Author :
Abstract
İletişim teknolojilerinin hızlı bir gelişim gösterdiği bir çağda yaşıyoruz. İletişim teknolojileri alanındaki gelişmeler ve yenilikler, toplumsal yaşamı ve ilişkileri hızlı bir şekilde değiştirmektedir. Bu teknolojilerin öncü tüketicileri arasında çocuklar gelmektedir. Televizyon içerikleri arasında önemli bir yer tutan televizyon reklamları farklı yaş gruplarındaki insanları hedef almakla birlikte en önemli izleyicileri ve tüketicileri arasında çocuklar bulunmaktadır. Televizyon reklamlarının çocuklar tarafından tüketilmesi onların kişisel, davranışsal, duyuşsal gelişimleri açısından çeşitli sorunlar barındırabilmektedir. Televizyon reklamları çocukları aşırı tüketime teşvik edebilmekte, reklamı yapılan ürün ya da hizmet ile ilgili yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgiler verebilmekte, ürün ve hizmetin özellikleri abartılarak çocuk baştan çıkarılabilmekte, çocuk üzerinden satın alma davranışı açısından psikolojik baskı kurabilmektedir. Bu durum bir sömürü ve istismar noktasına kadar varabilmektedir. Bu çalışmada çocukların ülkemizin geleceğinde önemli rolleri olduğu gerçeğinden hareketle, çocuklara yönelik televizyon reklamlarının çocuk gelişimi açısından olumsuz etkileri tartışılmaktadır. Ayrıca endüstriyel firmaların çocuklara yönelik nasıl faaliyetler yürüttüğü ve pazarlama çemberinin nasıl kırılması gerektiği noktasında değerlendirmeler yapılmaktadır. Anahtar kelimeler: Televizyon reklamları, çocuk ve reklam, reklamların olumsuz etkileri, televizyon ve çocuk
Keywords
Abstract
We live in an era of rapid development of communication technologies. Developments and innovations in the field of communication technologies are rapidly changing social life and relationships. Children are among the leading consumers of these technologies. Television advertisements, which have an important place among television contents, target people from different age groups, but children are among the most important viewers and consumers. The consumption of television commercials by children may present various problems in terms of their personal, behavioral and affective development. Television advertisements can encourage children to excessive consumption, give false, misleading or incomplete information about the advertised products or services, seduce the child by exaggerating the characteristics of the products and services, exert psychological pressure on consumption behavior of the child. This situation can reach to the point of exploitation. In this study, considering the fact that children play an important role in the future of our country, the negative effects of television advertisements for children interms of child development are discussed. In addition, assessments are made on how industrial firms carry out activities for children and how the marketing circle could be broken. Keywords: Television advertisements, children and advertising, negative effects of advertising, television and children
Keywords
- Akçalı, S. İ. (2015). Tüketim toplumunda çocukluğun yitişi. İçinde S. İ. Akçalı (Ed.). Çocuk ve medya, (ss. 21-13 ). Ankara: Nobel Yayınları.
- Aşçı, E. (2006).Televizyondaki çizgi ve animasyon karakterlerin farklı yerleşim yerlerinde ya- şayan çocukların tüketici davranışlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara üniversitesi, Ankara.
- Aydın, D. (2011). Reklam hafızası. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Batı, U. (2010). Reklamın dili. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
- Baudrillard, J. (2008). Tüketim toplumu. (H. Deliçaylı ve F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. (O. Gündüz Çev.). İstanbul: Kaknüs
- Bocock, R. (1997). Tüketim. (İ. Kutluk Çev.). Ankara: Dost Yayınları.
- Burton, G. (1995). Görünenden fazlası: Medya analizlerine giriş. İstanbul: Alan Yayıncılık.
- Bütev, S. (2007). İmaj üretimi ve kimliğin metalaşması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Callcott, M. F. ve Lee, W. (1994). A Content analysis of animation and animated Spokes- Characters in Television Commercials. Journal of Advertising, Journal of Advertising, 23 (4). 1-12.
- Dağlı, Ö. ve Hacıbektaşoğlu, E. (2015). Televizyon reklamlarının çocuk-aile ilişkisi ve boş za- man kavramı ekseninde değerlendirilmesi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 183 – 212.
- Dağtaş, E. ve Dağtaş, B. (2006). Tüketim kültürü, yaşam tarzları, boş zamanlar ve medya üzeri- ne bir literatür taraması. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 14, 3-31.
- Debord, G. (2018). Gösteri toplumu. İstanbul, Ayrıntı yayınları.
- Dilek Ertürk, Y. ve Akkor Gül, A. (2006). Çocuğunuzu televizyona teslim etmeyin. Ankara: Nobel Yayınevi.
- Doğan, M. (2003). Televizyon reklamlarının çocuklar üzerinde etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe üniversitesi, Afyon.
- Elden, M. (2009). Reklam ve reklamcılık. İstanbul: Say Yayınları.
- Elden, M. ve Ulukök, Ö. (2006). Çocuklara yönelik reklamlarda denetim ve etik. Küresel İleti- şim Dergisi, 2, 1-23.
- Erol, G. (2007). Reklam ve medya planlaması. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Ertunç, F. (2011). Çocuk dünyasında reklamın rolü: televizyon reklamlarında çocuklara yönelik düzenlemeler. RTÜK Uzmanlık Tezi, Ankara.
- Gülerarslan, A. (2011). Tüketici olarak çocuk ve ailenin satın alma kararlarına etkisi. Selçuk İletişim Dergisi, 6 (4),126-137.
- Hogan, K. (2007). Başkalarını sizin gibi düşünmeye nasıl ikna edersiniz. T. S. Güneş ve E. Ka- ranimoğlu, Çev.). İstanbul: Pegasus Yayınları.
- İnal, K. (2015). Türkiye’de çocukluk nereye. İçinde S. İ. Akçalı (Ed.). Çocuk ve medya. ( ss. 13-51 ). Ankara: Nobel Yayınları.
- Kanner, A.D. (2005). Globalization and the commercialization of childhood. 20 (5), 49-51. http://www.commercialexploitation.org/articles/featured/kannertikkun.pdf. adresinden alınmıştır.
- Kapferer, J.N. (1985). Çocuk ve reklam. (Ş. Önder, çev.). Ankara: Afa Yayıncılık.
- Karaosmanoğlu, B.(2019). Türkiye’de çocuklara yönelik televizyon reklamlarının içerik analizi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Kellner, D. (2010). Medya gösterisi. (Z. Paşalı, Çev.). İstanbul: Açılım kitap.
- Kuruoğlu, H. ve Soygüder, Ş. (2014) Televizyon Reklamlarında Çocuk: Türkiye Örneği. (Ed. S. İçin Akçalı), Çocuk ve Medya, s.157-183, Ankara: Nobel Yayıncılık,
- Mattelart, A. (1991). Reklamcılık. ( F. Ersoy Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
- NTV. (2017). Gençlerin yüzde 3,6'sı internet bağımlısı. https://www.ntv.com.tr/teknoloji/ genc- lerin-yuzde-3-6si-internet bagimlisi,orBTeQTwx0KUB05JYTQ8sA adresinden erişildi. adresinden erişildi. (ET:05.20.2019).
- Odabaşı, Y. (2006). Tüketim kültürü. İstanbul: Sistem Yayınevi.
- Seymenoğlu, Y. (2009). Televizyon reklamlarında iknanın belirleyicileri “animasyon karakter kullanımının tüketicilerin ikna sürecine etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
- Sungur, S. (2007). Reklamın büyülü dünyası: Sahte imajların gerçek yüzü. Galatasaray Üniver- sitesi İletişim Dergisi, 6, 87- 101.
- Tan Akbulut, N. (2019). Reklamın çekici, eğlendirici öğesi: çocuklar http://bianet.org/cocuk/siyaset/63156-reklamin-cekici-eglendirici-ogesi-cocuklar adresinden erişildi. (ET:04.9.2019).
- TDK. (2019). Reklam. https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi. (ET:04.10.2019).
- TÜİK. (2014). Çocukların yüzde 8.3'ü obez. https://www.dunya.com/saglik/cocuklarin-yuzde- 83039u-obez-haberi-277708 adresinden erişildi. (ET:04.07.2019).
