Author :
Abstract
Lale Devri ile başlayan ve III. Selim ve II. Mahmut döneminde hız kazanan Batılılaşma hareketleri, 1839’da Tanzimat’ın ilanı ile resmî bir hüviyet kazanarak bir devlet politikası haline gelmiştir. Ne var ki 1876’da Sultan II. Abdülhamit’in tahta çıkmasından itibaren gelişen hadiselerin sonunda, ülke sancılı bir döneme girmiş, Tanzimat’ın ifade ettiği “hürriyet” ve “kanun” gibi değerler askıya alınmıştır. 1908’e gelindiğinde ise II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte ülkedeki siyasi, sosyal ve kültürel koşullar bu kez yeniden normalleşmeye başlamıştır.Mehmet Akif Ersoy yaşadığı dönem itibarıyla II. Abdülhamit devrine, İkinci Meşrutiyet’e, İttihat Terakki devrinin çalkantılı olaylarına, Balkan ve Çanakkale Savaşlarına, İstiklal Harbine ve Cumhuriyetin kuruluş süreçlerine bizzat şahitlik etmiş bir şair ve mütefekkirdir. Safahat’ında topladığı manzum eserlerinde bu konuları işlemiştir. Bu bakımdan Safahat, dönemin olaylarını anlatan bir tarih kitabı, vaaz kürsüsü, hatıra defteri, kısacası bir bilgi ve intiba deposudur.Bu çalışmada Mehmet Akif ‘in Safahat adlı eserinde Meşrutiyet’i nasıl algıladığı incelenecektir. Fakat önce II. Abdülhamit dönemine değinilecek ve sonra II. Meşrutiyet’in ilanının hemen ardından devrin belli başlı şairlerinin ilk tepkileri eserleri üzerinden incelenecektir. Ardından hadisenin siyasi, toplumsal ve psikolojik olarak Safahat’ta nasıl karşılandığı üzerinde tetkikler yapılmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
The Westernization movements that started with the Tulip Era and accelerated during the period of Selim III and Mahmut II, peaked with the Tanzimat reforms. After the interruption in the Abdulhamit II period, it continued in the First Constitutional Era.Mehmet Akif Ersoy personally saw the Abdulhamit Era, the Second Constitutional Era, the unsteady events of the Ittihat Terakki period, the Balkan wars, the Battle of Gallipoli, the War of Independence and the founding processes of the Republic with his own eyes, and he studied these subjects in his verse works that he collected in his Safahat. Safahat, in this respect is a history book, sermonizing stand, and memorandum book in short, it is a store of information and impressions that describes the events of the period. In this study, how Mehmet Akif Ersoy perceiveds the Second Constitutional Era in his work Safahat will be examined. But firstly, the first reactions of the major poets of the period during and after Abdulhamit, right after the declaration of the second constitution will be examined through his works. Following this how the event was met politically, socially and psychologically in Safahat will be discussed.
Keywords
- Atay, D. (2019). Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde II. Meşrutiyet Algısı, Kafkas Ün. SBE Dergisi, Sonbahar-2019
- Ayata, Y. (2014). Mehmet Akif Ersoy’un Asım’ında Toplumsal Meseleler, Cumhuriyet Ün. Sosyal Bilimler Dergisi, Sivas
- Baş, S. (2012). Bir Merhamet Şairi Olarak Mehmet Akif, Turkish Studies, Bahar-2012
- Bayur, Y.H. (1952). Türk İnkılâbı Tarihi. Ankara: TTK Yayınları C-2
- Çetişli, İ. vd. (2012). İkinci Meşrutiyet Dönemi Türk Edebiyatı, Ankara: Akçağ Yayınları
- Dalkılıç, B. (2008). M Akif’e Göre Mantık Yanlışları ve Sonuçları, I. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu, İstanbul
- Düzdağ, M E. (1998). Mehmed Akif Ersoy, Ankara: KTBY
- Enginün, İ. (2000). “Safahat’ta İstanbul’un Romanı”, Araştırmalar ve Belgeler, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Ercilasun, B. (1993). Tevfik Fikret, Büyük Türk Klasikleri, İstanbul: Ötüken-Söğüt Yayınevi, 9. Cilt.
- Erişirgil, E. (1986). İslâmcı Bir Şairin Romanı, (Hazırlayanlar: Aykut Kazancıgil-Cem Alpar), Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
- Ersoy, M. A. (2011). Safahat-Birinci Kitap (Haz: Fazıl Gökçek), İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Ersoy, M. A. (2011). Safahat-İkinci Kitap (Haz: Fazıl Gökçek), İstanbul: Dergâh Yayınları
- Göçgün, Ö. (2009). Edebiyat ve Fikir Dünyamızda Namık Kemal, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- Kaplan, M. (2009a). Şiir Tahlilleri-1 Tanzimat’tan Cumhuriyet’e, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Kaplan, M. (2009b). Tevfik Fikret, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Karaer, Nihat. (2011). Mehmet Akif ve Sultan Abdülhamit, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S. 26, Konya.
- Karakoç, S. (2013). Mehmed Akif, İstanbul: Diriliş Yayınları.
- Karataş, C. (2014). İkinci Meşrutiyet Dönemi Fikir Hareketleri ve Türk Edebiyatına Yansımaları, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kavcar, C. (1974). II. Meşrutiyet Devrinde Edebiyat ve Eğitim, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara.
- Koç, M. (2018). Ömer Seyfettin’in Eserlerinde II. Meşrutiyet ve İttihat Terakki, Bilig, S. 47.
- Koçakoğlu, B. (2008). Ömer Seyfettin’in Şiirlerine Genel Bir Bakış, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.19
- Kuntay, M. C. (2012). Mehmed Akif Hayatı-Seciyesi-Sanatı, İstanbul: Timaş Yayınları.
- Okay, O. (2005a). Bir Karakter Heykelinin Anatomisi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Okay, O. (2005b). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Okay, O. (1992). “Yeni Türk Şiiri”, Türk Dili Dergisi-Türk şiiri Özel Sayısı-IV.
- Sarı, M. (2003). Mehmet Akif Ersoy’un Şiirlerinde Karamsarlık ve Ümit, Afyon Kocatepe Ün. SBE Dergisi, S. 2, Afyon
- Sazyek, H. (1993). II. Meşrutiyet’in İlanı ve Şiirimizdeki Yankısı, Türkoloji Dergisi, S. 1.
- Şişmanoğlu, Ş. (2014). İmparatorluğun “En Uzun On Yılı”nı Yazmak: Ömer Seyfettin Hikâyelerinde Farklı On Temmuz’lar. Turkish Studies. S. 9/12.
- Tanpınar, A. H. (1969). Edebiyat Üzerine Makaleler, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
- Tevfik Fikret. (2007). Rübâb-ı Şikeste, (Haz: Uçman A.- Akay H.), İstanbul: Çağrı Yayınları.
- Timurtaş, F K. (2006). Mehmet Akif ve Cemiyetimiz, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Topçu, N. (2011). Mehmet Akif, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Tunaya, T. Z. (1998). Hürriyetin İlânı, İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
- Tural, S. (2003). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Din Duygusu, İstanbul: Kitabevi Yayınları
- Uyguner, M. (1991). Mehmet Akif, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
- Yetiş, K. (2006). Bir Mustarip Mehmet Akif Ersoy, Ankara: Akçağ Yayınları. EXTENDED ABSTRACT
