Author :
Abstract
Günümüzde dünyanın en zengin petrol rezervlerine sahip ülkelerden biri olan Irak, dünya petrol üretimi ve ihracatında da ilk sıralarda yer almaktadır. ABD'nin, 2003 yılında Irak'ı işgal etmesi sırasındaysa bazı petrol tesisleri hasar görürken, üretim kapasitesinde ciddi bir azalma yaşanmıştır. Irak, 2003'ten sonraki yeniden yapılanma sürecinde, önemli miktarda yabancı sermaye çekmeyi başarmış ve petrol üretiminde tekrar üst sıralara çıkmıştır. Irak'ın kuzeyinde, 2003'ten sonra, anayasal olarak bir Kürt özerk yönetimi kurulmuştur. Başlangıçta Irak'ın tüm petrol kaynaklarının yönetiminin Merkezi Irak Yönetimi (MIY)'nde olması ve Irak Kuzeyi Yerel Yönetimi (IKYY)'ne, ülkenin tüm petrol gelirlerinin %17'sinin verilmesi planlanmıştır. Ancak, IKYY'nin, kendi bölgesindeki petrol alanları için ihaleler düzenlemiş ve MIY'dan bağımsız olarak, uluslararası petrol şirketleriyle, çok sayıda anlaşmalar yapmıştır. IKYY ile MIY arasındaki petrol alanları yetki paylaşımı sorunu günümüzde de devam ederken, bu konuda her ülke ve şirket, kendi çıkarı doğrultusunda konum almaktadır.
Keywords
Abstract
Iraq, which is one of the richest oil reserves in the world, is at the top of world oil production and exports. During the US invasion of Iraq in 2003, some oil plants were damaged and there was a significant reduction in production capacity. In the post-2003 restructuring process, Iraq managed to attract a significant amount of foreign capital and was once again at the top of oil production. A constitutional Kurdish autonomous administration was established in northern Iraq after 2003. Initially, it is planned that all the oil resources of Iraq will be under the administration of Iraqi Administration (CIA) and 17% of all the country's oil revenues will be given to the Local Government of Northern Iraq (KRG). However, the Local Government of Northern Iraq held tenders for oil fields in the region and concluded numerous agreements with international oil companies, independent of the Central Iraqi Administration. While the issue of sharing the authority of oil fields between KRG and MIY continues to this day on this, each country and company is in the position of self-interest.
Keywords
- Bardakçı, Murat, (2003), Musul’u Nasıl Kaybettik?, Hürriyet Gazetesi Tarih Eki, İstanbul.
- Demir, Hasan, (2012, Ocak), Irak'ta Petrol Mücadelesi: Çok Uluslu Şirketler, Uluslararası An- laşmalar ve Anayasal Tartışmaların Işığında Bir Analiz, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM), Rapor No:103, Ankara, s.6.
- Eldem, Vedat, (1994), Harp ve Mütareke Yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- Gürel, Şükrü Sina, (1979), Ortadoğu Petrolünün Uluslararası Politikadaki Yeri, Ankara Üniver- sitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
- http://en.wikipedia.org/wiki/Afren (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- http://en.wikipedia.org/wiki/ExxonMobil (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- http://haber.gazetevatan.com/buyuk-anlasma/471787/1/Haber (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://uk.reuters.com/article/2008/02/22/heritage_reorganization_idUKN226227912008022 (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.afren.com (Afren Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- http://www.aspectenergy.com (Aspect Energy Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.crescent.ae (Crescent Petroleum Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- http://www.danagas.com (Dana Gas Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- http://www.derrickpetroleum.com/2012/01/30/total_jumps_the_kurdistan_bandwagon (Erişim
- http://www.exxonmobil.com (ExxonMobil Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- http://www.exxonmobiliraq.com/pa/iraqs-west-qurna-i-field.html (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- http://www.gazprom.com (Gazprom Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- http://www.genelenergy.com (Genel Enerji Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.guardian.co.uk/business/2009/jun/24/oil-company-sinopec-addax-merger (Erişim
- http://www.hess.com (Hess Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.hkninc.com (HKN Energy Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.huntoil.com (Hunt Oil Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.hurriyetdailynews.com/images/Documents/Oil-Rush.pdf (E.T.: 05.08.2012)
- http://www.iraq-businessnews.com/2010/03/16/mol-makes-discovery-in-akri-bijeel-block -in- kurdistan/ (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.knoc.co.kr (KNOC Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.krg.org (IKYY Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 04.08.2012)
- http://www.maerskoil.com (Maersk Oil Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.marathonoil.com (Marathon Oil Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.mol.hu (MOL Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.murphyoilcorp.com (Murphy Oil Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.nikoresources.com (Niko Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.oilsearch.com (Oil Search Company Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.omv.com (OMV Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 06.08.2012)
- http://www.petoil.com.tr (Petoil Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- http://www.petroceltic.com (Petroceltic Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- http://www.repsol.com (Repsol Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- http://www.ril.com (Reliance İndustries Limited Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- http://www.sterlingenergyuk.com (Sterling Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- http://www.talisman-energy.com (Talisman Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- http://www.total.com (Total Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- http://www.vastexploration.com (Vast Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- http://www.westernzagros.com (Western Zagros Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- https://www.dno.no (DNO Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 05.08.2012)
- https://www.ntv.com.tr/ekonomi/petrol-ofisinin-satis-surecitamamlandi,CoiKs72pOUKd qZviFL5Kgw (Erişim Tarihi: 10.11.2019)
- https://www.perenco.com (Perenco Resmi Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 10.11.2019)
- https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/kandil-dagi-eteklerinde-petrol-aranacak-1709 01.html (Erişim Tarihi: 10.11.2019)
- Öke, Mim Kemal, (2002), Musul-Kürdistan Sorunu (1918-1926), İstanbul.
- Uluğbay, Hikmet, (2003), İmparatorluktan Cumhuriyete Petropolitik, De-Ki Yayımevi, Ankara.
- www.iraq-businessnews.com/tag/harir/ (Erişim Tarihi: 07.08.2012)
- Yergin, Daniel, (2003), Petrol: Para ve Güç Çatışmasının Epik Öyküsü, (Çeviren: Kamuran Tuncay), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
