ALTIN VE GÜMÜŞ FİYATLARI İLE DÖVİZ KURU VE FAİZ ORANI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN TESPİTİ: ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI
Author :
Abstract
Çalışmanın amacı altın ve gümüş fiyatları ile döviz kuru ve faiz oranı arasındaki kısa ve uzun dönemli nedensellik ilişkisinin tespit edilerek yatırımcılar ve piyasa yapıcılar için faydalı bilgiler elde edilmesidir. Araştırmada döviz kuru olarak TL/$ kuru, faiz oranı olarak ise TL mevduat faiz oranı kullanılmıştır. Araştırma dönemi 2010-2019 yılları, veri sıklığı ise aylık olarak belirlenmiştir. Çalışmada değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerinin tespit edilmesinde ise ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmada gümüş fiyatları ile döviz kuru ve faiz oranı arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir. Altın fiyatları ile döviz kuru arasında uzun dönemli bir ilişki tespit edilirken altın fiyatları ile faiz oranı arasında ise kısa dönemli ilişki tespit edilmiştir. Çalışmada yatırımcılar için kısa dönemde altın fiyatları ile faiz oranı birlikte kullanılarak bir çeşitlendirme imkânı sağlanabileceğine ilişkin bulgular elde etmiştir. Araştırmadan elde edilen bir diğer bulgu ise piyasa yapıcıların altın fiyatlarındaki volatilite konusunda faiz oranları yerine döviz kurunu bir politika aracı olarak kullanmaları gerektiğini göstermektedir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to obtain useful information for investors and market makers by determining the short and long-term causality relationship between gold and silver prices, exchange rate and interest rate. In the study, TL / $ rate was used as the exchange rate and TL deposit interest rate was used as the interest rate. The research period was 2010-2019, and the data frequency was determined monthly. In the study, ARDL approach was used to determine the causality relationships between variables. In this study, no causality relationship was found between silver prices and exchange rate and interest rate. While a long-term relationship is determined between gold prices and exchange rate, a short-term relationship between gold prices and interest rates is determined. This study finds that investors can diversify in the short term by using gold prices and interest rates together. Another finding obtained from the study shows that market makers should use the exchange rate as a policy tool instead of interest rates in terms of volatility in gold prices.
Keywords
- Başarır, Çağatay, (2019), “Altın ve Hisse Senedi Getirileri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 475-490.
- Bildirici, Melike E.; Türkmen, Ceren, (2015), “Nonlinear Causality between Oil and Precious Metals”, Resources Policy, 46, 202-211.
- Blondell, David; Hoang, Philip; Powell, John G.; Shi, Jing, (2002), “Detection of Financial Time Series Turning Points: A New CUSUM Approach Applied to IPO Cycles”, Review of Quantitative Finance and Accounting, 18(3), 293-315.
- Brooks, Chris, (2008), Introductory Econometrics for Finance, Cambridge University Press.
- Cooper, Richard N., Dornbusch, Rudiger; Hall, Robert E, (1982), The Gold Standard: Historical Facts and Future Prospects, Brookings Papers on Economic Activity, 1982(1), 1-56.
- Elmas, Bekir; Polat, Müslim, (2013), “Gümüş Fiyatları ve Dow Jones Endeksi’nin Altın Fiyatlarına Etkisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(6), 33-48.
- Engle, Robert F.; Granger, C.W, (1987), “Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica: Journal of the Econometric Society, 251-276.
- Fuller, Wayne A, (1996), Introduction to Statistical Time Series, 2nd Edition, John Wiley and Sons Inc.
- Gujarati, Damodar N, (2009), Basic Econometrics, Tata McGraw-Hill Education.
- Gültekin, Özge Elmastaş; Hayat, Elvan Aktürk, (2016), “Altın Fiyatını Etkileyen Faktörlerin VAR Modeli ile Analizi: 2005-2015 Dönemi”, Ege Akademik Bakış, 16(4), 611.
- İlarslan, Kenan, (2017), “Altın Fiyatları ile Borsa Endeksi Arasında Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(6), 114-125.
- İnal, Veysel; Aydın, Mücahit, (2016), Altın Fiyatlarını Etkilemesi Beklenen Faktörler Üzerine Bir İnceleme, In ICPESS (International Congress on Politic, Economic and Social Studies) (No. 1).
- İskenderoğlu, Ömer; Akdağ, Saffet, (2019), “Risk İştahı ile Petrol Fiyatları, Döviz Kuru, Altın Fiyatları ve Faiz Oranları Arasında Nedensellik Analizi: Türkiye Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 20(1), 1-14.
- Johansen, Søren, (1988), “Statistical Analysis of Cointegration Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254.
- Kamışlı, Melik; Kamışlı, Serap; Temizel, Fatih, (2017), “Emtia Fiyatları Birbirlerini Etkiler Mi? Asimetrik Frekans Nedensellik Analizi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 1079-1093.
- Kaplan, Fatih; Yapraklı, Sevda, (2017), “Altın-Petrol Paritesi ile Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik: Altın ve Petrol Üreten 7 Ülke Üzerine Bir Araştırma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18(2), 69-83.
- Karataş, Togan; Ürkmez, Emre” (2013), Küresel Kriz Sürecinde Altın Fiyatlarını Etkileyen Dinamikler, In International Conference on Eurasian Economies.
- Küçükaksoy, İsmail; Yalçın, Doğan” (2017), “Altın Fiyatlarını Etkileyebilecek Faktörlerin İncelenmesi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 1-20.
- Kwiatkowski, Denis; Phillips, Peter C.B.; Schmidt, Peter; Shin, Yongcheol, (1992), “Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root”, Journal of Econometrics, 54(1-3), 159-178.
- Morley, Bruce, (2006), “Causality between Economic Growth and Immigration: An ARDL Bounds Testing Approach”, Economics Letters, 90(1), 72-76.
- Öncü, Mehmet Akif; Çömlekçi, İstemi; Yazgan, Halil İbrahim; Bar, Mehtap, (2015), “Yatırım Araçları Arasındaki Eşbütünleşme (BİST100, Altın, Reel Döviz Kuru)”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 43-57.
- Özdemir, Letife, (2020), “Türkiye’de Altın Spot ve Vadeli İşlem Piyasaları Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(2), 474-483.
- Pesaran, M. Hashem; Shin, Youngcheol; Smith, Richard J, (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289326.
- Phillips, Peter C.B.; Perron, Pierre, (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regressions”, Biometrika, 75, 335- 346.
- Raza, Naveed; Shahzad, Siyed Jawad Hussain; Tiwari, Aviral Kumar; Shahbaz, Muhammad, (2016), “Asymmetric Impact of Gold, Oil Prices and Their Volatilities on Stock Prices of Emerging Markets”, Resources Policy, 49, 290-301.
- Sandal, Mehmet; Çemrek, Fatih; Yıldız, Zeki, (2017), “BİST100 Endeksi ile Altın ve Petrol Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin İncelenmesi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(3), 155-170.
- Söylemez, Yakup, (2020), “Çok Katmanlı Yapay Sinir Ağları Yöntemi ile Altın Fiyatlarının Tahmini”, Sosyoekonomi, 28(46), 271-291.
- Temelli, Fatma; Şahin, Dilek, (2019), “Hisse Senedi Fiyatları, Altın Fiyatları ve Ham Petrol Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi”, Ekev Akademi Dergisi, 23(77), 161-178.
- Topcu, Ayhan, (2010), Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler, SPK Araştırma Raporu, Ankara.
- Vveinhardt, Jolita; Streimikiene, Dalia; Ahmed, Rizwan Raheem, Ghauri, Saghir P.; Ashraf, Muhammad, (2017), “Asymmetric Influence of Oil and Gold Prices on Baltic and South Asian Stock Markets: Evidence from Johansen Cointegration and ARDL Approach”, Acta Montanistica Slovaca, 22(4).
- Yıldırım, Ebru; Çekiç, Ayşegül İşcanoğlu, (2019), “Altın, Ham Petrol, GVZ ve OVX’in Türk Finansal Piyasalarına Simetrik ve Asimetrik Etkileri”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3), 714-731.
