DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN EMPATİ DÜZEYLERİ İLE ÖĞRETMEN ÖZYETERLİK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
Author :
Abstract
Araştırmanın amacı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) Öğretmenlerinin Empati Düzeyleri ile Öğretmen Özyeterlik Düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Araştırma Google Docs üzerinden online olarak rastgele örnekleme yöntemiyle ulaşılan 575 öğretmene uygulanmıştır. Örneklemden toplanan verileri analiz etmek için SPSS 16.0 programı ve veri toplama aracı olarak da; “Empati Düzeyi Belirleme Ölçeği”, “Öğretmen Özyeterlik Ölçeği”, ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Sosyo-demografik değişkenler ile iki ölçek arasında farklılaşma olup olmadığını belirlemek için tek yönlü varyans (ANOVA) analizi, bağımsız örneklem t-testi, post hoc bonferroni testleri kullanılmış ve iki ölçek arasındaki ilişkiyi tespit edebilmek için de pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırmada DKAB öğretmenlerinin Empati Düzeyi ile Öğretmen Özyeterliği; cinsiyet, yaş, görev yılı, okunan kitap sayıları ve toplumsal problemlere ilgi durumu gibi değişkenler açısından ele alınmıştır. Sonuç olarak cinsiyet ve toplumsal problemlere ilgi durumu değişkenleri ile empati düzeyi; cinsiyet, yaş, görev yılı ve okunan kitap sayıları değişkeni ile öğretmen özyeterlik düzeyi arasında anlamlı farklılaşma hesaplanmıştır. Ayrıca Empati Düzeyi ile Öğretmen Özyeterliği arasında 0,314 oranında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of the research is to reveal the relationship between the Empathy Levels and The Teachers' Self-Efficacy Levels of Religious Culture and Moral Knowledge Teachers. The research was applied to 575 teachers, who were reached through Google Docs via simple random sampling method. In order to analyze the data collected from the research sample, as SPSS 16.0 program and data collection tool; "Empathy Level Determination Scale", "Teacher Self-Efficacy Scale", and "Personal Information Form" were used. One-way analysis of variance (ANOVA), independent sample t-test, post hoc bonferroni tests were used to determine whether there are differences between two scales and socio-demographic variables, and pearson correlation analysis was used to determine the relationship between the two scales. In the research, teacher self-efficacy with the empathy level of the Religious Culture and Moral Knowledge teachers; It is discussed in terms of variables such as gender, age, year of duty, the number of books read and interest in social problems. As a result, a significant difference was calculated between the gender and interest in social problems variables and empathy level; the gender, age, duty year and the number of books read variables and teacher self-efficacy level. In addition, there was found a positive and significant correlation between Empathy Level and Teacher Self-Efficacy at a rate of 0,314.
Keywords
- Aktaş, H. (2018). Din Eğitiminde Özyeterlik&Empati (1. bs). İlâhiyat Yayınları.
- Alver, B. (1998). Bireylerin Uyum ve Empatik Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkiler [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Batar, Y. (2011). Empatik Din Eğitimi (1. bs). Elips Kitap.
- Biçer, N., & Alan, Y. (2017). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıklarının Genel Öz Yeterlikleri Üzerindeki Etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 100-116. DOI: 10.17556/erziefd.285046
- Budak, S. (2005). Psikoloji Sözlüğü. Bilim ve Sanat Yayınları.
- Coşkun, M. K. (2010). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Özyeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 95-109.
- Creswell, J. W. (2017). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi. Edam Yayıncılık.
- Çimen, S. (2007). İlköğretim Öğretmenlerinin Tükenmişlik Yaşantıları ve Yeterlik Algıları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Davis, M. H. (1983). Measuring individual differences in empathy: Evidence for a multidimensional approach. Journal of Personality and Social Psychology, 44(1), 113– 126. https://doi.org/10.1037/0022-3514.44.1.113
- Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
- Ersoy, E. G., & Köşger, F. (2016). Empati: Tanımı ve Önemi. Osmangazi Tıp Dergisi, 38, 10- 20. http://dx.doi.org/10.20515/otd.33993.
- Gençtürk, A. (2008). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları ve İş Doyumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk Hoy, A. (2004). Collective efficacy beliefs: Theoretical developments, empirical evidence, and future directions. Educational Researcher, 33(3), 3-13. https://doi.org/10.3102/0013189X033003003
- Günaydın, M. (1999). Ortaöğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Empatik Eğilim Çatışma Eğilimi Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Henson, R. K. (2001). The effects of participation in teacher research on teacher efficacy. Teaching and Teacher Education, 17(7), 819-836. https://doi.org/10.1016/S0742051X(01)00033-6
- Holmgren, R. A., Eisenberg, N., & Fabes, R. A. (1998). The Relations of Children’s Situational Empathy-related Emotions to Dispositional Prosocial Behaviour. International Journal of Behavioral Development, 22(1), 169-193. https://doi.org/10.1080/016502598384568
- Karabacak, M. S. (2014). Ankara İli Genel Liselerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Özerklik Algıları ile Özyeterlik Algıları Arasındaki İlişki [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kartopu, S. (2015). Öz Yeterlilik, Kimlik Duygusu & Dindarlık Eğilimi. Gümüşhane Üniversitesi Yayınları.
- Koç, A. (2016). Din Eğitiminde Etkili İletişim (4. bs). Rağbet Yayınları.
- Korkut, K., & Babaoğlan, E. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik İnançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-281.
- Köseoğlu, S. (1994). Psikolojik Danışmaların Empatik Becerilerinin ve Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.
- Mehrabian, A., & Epstein, N. (1972). A measure of emotional empathy. Journal of Personality and Social Psychology40, 40(4), 525–543. https://doi.org/10.1111/j.14676494.1972.tb00078.x
- Milner, R., Woolfolk-Hoy, A. (2002). Respect, social support and teacher efficacy: a case study. American Education Research Assoociation, 26, 1-10.
- Oğuz, A. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademik Öz Yeterlik İnançları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(2), 15-28.
- Özdemir, S. M. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz-Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
- Pekdoğan, S. (2015). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Empatik Becerileri ve Kararsızlık Becerilerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi(ASOS), 3(19), 148-158. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.868
- Pişkin, M. (1989). Empati, Kaygı ve Çatışma Eğilimi Arasındaki İlişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(2), 775-784. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001419
- Rogers, C. R. (1983). Empatik Olmak, Değeri Anlaşılmamış Bir Varoluş Şeklidir (F. Akkoyun, Çev.). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(1), 103-124. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000929
- Say, M. (2005). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Öz-Yeterlilik İnanışları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Smylie, M. (1990). Teacher efficacy at work. Teachers and their workplace (ss. 48-66). Cal.: Sage Pub.
- Toy, S. N., & Duru, S. (2016). Sınıf Öğretmenlerinin Öğretmen Öz Yeterlikleri İle Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 146-173. https://doi.org/10.12984/eed.00332
- Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783–805.
- Turcan, H. G. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz Yeterlik Algıları İle İş Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Türk, Ö. (2008). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlikleri ve Mesleki Doyumlarının İncelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ulusoy, Y. Ö. (1997). Okul Yöneticilerinin Stres, Empati ve Kişilik Özelliklerine İlişkin Bir Tarama (İlköğretim Okulu Örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Woolfolk Hoy, A., & Burke Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: Acomparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21, 343– 356.
