KULLANIMLAR VE DOYUMLAR KURAMI ÇERÇEVESİNDE SOSYAL MEDYA KULLANIMI: SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Author :
Abstract
Kullanımlar ve Doyumlar teorisi, bireylerin kitle iletişim araçlarını hangi ihtiyaçlarını gidermek amacıyla kullandığını ortaya koymaktır. Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde ilk olarak, radyo, televizyon ve gazete gibi araçların kullanım nedenleri araştırılmıştır. Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle internete ulaşım kolaylaşmaktadır. Erişimin kolaylaşmasıyla internet ve sosyal medya kullanıcı sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu durum iletişim araçlarının bireyler tarafından hangi amaçla kullanıldığı üzerine çalışmalar yapmaya zemin hazırlamıştır. Bu çalışmada, kullanıcı sayısı her geçen gün artan sosyal medyanın bireyler tarafından hangi ihtiyaçları gidermek amacıyla kullanıldığı ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu kapsamda Sakarya Üniversitesinde 2014-2015 öğrenim yılında eğitim gören sosyal medya kullanıcısı 550 öğrenci ile anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Anket çalışması sonucunda, üniversite öğrencilerini genel olarak, sosyal medya kullanmaya yönelten motivasyonlar dokuz başlıkta toplanmaktadır. Bu motivasyonlar, kişisel sunum, eğlenme ve rahatlama, sosyal etkileşim, gözetim ve rehberlik, bilgi edinme, arkadaşlık, ekonomi, karar verme ve alışkanlık motivasyonlarıdır. Ayrıca bireylerin sosyal medya kullanım motivasyonları ile demografik özellikleri arasında farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Uses and satisfaction theory, is to reveal the needs they try to satisfy by using mass media. . First of all, the reasons of use of the devices such as radio,television and newspaper are investigated within the framework of Uses and satisfaction theory.Together with the easy access, the number ofinternet and social media users is increasing day by day. This situation set the stage for the studies on what purposes individuals use the media of communication. In this study it is aimed to reveal the needs the individuals aim to satisfy by using the social media whose users are increasing day by day. In this context,a survey was conducted with 550 students who studied at Sakarya University in 2014-2015 academic year. As a result of the survey ,the motivations leading the young people using social media are collected under nine titles. These motivations are personal presentation, entertainment and relaxing, social interaction, supervision and guidance,acqusition of knowledge,friendship,economy,makşng decisions and habits..It is also established that there are differences between the motivations of individuals to use social media and their demographics.
Keywords
- Akar, Erkan, (2010). Sosyal Medya Pazarlaması, Sosyal Webde Pazarlama Stratejileri. Efil Yayınevi, Ankara.
- Akçay, Habibe (2011). “Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında Sosyal Medya Kullanımı: Gümüşhane Üniversitesi Üzerine Bir Araştırma”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. S.33, s.137-162.
- Alikılıç, Özlem, Gülay, Göker, Binbir, Sevtap, (2013). “”Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, S.37, s.40-67.
- Ayhan, Bünyamin, Balcı, Şükrü, (2007). “Üniversite Öğrencilerinin İnternet Kullanım ve Doyumları Üzerine Bir Saha Araştırması”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, S.5, C. 1, s.174-197.
- Ayhan, Bünyamin, Balcı, Şükrü, (2009). “Kırgızistan’da Üniversite Gençliği ve İnternet: Bir Kullanımlar ve Doyumlar Araştırması” Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, S.48, s. 13-40.
- Ayhan, Bünyamin, Çavuş, Selahattin, (2014). “İzleyici Araştırmalarında Değişim: Kullanımlar ve Doyumlardan Bağımlılığa”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, C.8, S.2, ss.32-60.
- Biçer, Serkan, (2014). “Akademisyenlerin Sosyal Ağlarda Bulunma Motivasyonları: Facebook Örneği”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.40, ss. 59-80.
- Birsen, Özgül, (2005). Çok Seçenekli Medya Ortamında Kitle İletişim Araçlarının Tüketim ve Seçim Biçimi: Eskişehir Örnekleminde Bir İzler Kitle Araştırması, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Can, Abdullah, (2013). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi, Pegem Akademi.
- Canöz, Kadir, (2011). “Yerel Televizyon İzleme Alışkanlıkları ve Motivasyonları: Konya Örneği”, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuramları Dergisi, S.33, s.113137.
- Coşkun, Recai, Altunışık, Remzi, Yıldırım, Engin, (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya Kitabevi, Sakarya.
- Çağlar, Bayram (2019). “Yeni Medya İletişimi Nasıl Dönüştürdü: Pasif Mesaj Alıcısından Aktif, Üreten, Değiştiren, Yorumlayan ve Eyleme Geçen Aktif Mesaj Üreticisine”(Ed. Melda Cinman- Ezgi Dinçerden) , İletişim Bilimleri Çalışmaları 1, Akademisyen Kitabevi, Ankara.
- Çebi, Murat, (2003). Medya Etki Araştırmaları, Alternatif Yayınları, Ankara.
- Çemrek, Fatih, Baykuş, Hilal, Özaydın, Özer, (2014). “Sosyal Medya Kullanım ve Davranışlarının Kullanımlar Ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında İncelenmesi: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Örneği”, Alphanumeric Journal, C.2, S.2, s.61-76.
- Erdoğan, İrfan, Alemdar, Korkmaz, (1990). İletişim ve Toplum: Kitle İletişim Kuramları Tutucu ve Değişimci Yaklaşımlar, Bilgi Yayınevi, Ankara.
- Erdoğan, İrfan, Alemdar, Korkmaz, (2010). Öteki Kuram: Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi, Pozitif Matbaacılık, Ankara.
- Gökçe, Orhan, (1993). İletişim Bilimine Giriş: İnsanlar arası İlişkilerin Sosyolojik Bir Analizi, Adalet Matbaası, Ankara.
- Gülnar, Birol, Balcı, Şükrü, Çakır, Vedat (2010). “Motivations of Facebook, You Tube and Similar Web Sites Users”, Ahmet Yesevi University Board of Trustees, S.54, s.161-184.
- Hazar, Murat, (2011). “Sosyal Medya Bağımlılığı- Bir Alan Çalışması”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, S.32, s.151-177.
- Işık, Metin, (2012). Kitle iletişim Teorilerine Giriş, Eğitim Yayınevi, Konya.
- Kalender, Ahmet, (2005). Siyasal İletişimde Seçmenler ve İkna Stratejileri, Çizgi Kitapevi, Konya.
- Karakoç, Enderhan; Gülsünler, Evrim, (2012) “Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında Facebook: Konya Üzerine Bir Araştırma”, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S. 18, s.42-58.
- Koçak, Gizem, (2012). Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının ve Motivasyonlarının Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında İncelenmesi: Eskişehir de Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Köseoğlu, Özgür, (2012). “Sosyal Ağ Sitesi Kullanıcılarının Motivasyonları: Facebook Üzerine Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, C.7, S.2, s. 58-81.
- Küçük Kurt, M., Hazar, M., Çetin, M., Topbaş, H. (2009). “Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Perspektifinden Üniversite Öğrencilerinin Medyaya Bakışı”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, C.6,S.1, ss. 37-50.
- Lull, James, (2001). Medya, İletişim, Kültür. (Çev. Nazife Güngör), Vadi Yayınları, İstanbul.
- Mayfield, Antony, “what is social media”. (Erişim Tarihi: 26.02.2015).
- Mutlu, Erol, (1999). Televizyon ve Toplum, TRT Yayınları, Ankara.
- Oğuzlar, Ayşe, (2007). İstatistiksel Veri Analizi 1 SPSS ve MINITAB Uygulamalı, Ezgi Kitabevi, Bursa. Park, N. Kee, K. ve Valenzuela, S. ( (2009). “Being İmmersed In Social Networking Environment: Facebook Groups, Uses And Gratifications, And Social Outcomes”. CyberPsychology & Behavior. C.12, S.6, s. 729- 733.
- Sever, Neşe, (1998). “Kitle İletişim Araştırmalarında İki Yaklaşım: Liberal Ve Eleştirel Kuramlar Farklılıklar ve Yakınlaşmalar”, Kurgu Dergisi, S.15, s.44-53.
- Solmaz, Başak, Tekin, Gökhan, Herzem, Z. ve Demir, M. (2013). “İnternet ve Sosyal Medya Kullanımı Üzerine Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, C.7, S.4, s.23-32.
- Tabachnick, Barbara ve Fidell, Linda. (2013). Using Multivariate Statistics. Pearson,
- Taylan, Hasan Hüseyin (2011). “Televizyonla Yetişmek: Televizyon Şiddetinin Etkileri Üzerine Bir Araştırma”, Çizgi Kitapevi, Konya.
- Toruk, İbrahim (2008). “Üniversite Gençliğinin Medya Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Analiz”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.19, s.475-478.
- Vural, Beril Akıncı & Bat, Mikail (2010). “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yasar University, C.20,S.5, ss.3348‐3382.
- Yağmurlu, Aslı (2013). “Diyalojik İletişim Çerçevesinden Ankara Büyükşehir Belediyesi Sosyal Medya Uygulamaları”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, C.8,S.1, ss.95-115.
- Yaylagül, Levent (2010). Kitle İletişim Kuramları: Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Dipnot Yayınları, Ankara.
