Author :
Abstract
Eski dönemlerden itibaren günümüze ulaşan küçük el sanatları içerisinde kültürel gelişim açısından önemli olan eser gruplarından biri de muskalıklardır. Muska hastalıklardan, kötülüklerden korunmak için bir kâğıda, deriye ya da beze dualar yazılarak ve kutsal kitaplardan alıntılar yapılarak oluşturulan koruyucu unsurlardır. Muskalık ya da hamayıl ise bu yazıların korunması için hazırlanmış kaplardır. Muskalar ilk kullanım zamanlarında şekilden çok, yüklenen anlam doğrultusunda işlev kazanmıştır. Yani bir hayvanın tüyü, dişi ya da kemiği kullanılması örnek verilebileceği gibi; kişinin anlam yüklediği ve onu koruyacağına inandığı herhangi bir nesne de muska olarak kullanılmıştır. Zamanla bu koruyucu nesneler estetik kaygının oluşması sonucu belli bir şekil ve süslemeye tabi tutulmuştur ve günümüzde de sıkça karşılaştığımız üçgen, dörtgen, silindir biçiminde, içerisinde yer alan muskaları korumak için bir çeşit koruyucu kaplar oluşturarak meydana getirilmiştir.
Keywords
Abstract
Among the small handicrafts that have survived since ancient times, one of the important groups in terms of cultural development is amulets. Amulets are protective elements created by praying on a paper, leather or cloth and quoting from the holy books in order to protect against diseases and evil. Amulet pots are intended for the protection of these writings. Amulets in the first use of the figure, rather than the function of the meaning gained. In other words, using an animal's hair, tooth or bone can be given as an example; any object which the person adds meaning and believes will protect it is also used as amulet. Over time, these protective objects were subjected to a certain shape and decoration as a result of aesthetic concern and were created by forming a kind of protective pots to protect the amulets in triangular, quadrangular, cylindrical shape that we often encounter.
Keywords
- Bayat, F. (2015). Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı . İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Bayat, F. (2018). Türk Kültüründe Kadın Şamanlar. İstanbul.
- Crow, W. (2002). Büyünün, Cadılığın ve Okültizmin Tarihi. (F. Yavuz, Çev.) İstanbul: Dharma Yayınları.
- Çam, N. (1997). Türk ve İslam Sanatlarında Altı Kollu Yıldız . Somuncu Baba Dergisi(13).
- Çoruhlu, Y. (2017). Türk mitolojisinin ana hatları. İstanbul: Kabalcı.
- Erginsoy, Ü. (1978). İslam Maden Sanatının Gelişmesi (Başlangıcından Anadolu Selçuklularının Souna Kadar). İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Hançerlioğlu, O. (2000). Dünya İnançları Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Hoppal, M. (2013). Şamanlar ve Semboller- Kaya Resni ve Göstergebilim. İstanbul: Yapı Kredi
- Mansur, A (2018, Mayıs, 28) Instagram. 2019 tarihinde https://www.instagram.com/asumansur/ adresinden alındı
- Ögel, B. (2014). Türk Mitolojisi (Cilt 1). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Pala, İ. (2006). Mühr-i Süleyman (Cilt 31). TDV İslam Ansiklopedisi .
- Tanyu, H. (1992). Büyü. 06. TDV İslam Ansiklopedisi.
- Yanardağ, A. (2018). Osmanlı Devlet'inde Islahatlar Bağlamında Muska ve Falcılıkla İlgili Mücadele Örnekleri. Milli Folklor Dergisi(117), 103.
- Yeşil, Y. (2015). Muskanın Tarihsel ve İşlevsel Açıdan Değerlendirilmesi ve Bu Bağlamda Zeyneddin Baba Örneklemi. Türkbilig.
