Author :
Abstract
Dünyanın birçok bölgesinde ve Osmanlı Devleti sınırları dâhilinde olduğu gibi Demirci kazasında da yol kesme, yağmalama, cinayet, insan kaçırma, tecavüz, kalpazanlık, görevi kötüye kullanma gibi kanun dışı gelişen olaylara tarih içinde rastlanmaktadır. Osmanlı Devleti’nin yöneticileri bu tür kanun dışı olayları engellemek için önlemler alma yoluna giderek, suçun türüne göre sürgün, hapis, kalebend, küreğe konulma, idam gibi çeşitli cezalandırma yöntemleri uygulamıştır. Bununla birlikte Osmanlı Devleti’nin duraklama ve gerileme dönemi içindeki sıkıntılarına paralel olarak olayların önlenmesinin sağlanamadığı gibi, Osmanlı Ülkesinin birçok bölgesine kanundışı olayların yayılma gösterdiği de tespit edilmektedir. Makalede genel olarak XVI. yüzyıl ortalarından XVIII. Yüzyıl sonlarına kadarki dönemde Demirci kazası ve buradaki ahaliyi ilgilendiren kanundışı olarak gelişen olaylara değinilmiş olup, Cumhurbaşkanlığı Osmanlı arşivinde yer alan başta Mühimme defterleri olmak üzere çeşitli tasniflerde, farklı numaralarla kayıtlı belgelerden yararlanılmıştır. Çalışmayla özellikle Demirci kazasında XVI. yüzyıl ortalarından XVIII. Yüzyıl sonlarına kadarki dönemde meydana gelen olaylar ve etkilerinin ortaya konulması yanında Osmanlı Devleti’nin genel durumu hakkında da bilgi sahibi olunacağı kanaatindeyiz.
Keywords
Abstract
As in many parts of the world and within the borders of the Ottoman Empire, in the Demirci district, illegal events such as roadblocking, looting, murder, kidnapping, assault, counterfeiting, and misconduct have been encountered through the history. The rulers of the Ottoman Empire went through taking measures to prevent such illegal events and applied various punishment methods such as exile, prison, imprisonment in the castle, rowing, and execution according to the type of crime. In addition to this, it is determined that it is not possible to prevent the events in parallel with the troubles during the periods of stagnation and decline of the Ottoman Empire, as well as the spread of illegal events in many regions of the country. In the article, from the middle of the XVI. century to the end of the XVIII. century, the Demirci district and the illegal events concerning the locals were addressed, and the documents, especially the "Muhimme Books", recorded in various classifications obtained from the Presidential Ottoman Archive were used. We believe that with this study, the events, especially in the Demirci district, that occurred between the periods of mid XVI. century and the end of the XVIII. century, their effects and the general situation of the Ottoman Empire will be revealed.
Keywords
- Akdağ, Mustafa (1995), Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi 2 (1453-1559), C.2, Cem Yayınevi, İstanbul.
- Akurgal, Ekrem (2000),Anadolu Kültür Tarihi, 10. Baskı, TÜBİTAK Yayını, Ankara.
- Akyıldız, Erhan ( 1984),Taş Çağın’dan Osmanlı’ya Anadolu, Milliyet Yayınları, İstanbul.
- Atar, Fahrettin (2003), “Mahkeme”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), C. 27, s. 338-341, Ankara.
- Aydın, M. Akif (2003), “Mahkeme”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), C. 27, s.341- 344,Barkan, Ömer L. (1979), “Timar”, MEB. İslam Ansiklopedisi (İA), C.12/1,s.286- 333, İstanbul.Carretto, Giacomo E. (2000), Akdeniz’de Türkler, (Çev. Durdu Kundakçı – Gülbende Kuray), 2. Baskı, TTK. Yayını, Ankara.
- Çetintaş, Recep (2017), “Hadler Bağlamında İslam Ceza Hukukunda İtiraftan Dönme veHâkimin Sanığa Bu Konuda Telkini”, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, C. 21, S.3 s. 1705- 1738.
- Demir, Alpaslan (2017),“Osmanlı Devleti’nde Yörükler ile Yerleşiklerin Kavgası: Kayıp Köyler Meselesi”, Akademik Bakış, C.11, S. 21, s. 15-31.
- Erdem, Ekrem (2006), “Osmanlı Para Sistemi ve Tağşiş Politikası: Dönemsel Bir Analiz”, Bankacılar Dergisi, S. 56, s.10-28.
- Gökmen, Ertan (2007),Tanzimat’tan II. Meşrutiyete Demirci Kazası, Demirci Belediyesi Kültür Yayınları I, İzmir.
- Gündüz, Tufan (2002), “Konar-Göçer”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), C. 26, s. 161-163,Hekim, Hakan; Gül, Zakir (2011). “Suç ve Suçla Mücadelenin Ekonomik Analizi”, Polis Bilimleri Dergisi, C.13, S.2, s.123-146.
- Gündüz, Tufan (2002), “Konar Göçer”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), C. 26, s. 161-163,İnalcık, Halil (2010). Osmanlılar Fütuhat, İmparatorluk, Avrupa ile ilişkiler, Timaş Yayınları,İstanbul.İpşirli, Mehmet (2016), “Kürek Cezası”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), C. EK-2, s. 112- 114, İstanbul.
- İşbilir, Ömer (2016). “Kalebend”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), C. EK- 2, s.5-7, İstanbul.Kılınç, Ahmet (2015), "Klasik Dönem Osmanlı Devleti’nde Uygulanan Kürek Cezasının Hukuki Tahlili", Belleten, C. 79, S. 285, s.531-558
- Koca, Uğur (2018), “Boğazkesen Kalesi Kalebendleri (XVIII. Yüzyılın İlk Yarısı)”, Tarih Dergisi, S. 67, s. 125-150.
- Kütükoğlu, Mübahat S. (2002), XVI. Asırda Tavas Kazasının Sosyal ve İktisadi Yapısı, Tavas Köy ve Belediyelere Hizmet Götürme Birliği Yayını, İstanbul.
- Nagata, Yuzo (1997), Tarihte Ayanlar Karaosmanoğulları Üzerinde Bir İnceleme, TTK. Yayını,Oğuz, İsmail (2017), Kuva-yı Milliyecilikten Valiliğe: İbrahim Ethem Akıncı, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara.
- Özcan, Tahsin (2001), “Osmanlı Mahallesi Sosyal Kontrol ve Kefalet Sistemi”, Marife, S.1, s. 129-151.
- Öztürk, Nazif (2005), “İslam ve Türk Kültüründe Vakıflar”, Vakıflar Dergisi, S. 29, s. 7-20.
- Özvar, Erol (2013), “Voyvoda”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), C. 43, s. 129-131, İstanbul.Pamuk, Şevket(2010), Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları, 3. Baskı, İş Bankası Yayını, İstanbul.
- Sahillioğlu, Halil (1991), “Askeri”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), C. 3, s. 488-489,Saydam, Abdullah (2009), “Sultanın Özel Statüye Sahip Tebaası: Konar-Göçerler”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 20, s.9-31.
- Sevim, A.; Yücel, Y. (1989), Türkiye Tarihi Fetih, Selçuklu ve Beylikler Dönemi, TTK. Yayını,Tok, Özen (2005), “Kadı Sicilleri Işığında Osmanlı Şehrindeki Mahalleden İhraç KararlarındaMahalle Ahalisinin Rolü (XVII. ve XVIII. Yüzyıllarda Kayseri Örneği)”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.18, s. 155-173.
- Uluçay, M. Çağatay (1955),18. ve 19. Yüzyıllarda Saruhan’da Eşkıyalık ve Halk Hareketleri, Berksoy Basımevi, İstanbul.
- Uzunçarşılı, İsmail H. (1988). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri, TTK. Yayını, Ankara.
- Ünver, M.; Bakırtaş, İ. (2008), “Suçun Ekonomik Analizi: Genel Bir Değerlendirme”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 20, s. 35-56.
- Yediyıldız, Bahaeddin (1988), “Vakıf”, MEB. İslam Ansiklopedisi (İA), C. 13,s. 153-172,EK-1: Çalışmada Kullanılan Arşiv Kaynaklarından ÖrnekEK 2: Çalışmada Kullanılan Arşiv Kaynaklarından Örnek
