İKONOGRAFİK VE İKONOLOJİK SANAT ELEŞTİRİSİ YÖNTEMİNE GÖRE HUGO VAN DER GOES’UN “İNSANIN DÜŞÜŞÜ” ADLI ESERİNİN ANALİZİ
Author :
Abstract
Özet
Makale kapsamında, Alman Sanat Tarihçi Erwin Panofsky tarafından geliştirilmiş olan “İkonografik ve İkonolojik Sanat Eleştirisi Yöntemi” esas alınarak, Hugo van der Goes’un, 1479 yılına tarihlendirilen ve Viyana Sanat Tarihi Müzesi’nde sergilenmekte olan “İnsanın Düşüşü” adlı eseri analiz edilmiştir.Flaman Rönesansı’nın en önemli temsilcileri arasında gösterilen Hugo van der Goes’un, günümüze ulaşabilen sınırlı sayıdaki orijinal eserleri arasında yer almakta olan “İnsanın Düşüşü” adlı eserinin analizinde, “Doğal Anlam (Olgusal ve İfadesel Anlam)”, “Anlaşmalı Anlam” ve “Asıl Anlam veya İçerik” olmak üzere üç ayrı evrede gerçekleşen anlamların saptanmasına dayanan, “İkonografik ve İkonolojik Sanat Eleştirisi Yöntemi” kullanılarak, Tevrat’ın “Yaratılış” adlı ilk bölümünde karşımıza çıkmakta olan, “İlk Günah ve Düşüş” ikonografisi ile eser arasında örtüşen ve örtüşmeyen yönleri saptayarak, sanatçının yaşadığı dönem, bireyselliği, dini inancı ve dönemin felsefesi başta olmak üzere çeşitli etkenlerin esere yansıması gözler önüne serilerek, farklı dönemlere ait sanatçıların “İlk Günah ve Düşüş” ikonografisini ele alış şekli ve üslup özellikleri karşılaştırılarak, değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
Hugo van der Goes “The Fall of Man” painting, which is dated to 1479 and exhibited at the Vienna Art History Museum, was analyzed based on the “Method of Iconographic and Iconological Art Criticism” which was developed by German Art Historian Erwin Panofsky.In the analysis of “The Fall of Man” one of the limited extant original works by Hugo van der Goes, who is considered among the most important representatives of Flemish Renaissance, the way artists from different periods approached “The First Sin and Fall” iconography and the characteristics of their style were compared and evaluated by determining the aspects that are both consistent with and not between the work and “The First Sin and Fall” iconography, which appears in the first section of the Torah titled “Creation” and revealing how various factors, primarily the period during which the artist lived, individuality, religious belief, and the philosophy of the era are reflected on the work. This was achieved by employing the “Method of Iconographic and Iconological Art Criticism”, it is based on determining the meanings that appear in three separate stages, “Natural Meaning (Factual and Expressional Meaning)”, “Compromised Meaning”, and the “Actual Meaning or Content”.
Keywords
- Cömert, Bedrettin, (2014), Mitoloji ve İkonografi, De Ki Basım Yayım Ltd. Şti., Ankara.
- Friedlander, Max Jakob, (1969), Early Netherlandish Painting: Hugo van der Goes (Transl., Heinz Norden), Albertus Willem Sijthoff Publisher, New York.
- İpşiroğlu, M.; İpşiroğlu, N., (2017), Oluşum Süreci İçinde Sanatın Tarihi, Hayalperest Yayınevi, İstanbul.
- Krausse, Anna Carola, (2005), Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü (Çev., Dilek Zaptcıoğlu), Literatür Yayıncılık, Almanya.
- Kutsal Kitap, (2001), Kitab-ı Mukaddes Şirketi, İstanbul.
- Panofsky, Erwin, (1995), İkonografi ve İkonoloji: Renaissance Sanatının İncelenmesine Giriş, (Çev., Engin Akyürek), Afa Yayınları, İstanbul.
- Panofsky, Erwin, (2012), İkonoloji Araştırmaları: Rönesans Sanatında İnsancıl Temalar (Çev., Orhan Düz), Pinhan Yayıncılık, İstanbul.
- Simon, Anna, (2015), Studien zu Hugo van der Goes, Staatliche Akademie der Bildenden Künste, Stuttgart.
- Tükel, U.; Yüzgüller, S., (2019), Sözden İmgeye Batı Sanatında İkonografi, Hayalperest Yayınevi, İstanbul.
