Author :
Abstract
Günümüzde eğitimcilerin, temel değerlerin gelecek kuşaklara aktarılmasının bir zorunluluk olduğu konusunda hemfikir oldukları bilinmektedir. Toplumların kültürel ve ahlaki değerlerinin devamlılığı için bu aktarımın önemli olduğu söylenebilir. Bu nedenle okullarda verilecek olan eğitimin değerlerimizi de içermesi gerekmektedir. Eğitimde son yıllarda “değerler eğitimi” konusundan sıkça bahsedilmektedir. Sosyal Bilgiler ve Türkçe derslerinin belli başlı değerler üzerine oturtulduğu görülmektedir. Yürürlükte olan son Türkçe Öğretim Programının açıklamalarında değerler eğitimi bölümüne yer verildiği tespit edilmiştir. Türkçe dersinin temellerini oluşturan bu değerlerin ders kitaplarındaki metinler aracılığıyla işleneceği belirtilmiştir. Türkçe dersi için ana materyal olan ders kitapları ve metinler, Türkçe derslerinin en önemli kaynağıdır. Bu yüzden metin seçimlerinde konu ve tür unsurlarına dikkat edilmelidir. Söz konusu değerler ise kültürel unsurları aktarabilecek metin türleri seçilmelidir. Öğrencilere verilecek duyuşsal becerilerin ve değerlerin kazandırılması için masalların önemli bir araç olduğu söylenebilir. Masallar, tür olarak var oldukları kültürün izlerini taşımakta ve çocukların dünyasına daha kolay girebilmektedir. Bu fikirden hareketle bu çalışmada okullarda okutulan ders kitaplarındaki masalların öğrencilere ilettiği değerlerin incelenmesi amaçlanmaktadır. 2018-2019 eğitim-öğretim yılında 5. 6. 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki masalların V. Propp’un yapısal çözümleme kuramına göre incelenmiştir. Kitaplardaki masal türüne ait metinler belirlenmiş, işlevleri ve formülleri ortaya konmuştur. Böylece öğrencilere verilecek masalların temelde hangi işlevlere karşılık geldiğini belirlenecek, öğretim programında verilen değerlerle örtüşme durumuna bakılacaktır.
Keywords
Abstract
Today, it is known that educators agree that the transfer of core values to future generations is a necessity. It can be said that this transfer is important for the continuity of the cultural and moral values of societies. Therefore, the education that will be given in schools must include our values. In recent years, the subject of “values education” is frequently mentioned in education. Social studies and Turkish courses are based on certain values. It was determined that values education department was included in the explanations of the last Turkish Education Program in force. It is stated that these values, which form the basis of Turkish course, will be processed through texts in textbooks. Textbooks and texts, which are the main materials for Turkish lessons, are the most important source of Turkish lessons. Therefore, attention should be paid to the subject and genre elements in text selections. The mentioned values should be selected from the types of texts that can convey cultural elements. It can be said that fairy tales are an important tool for gaining affective skills and values to be given to students. Fairy tales bear traces of the culture in which they exist as a species and can more easily enter the world of children. Based on this idea, the aim of this study is to examine the values that the tales in the textbooks taught in schools convey to the students. The tales in the 5th, 6th, 7th and 8th grade Turkish textbooks in 2018-2019 academic year were examined according to V. Propp's structural analysis theory. The texts of the fairy tale type in the books were determined and their functions and formulas were revealed. Thus, what functions the fairy tales given to students correspond to basically will be determined, and the situation of overlap with the values given in the curriculum will be examined.
Keywords
- Bars, M.E. (2014). Vladımır Propp’un Yapısal çözümleme Yöntemi Çerçevesinde “Battal Gazi Destanı” Filminin İncelenmesi. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 7, XVIII, 79-97.
- Boratav, P.N. (1946). Halk Hikâyeleri Ve Halk Hikâyeciliği. İstanbul: Adam Yayınları.
- Cohen, L., Manıon, L., & Morısson, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge.
- Çıblak, N. (2005) .V. Propp’un Masal Çözümleme Metodu. Türk Dili, 638, 127-140.
- Duruhan, K. ve İlhan, B. (2004). “Eğitim-öğretimle ilgili bazı atasözü ve deyimlerimizin öğ- renme-öğretme süreci bakımından irdelenmesi”. Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 164, ss.119-125.
- Emmez, B. C. (2008). Sözlü Gelenekten Modern Masala: Çocuk Edebiyatında Masal Üzerine Halkbilimsel Bir İnceleme (Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi, Ankara
- Emmez, B.C. (2012). Modern Masalların Analizinde Propp Metodu, Sedat Sever(Ed.), ÇOGEM 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara, 729-736.
- Gürdal, C. (1994). Propp Metodunun Rastgele Alınan Dört Türküden Hareketle Türk Halk Mü- ziği Araştırmalarında Uygulanması Üzerine Bir Deneme. Millî Folklor, 23, 53-55
- Hökelekli, H. (2011). Değerler Psikolojisi ve Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Kantarcıoğlu, S. (1991). Eğitimde Masalın Yeri. İstanbul: M.E. Basımevi.
- Köknel, Ö. (2007). Çatışan Değerlerimiz. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
- Propp, V. (1987). Masalların Yapısı ve İncelenmesi. Çev., Hüseyin Gümüş. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Propp, V. (2011). Masalın Biçimbilimi. (Çev. Mehmet Rifat,Sema Rifat). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Sakaoğlu, S. (1999). Masal Araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Temel, S. (2005). Propp Metodu ve Bir Karagöz Metnine Uygulanması. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 8, 85 - 106.
- Tezel, N. (1992). Türk Masalları I,II. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Türker, E. (2013). Masal mı, Yeni Hayat mı? Yeni Hayat Romanını Masalın Biçimbilimi’ne Göre Okuma Denemesi. Millî Folklor, 100, 154-161
- Yıldız, H.T. (2006). Masalların Çocuk Eğitimi Açısından İncelenmesi (Sarayönü Örneği) (Yük- sek Lisans Tezi) Selçuk Üniversitesi, Konya
- Zariç, M. (2013). Vladimir Propp’un İşlevler ve Eylem Alanları Modeli Açısından Yaşar Ke- mal’in Ağrıdağı Efsanesi Romanı. Hece, 195, 108- 117.
