Author :
Abstract
Kınalızâde’nin siyaset düşüncesi ahlâk temeline dayanmaktadır. Ona göre insanın toplumsallaşma ihtiyacı beraberinde devleti gerekli kılmaktadır. Devletin devamlılığının sağlanmasında yöneticilerin ve onların yönetim şeklinin önemi büyüktür. Zira insanlar, kendilerini yönetenlerin tutum ve davranışlarından etkilenmektedirler. Bu yüzden iyi bir toplumsal düzen için yöneticilerin erdemli ve ahlâklı olmaları gerekmektedir. Erdemli yönetici bu yönüyle halkına örnek olmalı ve onların ahlâkını yükseltmeye gayret etmelidir. Toplumda adaletin tesis edilmesi için insanlara eşit muamele etmeli, herkese liyakatine ve istidadına göre davranmalı, iyilik ve yardımda hakkı gözetmelidir. Ayrıca devletin yöneticisi halkını, babanın çocuğunu sevmesi gibi sevmeli; onlara şefkat ve merhametle davranmalıdır. Buna karşılık halk da yöneticilerine, çocuğun babasına karşı olduğu gibi saygı ve sevgi çerçevesinde gönülden itaat etmelidir. Onlara karşı hizmet adabına uygun davranmalıdır. Bu, devletin devamlılığı açısından oldukça önemlidir. Bu bağlamda, çalışmada Kınalızâde’nin iyi bir toplumsal düzen ve devletin bekası için yönetenler ile yönetilenler arasındaki ilişkilerde adalet, sevgi ve saygı gibi ahlâki değerlerin önemine ve gerekliliğine ilişkin düşünceleri değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
Kınalızâde’s political thought is based on morality. According to him, the need for socialization of people necessitates the state. The importance of the rulers and their administration style is great in ensuring the continuity of the state. Because people are affected by the attitudes and behaviors of those who govern them. Therefore, for a good social order, rulers must be virtuous and moral. A virtuous ruler should set an example for his people and strive to raise their morals. In order to establish justice in society, he should treat people equally, treat everyone according to their merits and abilities, and observe justice in kindness and help. In addition, the ruler of the state should love his people as a father loves his child; should treat them with kindness and compassion. On the other hand, the people should obey their rulers wholeheartedly within the framework of respect and love, just as they do towards the father of the child. They should behave in accordance with the manners of service towards them. This is very important for the continuity of the state. In this context, Kınalızâde’s thoughts on the importance and necessity of moral values such as justice, love and respect in the relationships between the ruler and the ruled for a good social order and the survival of the state was evaluated in this study.
Keywords
- Devvânî, Celâleddîn (2020). Ahlâk-ı Celâlî, (Çev. Ejder Okumuş), 3. Baskı, Ankara: Fecr Yayınları.
- Fârâbî (2015). İdeal Devlet (El-Medinetü’l Fâzıla), (Çev. Ahmet Arslan), 7. Baskı, Ankara: Divan Kitap.
- İbn Haldun (2016). Mukaddime, (Haz. Süleyman Uludağ), 12. Baskı, İstanbul: Dergâh
- İbn Miskeveyh (2013). Tehzîbu’l-Ahlâk (Ahlâk Eğitimi), (Çev. Abdulkadir Şener, vd.), 2. Baskı, İstanbul: Büyüyenay Yayınları.
- İbn Rüşd (2018). Siyasete Dair Temel Bilgiler (Ed-Darûrî fi’s-Siyase), (Çev. Muharrem Hilmi Özev), İstanbul: Bordo Siyah.
- İbn Sînâ (2017). İşaretler ve Tembihler (el-İşârât ve’t-Tenbîhât), (Çev. Muhittin Macit, vd.), 4. Baskı, İstanbul: Litera Yayıncılık.
- İbn Teymiye (1985). Siyaset (es-Siyasetü’ş-şeriyye), (Çev. Vecdi Akyüz), İstanbul: Dergâh
- Gazzâlî (2015). İhyâu Ulûmi’d-Dîn (Cilt: 3), (Çev. Ahmet Serdaroğlu), İstanbul: Bedir Yayınevi.
- Kâşifî, Hüseyin Vâiz-i (2019). Ahlâk-ı Muhsinî, (Haz. Murat Demirkol), İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Kınalızâde, Ali Çelebi (2020). Ahlâk-ı Alâî, (Sad. Murat Demirkol), 3. Baskı, Ankara: Fecr
- Mâverdî (2018). Edebü’d-Dünya Ve’d-Din (İslam’da Dünya ve Din Edebi), (Çev. Ersan Urcan), İstanbul: İlk Harf Yayınevi.
- Tûsî, Nasîrüddîn (2016). Ahlâk-ı Nâsırî, (Çev. Anar Gafarov ve Zaur Şükürov), 3. Baskı, İstanbul: Litera Yayıncılık.
