Author :
Abstract
Sabahattin Ali’nin diğer birçok eserinde olduğu gibi Kürk Mantolu Madonna’da da “korku” ve “acıma” duyguları eserin genelinde kendini hissettiren iki baskın duygudur. Tragedyanın ana malzemesi olarak değerlendirebileceğimiz bu iki duygunun yanında ona özgün karakterini veren “seçme özgürlüğü/yazgı”, “değiştirilebilirlik/kaçınılmazlık”, “faillik/edilginlik”, “hata(suç)/ceza” ikilikleri, yine Kürk Mantolu Madonna’da da eserin kurgusunda ve fikirsel yapısında önemli etkiye sahiptir. Her ne kadar bir sahne eseri olarak tragedya, gerek biçimi, gerekse o günün dünyasının insan ve evren kavrayışını yansıtan özü bakımından önemli değişikliklere uğramış olsa da trajik yapıyı oluşturmak bakımından yüzyıllardır sanatçıları etkilemeyi sürdürmektedir. Bugün de tragedyanın yapısında yer alan çelişkiler ve karşıtlıklar etrafında insan, evrendeki konumunu sorgulamaya devam etmektedir. Mitolojiye, Eski Yunan ve Batı edebiyatına ilgisi bilinen Sabahattin Ali’nin Kürk Mantolu Madonna’sı da birçok eseri gibi trajik görünümlerinin altında tragedyaya özgü önemli ögelerden izler taşımaktadır. Bu çalışmada Kürk Mantolu Madonna romanı, romanın trajik yapısını oluşturan “daimon”, “hamartia”, “anagnorisis”, “peripeteia” ve “hybris” gibi unsurlar etrafında incelenmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
As in many other works of Sabahattin Ali, the sense of fear and pity in Madonna in a Fur Coat are the two dominant emotions that make themselves felt throughout the work. In addition to these two emotions, which we can consider as the main material of tragedy, the dualities of: freedom of choice vs. destiny; changeability vs. inevitability; agency vs. passivity; and error (crime) vs. punishment, are each which give the tragedy its original character, are also have an important effect on the fiction and intellectual structure of Madonna in a Fur Coat. Tragedy as a stage work constantly reflects the intellectual conceptions of each era and has therefore undergone significant changes in terms of both its form and its essence. Nonetheless, it has continued to influence artists for centuries in its most basic terms of creating a tragic structure. Around the contradictions and oppositions in the structure of tragedy, humans continue to question their position in the universe. Sabahattin Ali, who was influenced by mythology, Ancient Greek and Western literature, was inspired by tragedy-specific elements in his Madonna in a Fur Coat, to present such a tragic vision, like in many of his works. In this study, these elements of the tragic vision such as "daimon", "hamartia", "anagnorisis", "peripeteia" and "hybris", which constitute the tragic structure of the novel "Madonna in a Fur Coat", will each be studied and explored.
Keywords
- Aiskhylos (1964). Agamemnon (2. Baskı), (Ahmet Cevat Emre, Çev). Milli Eğitim Basımevi.
- Aiskhylos (1964). Agamemnon (2. Baskı), (Ahmet Cevat Emre, Çev). Milli Eğitim Basımevi. Ali, S. (2020). Markopaşa Yazıları ve Ötekiler (20. Baskı), Yapı Kredi.
- Ali, S., (2017). Kürk Mantolu Madonna (84. Baskı), Yapı Kredi.
- Aristoteles (2005). Poietika (Şiir Sanatı Üzerine). (Nazile Kalaycı Çev.) Bilim ve Sanat. Aristoteles (2020). Retorik (IV. Baskı), Türkiye İş Bankası.
- Bezirci, A. (1997). Sabahattin Ali- Yaşamı-Sanatı –Eserleri (5. Baskı), Evrensel.
- Cudjoe R.V, Grant P.K.T. & Otchere J.A. (2011). The Fall of the Tragic Hero-A Critique ofHubristic Principe. Unizik Journal of Art and Humanities, Vol. 12. No.1. https://www.ajol.info//index.php/ujah/article/view/71740
- Çelgin, G. (1990). Eski Yunan Edebiyatı, Remzi.
- Eagleton, T. (2012). Tatlı Şiddet (Kutlu Tunca, Çev.). Kabalcı (Orijinal eserin yayım yılı 2003). Eksen, K. (2008). Trajik Hata ve Sessizlik, Cogito, Sayı 54, Bahar, 145-158.
- Erhat, A. (1996). Mitoloji Sözlüğü (6. Baskı). Remzi.
- Glicksberg, C.I. (2004). Avrupa Edebiyatında Trajik Görünüm (Yunus Balcı, Çev.). Hece .
- Günyol, V. (2014). Sabahattin Ali’nin Hikâyeciliği ve Romancılığı. Sevengül Sönmez (Ed.), Sabahattin Ali - Anılar, Eleştiriler İncelemeler içinde 425-430. Yapı Kredi.
- İleri, S. (2014). Sabahattin Ali’nin Hikâyeleri, Sevengül Sönmez (Ed.), Sabahattin Ali - Anılar, Eleştiriler İncelemeler içinde 431-441. Yapı Kredi.
- Korkmaz, R. (1991). Sabahattin Ali - İnsan ve Eser. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Merriam-Webster Online English Dictionary. “Hubris”. https://www.merriam- webster.com/dictionary/hubris (23.04.2021).
- Moran, B. (2009). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış (16. Baskı), İletişim.
- Peters, F. E. (2004). Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü, Paradigma (Orijinal eserin yayım yılı 1967).
- Poole, A. (2013). Trajedi, (Hakan Gür, Çev.) Dost (Orijinal eserin yayım yılı 2005).
- Sanlı, S. (2014). Aydınlık Bir Baş: Sabahattin Ali. Sevengül Sönmez (Ed.), Sabahattin Ali - Anılar, Eleştiriler İncelemeler içinde 127-136. Yapı Kredi.
- Sophokles (2011). Kral Oidipus (Bedrettin Tuncel, Çev) (1. Baskı), İş Bankası. Sophoskles (1941). Antigone (Sabahattin Ali, Çev.). Maarif Matbaası.
- Steiner, G. (2011). Tragedyanın Ölümü (1. Baskı) (Burç İdem Dinçel, Çev.). Türkiye İş Bankası. (Orijinal eserin yayım yılı 1961, 1980)
- Şener, S. (2006). Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi (4. Baskı), Dost.
- Togar, M. (2014). Arkadaşım Sabahattin Ali. Sevengül Sönmez (Ed.), Sabahattin Ali - Anılar, Eleştiriler İncelemeler içinde s. 67-73. Yapı Kredi.
- Vernant, J.P., Naquet, P. V. (2012). Eski Yunan’da Mit ve Tragedya (Sevgi Tamgüç, Reşat Fuat Çam, Çev.). Kabalcı.
- Williams, R. (2018). “Modern Trajedi”, (Barış Özkul, Çev.). İletişim (Orijinal eserin yayım yılı 2006).
