Author :
Abstract
Halkın ortak ürünü olan türküler, ağızdan ağza dolaşan, kuşaktan kuşağa aktarılan sözlü edebiyatın en güzel örneklerindendir. Türkülerde aşk, sevda, hasret, gurbet, doğa, acı, ölüm, kahramanlık ve günlük yaşam anlatılır. Burdur ve ilçeleri merkez olmak üzere, Denizli’nin Acıpayam, Serinhisar, Çameli, Muğla’nın Fethiye ve Köyceğiz’e kadar olan bölümü, Antalya’nın Korkuteli, Elmalı ve çevresi ile Afyon ilinin Dinar, Dazkırı, Başmakçı çevresi Teke Yöresi kültürünün görüldüğü ve yaşandığı çevredir. Yöre insanları, kendi atalarından, çevrelerinden öğrendikleri müziği, dansı, orta oyunu ve hikâyeleri, yemeği, mimariyi, tarımı, zanaatı vs. yaşantıları içerisindeki gelenek ve göreneklerini kendilerinden sonraki nesle aktarmış, aktarmaya da devam etmektedir. Çalışmanın amacı, Teke Yöresi türküleri içinde kadının yeri, türkü yakıcılar olarak duygularını ezgilerle yansıtma şekli ve türkülere kadın kimliğiyle nasıl konu olduğunun incelenmesidir. Bu bağlamda, TRT Türk Halk Müziği repertuvarına kayıtlı sözlü 95 Burdur, 46 Isparta, 84 Denizli, 53 Antalya, 21 Afyon-Dinar, 34 Muğla- Fethiye türküsü olmak üzere 333 Teke Yöresi türküsü; kadın isimleri, kaynak kişi olarak kadın, kadına yapılan benzetmeler, kadın giyimi ve aksesuarı, kadına ithaf edilen (erkek ağızlı) türkülerdeki hitap ve ifade biçimi bağlamında incelenmiş ve tablolar halinde sunulmuştur.
Keywords
Abstract
Folk songs, which are common products of the people, are among the most beautiful examples of oral literature that passes from mouth to mouth and transferred from generation to generation. Topics such as love, longing, expatriate, nature, pain, death, heroism and daily life are described in folk songs. Burdur and its districts being the center; Acıpayam, Serinhisar and Çameli districts of Denizli Province; The part of Muğla province up to Fethiye and Köyceğiz; Korkuteli, Elmalı and its surroundings in Antalya province; Dinar, Dazkırı, Başmakçı surroundings of the city of Afyon are the places where the Teke Region culture is seen and lived. Local people, music, dance, medium play and stories, food, architecture, agriculture, crafts, etc. they learned from their ancestors and their surroundings. He passed on the traditions and customs in his life to the next generation and continues to transfer them. The aim of the study is to examine the place of women in the Teke region folk songs, how they reflect their feelings as melodies, and how they are concerned with the female identity of folk songs. In this context, 333 Teke Region folk songs, including 95 Burdur, 46 Isparta, 84 Denizli, 53 Antalya, 21 Afyon-Dinar, 34 Muğla-Fethiye songs, recorded in the TRT Turkish Folk Music repertoire; the names of women, the woman as the source person, the analogies made to the woman, women's clothing and accessories were examined in the context of the form of address and expression in the folk songs (male mouthed) dedicated to the woman.
Keywords
- Ak, Mehmet, (2017), “Yörüklerde Kadın”, The Journal of Academic Social Science Studies. Number: 58, p. 307-336, Summer II.
- Altınay, Reyhan, (2012), Türk Halk Müziği Makaleler Kitabı, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir.
- Büyükyıldız. Zeki, (2009), Türk Halk Müziği-Ulusal Halk Müziği, Papatya Yayıncılık Eğitim, İstanbul.
- Demirci, Aksoy, Aybala, (2016), “Türk Kültüründe Aile, Kadın ve Yaşlı”, (Ed. Turhan Çetin, Ali Meydan) Türk Kültüründe Coğrafya – II, Pegem Akademi, Ankara.
- Ekici, Savaş (1997), “Gaziantep’te Kına Yakma Geleneği ve Kına Türküleri Üzerine Bir Araş- tırma”, V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi – Halk Müziği Oyun Tiyatro Eğlence Seksiyon Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, 24-29 Haziran 1996 Ankara, 122-142
- İstanbullu, Serenat, (2014), Kültür ve Müzik Eğitimi Ögesi Olan Türkülerde Kadın Temasının Analizi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Mirzaoğlu, F. Gülay, (2010), “Lirik Türkülerde Kadın Tipleri”, Türkbilig, 2010/20: 127- 164.
- Özbek, Mehmet, (2009), Türkülerin Dili, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
- Öztelli, Cahit, (2002), Evlerinin Önü Türküler, Özgür Yayınları, İstanbul.
- Yakıcı, Ali, (2007), Halk Şiirinde Türkü, Akçay Yayınları, Ankara.
- Yılmaz, Ayfer, (2003), Türk Halk Kültüründe Kadın ve Kadın Ağzı Türküler, Bizim Büro Ba- sımevi, Ankara.
- Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, Erişim tarihi, 11.03.2020. https//sozluk.gov.tr/.
