Author :
Abstract
Bu araştırmanın temel amacı, 3-6 yaş çocuğu olan ebeveynlerin çocuk cinsel istismarına dair kaygılarının belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Bu amaçla literatür incelenerek oluşturulan 21 maddelik soru havuzu ölçme aracının geliştirilmesinde kullanılmıştır. Sonrasında uzman görüşleri alınmış ve oluşturulan 21 maddenin olduğu hali ile kalmasına karar verilmiştir. Ölçek, İstanbul ilinde yaşayan 3-6 yaş dönem çocuğu olan 355 ebeveyne uygulanmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda Cinsel İstismar Ebeveyn Kaygı Ölçeği (CİSEK), faktör yükleri ,57 ile ,91 arasında değişen 11 madde ve üç alt ölçekten oluşan bir yapı sergilemiştir. Bu alt ölçekler; ‘Emanet Etme’, ‘Çocuğu Yalnız Bırakma’ ve ‘Çocuğun Kendini Koruyamaması” şeklinde isimlendirilmiştir. Üç alt ölçeğin açıkladığı toplam varyans %63,97’dir. Ölçeğin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı ,81 olarak bulunmuştur. Açımlayıcı faktör analizini takiben Doğrulayıcı Faktör Analizi ile elde edilen yapı doğrulanmıştır.
Keywords
Abstract
The main purpose of this research is to develop a valid and reliable scale that can be used to determine the anxiety level of parents with children aged 3-6 about child sexual abuse. For this purpose, the literature was first examined and a 21-item pool was created. After that, expert opinions were taken and it was decided that the 21 items created should remain as they are. The scale was applied to 355 parents with children aged 3-6 years living in Istanbul province. As a result of an exploratory factor analysis, the sexual abuse parental anxiety scale (CISEK) showed a structure consisting of 11 items and three sub-scales with factor loadings ranging from .57 to .91. These sub-scales are called “entrusting", "leaving of the child alone" and "lack of self-defence skills". The total variance explained by the three subscales is 63.97%. The Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient of the scale was found to be .81. The structure obtained by exploratory factor analysis was also verified by confirmatory factor analysis.
Keywords
- Akgül, E. (2015). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan personelin cinsel ı̇stismar bildirim durumları. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi: Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Aktepe, E. (2009). Çocukluk çağı cinsellik ı̇stismarı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1, 95-
- Bahar, G., Savaş, H.A. ve Bahar, A. (2009), Çocuk ı̇stismarı ve ı̇hmali: bir gözden geçirme. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4 (12), 51-65.
- Balkaran, S. (2015). Impact of child abuse education on parent’s self-efficacy: An experimental study. Doctoral Dissertation. Walden University: Collage of Social and Behavioral Sciences.
- Bilir, Ş., Arı, M., Dönmez, N. B., Atik, B. ve San, P. (1991). Türkiye’nin 16 ilinde 4-12 yaşlar arasındaki 50.473 çocuğa fiziksel ceza verme sıklığı ve buna ı̇lişkin problem durumlarının ı̇ncelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi, 1 (1), 57-70.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lisrel uygulamaları. (2. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
- Demir, H. (2012). Edirne ı̇li aile sağlığı merkezlerinde görevli hekimlerin çocuk ı̇stismarı ve ı̇hmali hakkında bilgi, farkındalık ve tutumlarının belirlenmesi. Uzmanlık Tezi. Trakya Üniversitesi: Tıp Fakültesi.
- Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K. ve Sanisoğlu, S. Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 33(1), 210-223.
- Finkel, K. C. (1994). Sexual abuse and ıncest, what can do you? Canadian Family Physician, 40, 935-944.
- Gencer, Ö., Özbek, A., Özyurt, G., ve Kavurma, C. (2016). Çocuk ve ergenlerde aile dışı ve aile içi cinsel istismar olgularının karşılaştırılması. Anatolian Journal of Psychiatry, 17(1), 56-64.
- Johnson, C. F. (2004). Child sexual abuse, Lancet, 364; 462-470.
- Kaplan S., Pelcovitz D. ve Labruna V. (1999) Child and adolescent abuse and neglect research: a review of the past 10 years. Part I: Physical and emotional abuse and neglect. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 38, 1214-1222.
- Kefeli, H. (2016). Okul öncesı̇ öğretmenlerı̇ nı̇ n çocuk ı̇stı̇ smarı ve ı̇hmalı̇ davranışları ile kurum personelı̇nı̇n konuya ı̇lı̇şkı̇n görüşlerı̇. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi: Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Keser, İ. (2016). Çocuk cinsel ı̇stismarı: Diyarbakır örneği. Ankara: Karahan.
- Nurcombe, B. (2000). Child sexual abuse I: Psychopathology. J Psychiatry, 34(1): 85- 91.
- Okan İbiloğlu, A., Atlı, A., Oto, R. ve Özkan, R. (2018). Çocukluk çağı cinsel ı̇stismar ve ensest olgularına çok yönlü bakış. Psikolojide Güncel Yaklaşımlar, 10(1), 84-98.
- Ovayolu, N., Uçan, Ö. ve Serindağ, S. (2007). Çocuklarda cinsel ı̇stismar ve etkileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(4). 13-22.
- Polat, O. (2017). Tüm boyutlarıyla çocuk ı̇stismarı tanımlar-1. Ankara: Seçkin.
- Regnaut, O., Jeu‐Steenhouwer, M., Manaouil, C. ve Gignon, M. (2015). Risk factors for child abuse: Levels of knowledge and difficulties in family medicine. A mixed method study. BMC Res Notes, 8, 620-626.
- Sağır, M. (2013). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin çocuk ı̇stismarı ve ı̇hmaline yönelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri: Kayseri ı̇li örneği. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi: Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Sağlam, Ö. (2017). Cinsel ı̇stismar mağduru çocuğa meslek elemanı yaklaşımı: Süleymaniye Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Serdar Taçyıldız, Ç. (2013). Cı̇nsel ı̇stı̇smar suçlularında ebeveyn kabul/reddı̇ (baba) ve çocukluk dönemı̇ kararlarının ı̇şlenen suça etkı̇sı̇. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi: Adli Tıp Enstitüsü.
- Şahin, F. ve Taşar, M. A. (2012). Cinsel istismar ve ensest. Türk Pediatri Arşivi Dergisi, 47, 159- 164.
- Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin.
- Taner, Y. ve Gökler, B. (2004). Çocuk ı̇stismarı ve ı̇hmali, psikiatrik yönleri, Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
- T. C. Adalet Bakanlığı. (2017). Adli istatistikler. Ankara
- Topdemir, C. (2016). İstismar mağduru çocuğun korunmasında bir uygulama: Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Tuna, S. (2010). Aı̇le ı̇çı̇ çocuk ı̇stı̇smarı: Annelerı̇n bazı rı̇sk faktörlerı̇ açısından ı̇ncelenmesı̇. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- UNICEF (2004). Çocuk haklarına dair sözleşme, https://www.unicefturk.org/public/ uploads/files/Cocuk%20Haklarina%20Dair%20Sozlesme.pdf (08.11.2010 tarihinde ulaşılmıştır.)
- Uzun, A. (2013). Cinsel istismar mağduru ergenlerin repertuar grid tekniği ile değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. Akdeniz Üniversitesi: Tıp Fakültesi.
- Walsh, K. M., Mathews, B. P., Rassafiani, M., Farrel, A. ve Butler, D. (2013). Elementary teachers' knowledge of legislative and policy duties for reporting child sexual abuse. The Elementary School Journal, 114 (2), 178-199.
- WHO (2002). Child abuse and neglect by parents and other caregivers: World report on violence and health. Geneva: World Health Organisation.
- WHO (2006) Preventing child maltreatment: A guide to taking action and generating evidence. Geneva: World Health Organisation.
- Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. Istanbul University Journal of the School of Business, 46, 74-85.
- Yıldız, Y., Kaçar, M., Albayrak, E., Çalaboğlu, T., Çakmak, S., ve Bayraktar, T. (2017). Çocuk ihmali ve istismarı hakkında ilköğretim öğretmenlerinin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi, 24(4), 303-309.
- Yılmaz Irmak, T., Kızıltepe, R., Aksel, Ş., Güngör, D. ve Eslek, D. (2017). Mika ile kendimi korumayı öğreniyorum: Cinsel ı̇stismarı önleme programının etkililiği. Türk Psikoloji Dergisi, 33(81), 41-57.
