterince rehberlik yapamadığını; Kur’an Kursunun genel durumuna ve öğrencilerin tavırlarına göre disiplini sağlamaya çalıştıklarını; Kur’an Kurslarının derslerle ilgili ihtiyaç duyulan araç-gerece sahip olduğunu ve bunları öğreticilerin yeterince kullandığını; Kur’an Kursu binalarının fiziki ve çevre düzenlemesi açısından hafızlık yapan öğrenciler için yeterli olduğunu belirtmişlerdir. Diğer taraftan Kur’an Kurslarına halkın bakış açısının olumlu olmasına rağmen, çocuğunu Kur’an Kursuna hafızlık için gönderen velilerin Kur’an Kurslarıyla yeterince diyalog kurmadıkları da üzerinde durulan hususlar arasındadır. Hafızlık Tespit Sınavı’nın ölçme değerlendirme açısından objektif ve güvenilir olduğunu belirtmişlerdir.
Keywords
Abstract
The aim of our study is to find out and evaluate hafızlık instruction and its problems. Our study’s goal is; condition of the Koran courses -which are in our country- to reach the “learn the Koran by heart” goal, find out the problems and deficiencies of program, educating process and evaluation members by the help of teachers and offer suggestions to remove that problems anddeficiencies. In the introduction part of the study, the historical progression of hafizlik was given in order to understand the subject better. Then determined the study’s subject and demarcations; the information about the methods and techniques used on determining and classifying the subject was given. And then the main elements of Koran courses teaching programme were explained.nIn the firs part of our study, information about our samples was given and in the second part, through the hypothesis of this study, the answers of our samples in the Koran courses in the cities and towns of region of lakes examined and evaluated as to the hafizlık teaching programme. The following results were deduced.nAccording to the teachers who help students to learn the Koran by heart, Hafızlık teaching programme is enough to help students learn the Koran by heart. However, the Koran courses can’t reach this goal as quantity and quality, nowadays because of some problems to put intoapplication. The teachers pointed out that, together with the professional lessons, music, harmony, meaning-inter predation lessons must be in the curriculum; Hafızlık teaching programme by computer is an efficient method; in spite of the factors effecting the motivation of students in a negative way, must be to motivate the students by some methods; regarding to professional information, they are enough but not enough regarding to their pedagogical formation; for that reason some of the teachers can’t guide the students; they do their best to discipline the students inside and outside the Koran courses; the Koran courses have enough education materials and these materials are used efficiently by teachers; the buildings of Koran courses qualified enough for the students who learn the Koran by heart. On the other hand emphasized that people living around the Koran courses have positive feelings toward these institutions; the protectors of students have lack of dialogue with the Koran courses; the Hafızlık exam is objective and reliable as measurement andevaluation.
Keywords
- Akgün V (2000). “Kur'an Kursları ve Halkın Kur'an Kurslarından Beklentileri”, Kur'anKurslarında Eğitim, Öğretim ve Verimlilik Sempozyumu: Ensar Neşriyat.Akseki, A.H (1974). İslam Dini: DİB Yayınları.
- Alıcıgüzel, İ (1979). İlk ve Orta Dereceli Okullarda Öğretim: İnkılap ve Aka Kitabevi. Arseven, A. D (1994). Alan Araştırma Yöntemi: Tekışık Matbaası.
- Ay, M. E (1994). Din Eğitiminde Mükafat ve Ceza: Nil Yayınları.
- Aydın, M. Ş (1993). Programın Uygulanmasında Öğretmenin Rolü. Din Öğretimi Dergisi. S.38, s.19-24.
- (1998). Din Eğitim-Öğretiminin Kilit Sorunu: Branşının Uzmanı Öğretmen Eksikliği.Orta Dereceli Okullarda Yürütülen Din Eğitim-Öğretiminin Problemleri, İBAV Yayınları.
- Aytuna, A.H. (1963). Orta Dereceli Okullarda Öğretmenlik ve Problemleri. MEB Dergisi. Başaran, İ. E (1978). Eğitim Psikolojisi: Gül Yayınları.
- Baykal, A (1991). Eğitimde Bilgisayar: Yararları ve Yetersizlikleri. Yaşadıkça Eğitim, S.15, s.10-18.
- Baymur, F (1978). Genel Psikoloji: İnkılap ve Aka Basımevi.
- Bayraktar, M. F (1992). Eğitim Kurumu Olarak Kur'an Kursları Üzerine Bir Araştırma: Yıldızlar Matbaası.
- Bilgin, B(1980). Türkiye’de Din Eğitimi ve Liselerde Din Dersleri: Emel Matbaası./ Selçuk M (1997). Din Öğretimi (Özel Öğretim Yöntemleri: Gün Yayınları.Büyükkaragöz S./ Çivi, C (1996). Genel Öğretim Metotları, Özeğitim Yayınları. Canan. İ (1984). Kur’an’da Çocuk, Cihan yayınları.
- Cerrahoğlu, İ (1976). Tefsir Usulü: Aüif Yayınları.
- Çelebi, A (1983). İslam’da Eğitim Öğretim Tarihi: (Terc. Ali Yardım) Damla Yayınevi. Çelikkaya, H (1997). Eğitime Giriş: Alfa Yayınları.
- Demirci, M (1997). Kur’an Tarihi: MÜİFV Yayınları.
- Demirel, Ö (2002). Planlamadan Uygulamaya Öğrenme Sanatı: Pegem Akademi yayınları.
- Göküş, Ş (2020a). “Din Öğretiminde Gezi-Gözlem Yöntemi ve Bir Uygulama Örneği”, TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, Y.10, S.28, ss. 115-144.
- Göküş, Ş (2019). “Din Görevlilerinin Örgütsel Güven Düzeyleri İle Mesleki Doyum DüzeyleriArasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Mediterranean Journal of Humanities, IX/2, ss. 287-Göküş, Ş (2020b). “Dünyada Öğretmenlik”, Geçmişten Geleceğe Öğretmen ve Öğretmenlik, Ed: Adem Güneş, Otto Yayınları, Ankara, ss. 135-171
- Hesapçıoğlu, M (1998). Öğretim İlke ve Yöntemleri: Beta Yayınları. Heysemi (1994). Mecmeu’z Zevaid: Daru’l Fikr.
- İbni Hacer (1993). Fethü’l Bari: Darü’l Fikr.
- Karasar, N (1991). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Sanem Matbaası.
- Kazıcı, Z (2000). Bir Eğitim Kurumu Olarak Darü’l Kurra. Kur’an Kurslarında Eğitim Öğretim ve Verimlilik: Ensar Neşriyat.
- Kepçeoğlu, M (1994). Psikolojik Danışma ve Rehberlik: Özerler Matbaası.
- Kılavuz, M. A (1998). Çocuğun Dini Eğitimi ve Öğretinde Bilgisayarın Yeri ve Önemi. U.Ü. İ.F. Dergisi, S.7, s.373-378.
- Köksal, M. A (1989). İslam Tarihi: Şamil Yayınevi.
- Küçükahmet, L (2000). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme: Nobel Yayınları.Öztürk, Ş (2000). “Kur'an Kurslarının Eğitim ve Kültür Hayatımıza Katkıları”, Kur'anPeker, H (1988). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretiminin Daha Verimli Olmasını Engelleyen Faktörler. Din Öğretimi Dergisi, S.16, s.68-76.
- Pressey S. – Francıs R (1975). Psikoloji ve Yeni Eğitim II: MEB yayınları.
- Selçuk, M (1990). Çocuk Eğitiminde Dini Motifler. İslami Araştırmalar, S.4, ss.105-117.
- _________ (2000). Gençlik Çağı ve İnsan Olgusu. Gençlik Dönemi ve Eğitimi, Ensar Neşriyat.
- Şen, S. Z (1995). Kur'an Kursu Öğrenci ve Öğreticilerinin Beklenti ve Sorunları(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bursa.
- Taşpınar, M (2005). Kuramdan Uygulamaya Öğretim Yöntemleri: Üniversite Kitapevi.
- Tavukçuoğlu, M (1998). Din Kültürü Ahlak Bilgisi Öğretim Programının Genel İlkeleriarasında Görülen Bazı Çelişkiler. Orta Dereceli Okullarda Yürütülen Din Eğitimi ve Öğretiminin Problemleri: İlahiyat Bilimleri Araştırma Vakfı.
- Tosun, C (2017). Din Eğitiminde Motivasyon. Din Eğitiminde Motivasyon ve Verimlilik Sempozyumu, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi.
- Tirmizi, (1937). Camiü’s Sahih: Mektebetü’l İslamiye.Ulusoy, İ. T (1970). Din Psikolojisi: Hisar Yayınevi.
- Vural, B (2004). Öğrencinin Başarısı İçin Aile-Okul Birlikteliği: Hayat Yayınları. Yavuzer, H (2002). Çocuk Psikolojisi: Remzi Kitabevi.
- Yıldız, İ (1998). Hz. Peygamber’in Mekke Dönemi Yaygın Eğitim Çalışmaları. Yüzüncü Yıl ÜİF Dergisi, S.2, ss.301-335.
