Author :
Abstract
Doğal, kültürel ve tarihi değerlerin korunması esnasında mülkiyet hakkının tamamen ya da kısmen sınırlandığı görülmektedir. Bu durumda ortaya çıkan hak mağduriyetlerinin engellenmesi amacıyla başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde imar hakkı aktarımı yöntemi kullanılmaktadır. İmar Hakkı Aktarımı (İHA) aracının Türkiye mevzuatına girişi, 2004 yılında 5226 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile gerçekleşmiştir. Bu çalışmada İHA modelinin genel olarak tanıtılması ve Türkiye için uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, öncelikle, imar hakkı aktarımı yönteminin çeşitli tanımlamaları yapılarak kavram genel bir şekilde açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca, yöntemin uygulama alanlarına değinilerek aktaran bölge ve aktarım bölgesinde bulunması gereken özellikler ortaya konmuştur. Ardından, yöntemin Türkiye mevzuatındaki yeri ve uluslararası örnek uygulamalara değinilerek, Türkiye için model oluşturacak detaylar irdelenmiştir. Sonrasında, Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde yapılan örnek bir uygulamaya yer verilmiştir. Sonuç olarak, imar hakkı aktarımı yönteminin Türkiye’de uygulanabilirliği uluslararası örneklere göre analiz edilmiş ve modelin ülkemizde de özellikli alanlar için hangi koşullarda uygulanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
It is observed that the right of property is fully or partially constrained at the protection of natural, cultural and historical values. In order to prevent the victimization of rights that arise in this case, the method of Transfer of Development Right (TDR) was utilized in many parts of the world, primarily in the United States. TDR method was began to use in Turkey’s legistration in 2004 through. The Law on Amendments to Various Laws, No. 5226 Law on the protection of cultural and natural assets. This study aims to introduce the TDR and investigates its feasibility in Turkey. Different definitions of TDR is made in order to explain the method in general. Furthermore, by adressing the application areas of the method, the features that have to be included in the sending and transfer region were revealed. Afterwards, place of the method in Turkey’s legistration with references to international best practice methods, the model for Turkey is discussed. Afterwards, a sample application made in Patara Special Environmental Protection Area was given. As a result, the applicability of Turkey TDR method is analyzed with respect to international cases and found out the circumstance that can be used in the featured area.
Keywords
- Işıldak, F., M. (2012). Koruma alanlarında imar hakları transferi ve ABD modeli. Uzmanlık Tezi. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Kaman, F., Z. (2016). Doğa koruma alanlarında imar hakkı aktarımı ve Gölbaşı özel çevre koruma bölgesi üzerine bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Kankariya, C.S. ve M. ve Bhangale, P.P. (2015). Transfer of development rights: An effective tool for sustainable urban development. International Journal of Latest Technology in Engineering, Management & Applied Science, 4(7),8186.https://www.ijltemas.in/DigitalLibrary/Vol.4Issue7/81-86.pdf
- Tağa, F. (2018). İmar hakkı transferi (İHT) modeli ve iller bankasının İHT bankası yapılanmasının araştırılması. Uzmanlık Tezi. İller Bankası Anonim Şirketi, Türkiye.
- Tavares, A. (2003). Can the market be used to preserve land? The case for transfer of development rights. European Regional Science Association 2003 Congress, Portugal.https://www.researchgate.net/publication/23730845_Can_the_Market_Be_Use d_to_Preserve_Land_The_Case_for_Transfer_of_Development_Rights
- Usta, Z. (2014). Arazi yönetimi uygulamalarında imar haklarının aktarımı yöntemi: Trabzon örneği. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Walls, M. ve McConnell, V. (2007). Transferable development rights in US communities: Evaluating program design, implementation and outcomes. Resources for the Future, September, 2007. https://media.rff.org/documents/ Walls_McConnell_Sep_07_TDR_Report.pdf
- Yamak, Y. (2006). İmar (Yapılanma) haklarının devri: Model-uygulama alanları ve sonuçlar. Maliye Dergisi, 150, 107-121.
