Author :
Abstract
Türkiye'de okutulan lise tarih ders kitaplarında Süryanilere yaklaşımı ortaya koymayı amaçlayan bu araştırmada "doküman incelemesi" yöntemi kullanılmıştır. Türkiye'de 2002 yılına kadar okutulan tarih ders kitaplarında doğrudan Süryaniler ile ilgili herhangi bir konuya yer verilmemiştir. Bu dönemde Türklerin Anadolu'yu fethi sırasında Anadolu'nun içinde bulunduğu durumdan bahsedilirken o sırada Anadolu'da yaşayan halklardan birisi olarak Süryanilerden bahsedilmektedir. 2000'li yılların başlarından itibaren Avrupa'da bulunan bazı Süryani sivil toplum örgütlerinin 1915 yılında Süryanilere soykırım yapıldığı şeklinde propagandalara başlaması üzerine MEB Talim ve Terbiye Kurulu 2002 yılında Süryaniler ile ilgili konuların öğretim programlarına alınmasına karar vermiştir. Bu karar üzerine 2009 yılında yayınlanan 10. sınıf tarih ders kitaplarında "Osmanlı Devleti'nde Süryanilerin durumu" başlığı altında Süryaniler ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı 2017 yılında öğretim programlarını değiştirmiş ve bu çerçevede hazırlanan tarih dersi öğretim programı ve ders kitaplarında Süryaniler ile ilgili bağımsız bir konuya yer verilmemiştir.
Keywords
Abstract
In high school history textbooks in Turkey, this research aims to reveal the approach to the Syriacs document analysis method was used. In the history textbooks in Turkey until 2002, it has not been given any issues directly with the Syrians. In this period, the situation of Turks in Anatolia during the conquest of Anatolia was mentioned while the Syrians were mentioned as one of the people living in Anatolia at that time. Some Syrian civil society organizations in Europe since the beginning of the 2000s made propaganda of genocide against the Assyrians in 1915 in the form of training upon the commencement of the council related to curriculum and textbooks in 2002, the Assyrians decided to be. 10th which was published in 2009 on this decision. in class history textbooks, information about Syriacs is given under the heading” the situation of Syriacs in the Ottoman Empire". The Ministry of Education changed the curriculum in 2017 and no independent subject related to Syriacs was included in the history course curriculum and textbooks prepared within this framework.
Keywords
- Akbaba, B. (2013). Lise tarih ders kitaplarını değerlendirme formunun geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 26-41
- Akşit, N. (1982). Tarih II, ortaçağ. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Alaca, E. (2017). Tarih eğitimine giriş, kavramlar, kişiler, kuramlar ve kurumlar. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Albayrak, K. (2011). Günümüz Ortadoğu coğrafyasında Süryaniler. Ortadoğu Yıllığı, 615-632.
- Aslan, E. (1991). Ortaöğretimdeki T.C. inkılâp tarihi ve Atatürkçülük ders kitapları. Ş. Özil ve N. Tapan (edt.), Ortaöğretim Ders Kitapları, Eleştirel Bir Yaklaşım İçinde (ss 175-204), İstanbul: Cem yayınevi.
- Atalay, T. (2005). "Lozan Antlaşması öncesi ve sonrasında Süryani eğitim kurumları", Khuka, Diyarbakır Dicle Üniversitesi, Cilt VIII (1), 63-69.
- AGOS, “Ders kitaplarından ırkçı ifadeler ayıklanacak.” http://www.agos.com.tr/tr/yazi/397/ ders-kitaplarindan-irkci-ifadeler-ayiklanacak adresinden erişilmiştir. (Erişim tarihi: 01.3.2019).
- Bianet, “Süryani dernekleri: Birbirimizi doğru tanımalıyız" https://bianet.org/bianet/azinliklar/ 133105-birbirimizi-dogru-tanimaliyiz adresinden erişilmiştir. (Erişim tarihi: 01.3.2019).
- Cazgır, V., Genç, İ., Çevik, M., Genç C. ve Türedi, Ş. (2012). Ortaöğretim tarih 10. sınıf.
- Cazgır, V., Genç, İ., Çevik, M., Genç C. ve Türedi, Ş. (2014). Ortaöğretim tarih 10. sınıf.
- Çayır, K. (2014). Biz kimiz? Ders kitaplarında kimlik, yurttaşlık, haklar. İstanbul: Tarih Vakfı.
- Deyrulzafaran Manastırı, “Bakan bu tarih kitabını gördü mü acaba?” http://www.deyrulzafaran.org/turkce/detay.asp?id=246&kategori=HABERLER adresinden erişilmiştir. (Erişim tarihi: 01.3.2019).
- Ercan, Y. (2001). Osmanlı yönetiminde gayrimüslimler: Kuruluştan Tanzimat’a kadar sosyal, ekonomik ve hukuki durumları. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
- Evin, İ. ve Kafadar, O. (2004). İlköğretim sosyal bilgiler programının ve ders kitaplarının ulusal ve evrensel değerler yönünden içerik çözümlemesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 293-302.
- Gündoğdu, A. ve Bulduk, Ü. (2004). Lise tarih 1 ders kitabı. İstanbul: Tutibay Yayınları.
- Karabağ, G. (2012). Tarih eğitimi ve ders kitabı kullanımı. İ. H. Demircioğlu ve İ. Turan (Edt), Tarih Öğretiminde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde. (ss 39-74), Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
- Kapar, M. A., Yüksel, E., Bildik, F., Şahin, K., Şafak, L., Ardıç, M., Bağcı, Ö. ve Yıldız, S. (2017). Ortaöğretim tarih 9 ders kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Kara, K. (1999). Liseler için tarih I. İstanbul: Önde Yayınları.
- Koluman, A. (2001). Ortadoğu’da Süryanilik (Dini-sosyal-kültürel hayat), Ankara: ASAM Yayınları.
- Kopraman, K. Y. (Ed.) (1995). Tarih 2, ders geçme ve kredi yönetmeliği uygulayan ortaöğretim kurumları için. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Koullapis, L. G. (1995). Türkiye’de tarih ders kitapları ve UNESCO’nun önerileri. Tarih Öğretimi ve ders kitapları, 1994 Buca sempozyumu içinde (ss. 273-282), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Kurtcephe, İ.(1993). Birinci Dünya Savaşı’nda bir Süryani ayaklanması. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi (OTAM) Dergisi), 4, 291-296.
- Küçük, Z. G. (2008). Mardin ve çevresinde Süryaniler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Adana.
- MEB (2002/a), “Ermeni sorunu ile İlgili konuların İlköğretim 5. ve 7. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında yer alması hakkında karar”. Tebliğler Dergisi, 2538 (Temmuz 2002), 545- 555.
- MEB (2002b). “Ermeni, Yunan-Pontus ve Süryaniler ile ilgili konuların ortaöğretim Tarih 1, Tarih 2 ve T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programlarında yer alması”, Tebliğler Dergisi, 2538 (Temmuz 2002), 531-544.
- Oktay, E. (1982). Tarih, lise III. İstanbul: Atlas Yayınevi.
- Okur, Y., Genç, İ., Özcan, T., Yurtbay, M. ve Sever, A. (2008). Ortaöğretim tarih 9. Ankara:
- Pingel, F. (2003). Ders kitaplarını araştırma ve düzeltme rehberi, UNESCO. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
- Safran, M. (2015). Türkiye’de tarih öğretiminin gelişimi. Tarih öğretim yöntemleri M. Demirel ve İ. Turan (Edt.), içinde, ss. 9-24, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Sakin, S. ve Kapcı Z. -Zeki Kapcı (2013). “İngiltere, Nasturiler ve iç toprak projesi (1919- 1922)”, International Journal of History Studies, 5 (5), 207-224.
- Sarı, G. (2011). “Geçmişten günümüze Süryaniler ve Süryanilerin Türkiye’ye etkileri: İdil örneği”, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim dalı basılmamış doktora tezi.
- Sofuoğlu, E. ve Akvarup, İ. N. (2012). “Osmanlı Devleti’nde millet sistemi ve Süryaniler.” Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 7 (1), 71-88.
- Şimşek, A. ve Alaslan, F. (2014). Milliyetçi tarihten milli tarihe, çatışmacı eğitimden barışçı eğitime doğru Türkiye’de tarih ders kitapları. Akademik Bakış Dergisi, 40.
- Şimşek, M. (2005). Süryani kadim ortodoks kilisesi patrikhane nizamnamesi, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, (SBArD), 3 (6), 726-745.
- Tarih Vakfı (2009). Ders kitaplarında insan hakları II projesi bulgular ve tavsiyeler raporu http://www.tarihvak.org.tr/dkih/download/bulgular_tavsiyeler_raporu.pdf adresinden erişilmiştir.
- Tunçay, M. (1995). Tarih öğretiminin iyileştirilmesine yönelik düşünceler. Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları 1994 Buca Sempozyumu içinde. (ss. 52-54). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt
- Turan, R. (2015). Tarih öğretmenlerinin lise tarih derslerinin genel amaçlarının öğrencilere kazandırılma düzeylerine ilişkin görüşleri. Türkish Journal of Educational Studies, 2 (3), 139-180.
- Turan, R. (2020). Tarih öğretmenlerinin Ermeni, Yunan-Pontus ve Süryaniler ile ilgili konuların öğretilme düzeyine ilişkin görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (29), 130159.
- Tutar Serter, Y. (2016). “Cumhuriyet döneminde Süryaniler (1923-1990)”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- T24, “Tarih kitaplarında Süryaniler isyancı oldu” https://t24.com.tr/haber/tarih-kitaplarinda- suryaniler-isyanci-oldu,170896 adresinden erişilmiştir. (Erişim tarihi: 01.3.2019).
- Yıldırım, Ali ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayınevi.
- Yılmaz, A. (2015). “Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde Nasturi ayaklanmaları.” Tarih Okulu Dergisi (TOD), 21, 107-129.
- Yılmaz, A. (2018). Ortaöğretim tarih 10. sınıf ders kitabı. Ankara: İlke Basım Yayım, Dağıtım, Gazetecilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
- Yüksel, E., Kapar, M. A., Bildik, F., Şahin, K., Şafak, L., Ardıç, M., Bağcı, Ö. ve Yıldız, S. (2018). Ortaöğretim tarih 10 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
