Author :
Abstract
Gaziantep İli, İslahiye İlçesinin 10 km doğusunda, Yelliburun Köyü’nün 2 km. batısında, volkanik bazalt damarları ve tepecikleri ile kaplı çok engebeli bir ova içinde yer alan Tilmen Höyük, M.Ö. II. binyılda önemli bir krallık merkezidir. Burada yapılan kazılar sonucunda, Geç Kalkolitik Çağ’da başlayan ve geniş bir zaman dilimini kapsayan tabakalaşma saptanmıştır. Tilmen Höyük’te Orta Tunç Çağı yerleşmeleri, III b,a ve II c-a olmak üzere 5 ayrı yapı katı halindedir. Tilmen’in en gösterişli dönemi olan ve bugün toprak üzerinde görülen mimari kalıntıların tamamına yakınını temsil eden yapı katları II c ve II b’dir. Tilmen Höyük’te Orta Tunç Çağı’na ait birçok yapı grubu bulunmaktadır. Bunlar; savunma yapıları, kentin giriş kapıları, anıtsal yapılar olarak sıralanabilir. Tilmen Höyük’te bu mimari kalıntıları koruma ve restorasyon çalışmalarının ardından arkeolojik park projesi gerçekleştirilmiştir. Arkeolojik park çalışmaları; uluslar arası işbirliği içinde; sosyal, ekonomik, teknik ve çevresel bakış açısı ile, ekolojik uyum ve sürdürülebilirlik temalarına önem verilerek geliştirilen disiplinler arası bir çalışmanın sonucudur. Çok tabakalı olan höyük yerleşmelerinin topluma sunumu çeşitli zorluklar barındırır. Tilmen Höyük’te minimum müdahale prensibi ile hareket edilerek, kalıntıların yakınından geçirilen gezi yolu ve bilgilendirme panoları ile alan, ziyaret eden kişilerce anlaşılabilir bir arkeolojik alan haline getirilmiştir.
Keywords
Abstract
Tilmen Höyük, 10 km east of the District of Islahiye in the City of Gaziantep, 2 km. from the Village of Yelliburun, located in a very rugged plain covered with volcanic basalt veins and mounds, was a significant centre of kingdom in the 2nd millennium BC. During the excavations carried out there, the stratification that started in the Late Chalcolithic Age and that covers a wide period of time was discovered. The Middle Bronze Age settlements at Tilmen Höyük consist of 5 separate structure layers as III b, a, and II c-a. The structure layers which represent the most spectacular period of Tilmen and almost all of the architectural remains on the soil today are II c and II b. There are many groups of buildings dating from Middle Bronze Age at Tilmen Höyük. Among them can be counted buildings of defence, the gates of the town, and monumental buildings. An archaeological park project was realised at Tilmen Höyük following the works for the protection and restoration of these architectural remains. Archaeological park works are the result of an interdisciplinary study developed with a social, economic, technical, and environmental perspective, with an emphasis on ecological adaptation and sustainability and with international cooperation. The presentation of the many-layered mound settlements to the public harbours various difficulties. The site at Tilmen Höyük has been transformed into an archaeological site comprehensible by the visitors with the placement of information boards and an excursion route passed near the ruins, acting on the principle of minimum intervention.
Keywords
- Alkım, Uluğ Bahadır, (1959), “Yesemek Kazısı ve İslahiye Bölgesi Araştırmaları”, Belleten, XXIII, s. 692-694.
- Alkım, Uluğ Bahadır, (1960), “1959 İslahiye Bölgesi Araştırmaları, Yesemek Çalışmaları ve Tilmen Höyük Sondajı”, TAD X-I, s. 7-9.
- Alkım, Uluğ Bahadır, (1962), “Tilmen Höyük Çalışmaları (1958-1960)”, Belleten, XXVI, s. 447-499.
- Duru, Refik, (1987), “İslahiye Bölgesinde M.Ö. 2. Binyılına Ait Önemli Bir Kent: Tilmen Höyük”, Akurgal’a Armağan-Festschrift Akurgal, Anadolu, XXI (1978-1980), s. 37-46.
- Duru, Refik, (1990), “Tilmen Sarayları”, X. Türk Tarih Kongresi Tebliğleri, s. 121-131.
- Duru, Refik, (2003), Unutulmuş Bir Başkent Tilmen, Türsab Kültür Yayınları, İstanbul.
- Duru, Refik, (2004), “Tilmen Höyük Kazı, Onarım ve Çevre Düzenleme Projesi 2002 Yılı Çalışma Raporu”, 25. KST, 1. Cilt, s. 289-296.
- Eres, Zeynep, (2010a), “Türkiye’de Tarihöncesi Kazı Alanlarında Koruma ve Sergileme Çalışmaları-Sunu”, TÜBA-KED, 8, s.101-102.
- Eres, Zeynep, (2010b), “Tarihöncesi Kazı Alanlarında Koruma ve Sergileme Kavramının Gelişimine Kısa Bir Bakış”, TÜBA-KED, 8, s.119-130.
- Marchetti, Nicolò, (2005a), “Tilmen Hoyuk-Gaziantep”, Dall’Eufrate al Mediterraneo. Ricerche Delle Missioni Archeologiche İtaliane in Turchia, Fırat’tan Akdeniz’e. Türkiye’deki İtalyan Araştırma Heyetlerinin Araştırmaları, s. 41-48.
- 2010a, s.101.; Zeynep Eres, “Tarihöncesi Kazı Alanlarında Koruma ve Sergileme Kavramının Gelişimine Kısa Bir
- Bakış”, TÜBA-KED, 8, 2010b, s.120.
- Marchetti, Nicolò, (2005b), “The 2003 Joint Turkish-Italian Excavations at Tilmen Höyük”, 26. KST, s. 129-136.
- Marchetti, Nicolò, (2006), “New Results on Middle Bronze Age Urbanism in South-Eastern Anatolia: The 2004 Campaign at Tilmen Höyük”, Colloquium Anatolicum, 5, s.199211.
- Marchetti, Nicolò, (2007), “The 2005 Joint Turkish-Italian Excavations at Tilmen Höyük”, 28.KST, s. 355-364.
- Marchetti, Nicolò, (2008a), “The 2006 Joint Turkish-Italian Excavations at Tilmen Höyük”, 29. KST, s. 389-402.
- Marchetti, Nicolò, (2008b), “From Excavation Strategies To Archaeological Parks” Archaia Case Studies on Research Planning, Characterisation, Conservation and Management of Archaeological Sites BAR International Series 1887, (Eds. Nicolo Marchetti, Ingolf Thuesen), Oxford, s. 11-17.
- Musso, Stefano Francesco, (2008), “Low Impact Restoration Techniques, Coverings and Fixed Devices In An Archaeological Park: A Case Study At Tilmen Hoyuk In Turkey”, Archaia Case Studies on Research Planning, Characterisation, Conservation and Management of Archaeological Sites BAR International Series 1887, (Eds. Nicolo Marchetti, Ingolf Thuesen), Oxford, s. 319-331.
- Savrum Kortanoğlu, Müge, (2012), Türkiye’de Höyük Yerleşmelerinin Korunması, Değerlendirilmesi ve Devamlılığın Sağlanması Sorunu: Tilmen Höyük Arkeolojik Park Örneği, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
- Savrum Kortanoğlu, Müge, (2013), “Arkeolojik Alanların Çevresel Etkenlerden Korunmasına ve Sunumuna Yönelik Modern Müdahaleler”, TÜBA-KED, 11, s. 51-71.
