Author :
Abstract
Psikolojik taciz olarak da bilinen mobbinge maruz kalan kişi örgüt kültürünün bir tür tezahürüyle karşılaşmış olur. Mobbing örgütlerde oldukça yaygın bir şiddet türüdür. Kamu ya da özel pek çok kurum, kuruluş ve işletmede görülebilir. Genel kültürün bir yansıması olan, kurum ya da kuruluş kültürü, mobbingin ortaya çıkmasında önemli ölçüde etkilidir. Örgüt kültürü, çatışmalara imkân ve fırsat veren bir yapıda ise bu tür kültürlerde mobbingin görülme ihtimali oldukça yüksektir. Örgüt kültürü, çalışanların birbirleriyle iletişim kurma yol ve yöntemlerini belirlediği için, mobbingle örgüt kültürü arasında doğrudan bir ilişki vardır. İnsan odaklı çalışmayan bir örgütte çalışanların da kendilerini değersiz hissetmeleri kaçınılmazdır. Karşılıklı sevgi ve saygıya dayalı bir iletişim kültüründen ziyade korku ve sindirme kültürünün hâkim olduğu bir örgütte mobbingin ortaya çıkması kaçınılmazdır. Çalışanlarına değer vermeyen bir yönetim kültürü de mobbing uygulamalarını görmezden gelebilir ya da destekleyebilir. Bu tür örgütler henüz kurumlaşma sürecine başlamamış ya da tamamlamamış örgütlerdir. Mobbingle mücadele etmek isteyen yöneticinin öncelikle kurum kültürünü değiştirmesi gerekir. Biz bu makalede örgüt kültürünün, mobbingin ortaya çıkması ya da sürdürülmesiyle bağlantılarını ortaya koymaya çalışacağız
Keywords
Abstract
The person exposed to mobbing, also known as psychological violence, is exposed to a sort of manifestation of organizational culture. Mobbing is a common form of violence in organizations. It can be seen in public or private institutions, organizations and enterprises. The culture of the institution or organization, which is a reflection of the general culture, is a significant factor in the emergence of mobbing. Organizational culture, in a structure that gives opportunities and opportunities to conflict, the probability of mobbing in such cultures is quite high. Organizational culture has a direct relationship between mobbingle and organizational culture, as it determines the way and ways in which employees communicate with each other. In an organization that does not work in a human-focused manner, it is inevitable for employees to feel worthless. Mobbing is inevitable in an organization dominated by a culture of fear and intimidation rather than a culture of mutual love and respect. A management culture that does not value its employees can ignore or support mobbing practices. Such organizations are organizations that have not yet started or have not completed their institutionalization process. The manager, who wants to fight or destroy Mobbingle, must first change the corporate culture. In this article, we will try to reveal the connections between organizational culture and the emergence or continuation of mobbing.
Keywords
- Acar, Aslı Beyhan, Gönen Dündar (2008); “İşyerinde Psikolojik Yıldırmaya (MOBBİNG) Ma- ruz Kalma Sıklığı ile Demografik Özellikler Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, Cilt 37, Sayı 2.
- Aktan Coşkun Can ve Hasan Tutar; “Bir Sosyal Sabit Sermaye Olarak Kültür”, Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, Cilt 6, Sayı 20, 2007, s.1-11.
- Aktan Ertuğrul ve Belgin Aydıntan; “Cameron-Freeman Örgüt Kültürü Türleri Ekseninde Örgüt Kültürü ve Bilgi Güvenliği Algısı İlişkisi: Devlet Üniversitelerinde Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergisi (İAD), Cilt 8, Sayı 4, 2016, s.324-344.
- Akıncı Vural, Z. Beril (2003); Kurum Kültürü, İstanbul, İletişim Yay.
- Aksakal Kaymakçı, Hülya (2008); “Çalışma Hayatında Mobbing (Sakarya İmalat Sektöründe Bir Araştırma)”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, s.274+x.
- Ateş, Özgür (2005); Aile Şirketleri: Değişim ve Süreklilik, 1. Baskı, Ankara, Ankara Sanayi Odası Yay.
- Avcil, Cumhur - Hüseyin Bulut ve Gökben Hızlı Sayar (2016); “Psikiyatrik Hastalıklar ve Damgalama”, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 2 Sayı 2, s.175-202.
- Basım, H. Nejat - Harun Şeşen, Fatih Çetin (2009); “Değişim ve Örgütler”, Örgütlerde Değişim ve Öğrenme, Ed. A. Kadir Varoğlu, H. Nejat Basım, Ankara, Siyasal Kitabevi Yay., s.13-43.
- Beycan, Burcu (2014); “İşyerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Kadın Çalışanlar Üzerindeki Etkisi”, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, s.214+x.
- Blanchard, Ken ve Terr Waghorn (1997); Geleceği Yönetmek, Çev. Mehmet Özcan, İstanbul, Yönetimi Geliştirme Merkezi Yay.
- Çam, Olcay ve Döndü Çuhadar (2011); “Ruhsal Hastalığa Sahip Bireylerde Damgalama Süreci ve İçselleştirilmiş Damgalama”, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, s.136140.
- Çukur, Cengiz (2012); “İşletmelerde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, Çimento Endüstrisi İşveren- leri Sendikası Dergisi, Mart, s.34-48.
- Davenport, N., R. D. Schwartz, G. P. Elliott (2003); Mobbing: İşyerinde Duygusal Taciz, (çev. Osman Cem Önertoy), Sistem Yayınları, İstanbul.
- Demirag, Serpil and Suleyman Ciftci (2017); “Psychological Intimidation at Workplace (Mob- bing)” Journal of Psychology & Psychotherapy, Volume 7 • Issue 3, p.1-4.
- Demirel, Yavuz (2009); “Psikolojik Taciz Davranışının Kamu Kurumları Arasında Karşılaştı- rılması Üzerine Bir Araştırma”, TİSK Akademi Dergisi, Sayı 1.
- Divincova, Alexandra and Bernadeta Sivakova (2014); “Mobbing at Workplace and Its Impact on Employee Performance”, Human Resources Management & Ergonomics, Volume VIII, Number 2, p.20-34.
- Duffy, Maureen and Len Sperry (2007); “Workplace Mobbing: Individual and Family Health Consequences”, The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, Vol. 15, No. 4, October, p.398-404.
- Durna, Ufuk (2002); Yenilik Yönetimi, 1. Baskı, Ankara, Nobel Yay.
- Einarsen, Stale (2005); “The Nature, Causes and Consequences of Bullying at Work: The Norwegian Experience”, Perspectives İnterdisciplinaires Sur le Travail et la Santé (PISTES), Vol. 7, Nombre 3, p.1-19. DOI: 10.4000/pistes.3156.
- Erdem, Ramazan (2007); “Örgüt Kültürü Tipleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Elazığ İl Merkezindeki Hastaneler Üzerinde Bir Çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, s.63-79.
- Eren, Erol (2004); Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 8. Baskı, İstanbul, Beta Yay.
- Eren, Erol (2003); Stratejik Yönetim, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yay., Yayın No: 1491.
- Eşenli, Gözde (2017); “Yönetimde Örgüt Kültürü ile Mobbing İlişkisinin Yeri ve Önemi”, Sü- leyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta, s.213+xiii.
- Fettahlıoğlu, Ömer Okan (2008); “Örgütlerde Psikolojik Şiddet (Mobbing): Üniversitelerde Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, s.333+xvii.
- Gültekin, Nihat ve Zahide Deniz (2016); “İşyerinde Mobbing: Çalışanlar Üzerine Yapılan Bir Araştırma”, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, s.1-11.
- Gün, Gül (2017); “Örgüt Kültürü Tiplerinin Mobbinge Etkisinde Lider-Üye Etkileşiminin Ara- cılık Rolü”, TheJournal of Academic Social Science Studies, Nuber 62, p.361-377.
- Güveyi, Ümit (2013); “Memur Disiplin Hukukunda Mobbing”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakül- tesi Dergisi, Cilt XVII, Sayı 1-2, s.1455-1481.
- Köse, Sevinç - Semra Tetik, Cuma Ercan (2001); “Örgüt Kültürünü Oluşturan Faktörler”, Celal Bayar Üniversitesi İİBF, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, s.219-242.
- Kuşçu, Pınar Çağlar (2011); “İşyeri Zorbalığı ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 4, Sayı 19, s.371-394. Okur, Burcu Canıtez (2007), “İş Yerinde Duygusal Saldırı (Mobbing) ve Başa Çıkma Yöntemleri”, Endüstriyel Klinik Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yönetimi, (Ed. Tarık Solmuş), Beta Yayınları, İstanbul. Oğuz, Esin Sultan (2011); “Toplum Bilimlerinde Kültür Kavramı”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 28, Sayı 2, s.123-139. Özaslan Çalışkan, Burcu Özge ve Meltem Akca (2017); “Damgalanma Algısı ve Sapma Davranışı İlişkisinde Kişilik Özelliklerinin Düzenleyici Rolü”, International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), Cilt 3, Sayı 13, s.357-369. Özdemir, Serpil-Betül Tosun, Hatice Bebiş ve Ayla Yava (2013; “Hemşire Kaleminden Mobbing: İşyerinde Psikolojik Saldırı”, TAF Preventive Medicine Bulletin, Cilt: 12, Sayı:2, s.183 -192. Özkara, Belkıs (1999); Evrimci ve Devrimci Örgütsel Değişim, Afyon, Afyon Kocatepe Üniversitesi Yay. Özler, Derya Ergun, Ceren Giderler Atalay, Meltem Dil Şahin (2008); “Mobbing’in Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:22. Öztürk, Meral ve Ercan Şahbudak (2017); “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve İş Doyumu: Cumhuriyet Üniversitesindeki Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Çalışma”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi Cilt 20, Sayı 2, s.200-228. Öztürk Umut Can ve Ezgi Cevher (2015); “Mobbing Sendromunda Örgüt Kültürü Virüs mü Aşı mı?: Örgüt Kültürü ve Mobbing İlişkisi”, Trakya Üniversitesi İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi e-Dergi, Cilt 4, Sayı 2, s.37-65. Poussard, Jale Minibaş, Meltem İdiğ Çamuroğlu (2009); Psikolojik Taciz: İş Yerindeki Kâbus,
- Nobel Yayınları, Ankara. Shallcross, Linda- Michael Sheehan and Sheryl Ramsay (2008); “Workplace Mobbing: Expe-
- Tabur, Özlem (2015); “Hiyerarşik Örgüt Kültürüne Dayalı Mobbing ve Türlerinin İncelenmesi: Kamu Sektörü Üzerine Bir Araştırma”, KKTC Yakın Doğ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Kaynakları Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı, Lefkoşa, s.26-35.
- Tambur, Merle and Maaja Vadi (2012); “Workplace Bullying and Organizational Culture in a Post-Transitional Country”, International Journal of Manpower, Vol. 33 Iss: 7, p.754 – 768.
- Tetik, Semra (2010); “Mobbing Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt 12, Sayı 18,
- TİSK: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (2012); Psikolojik Taciz (Mobbing) ile Mücadelede İşletme Rehberi, 2. Baskı, Ankara.
- Ulusoy, Zeynep Duygu (2013); “Mobbing Suç Tipi İçin Bir Analiz Denemesi”, TBB Dergisi, Sayı 105, s.129-170.
- Vandekerckhove, Wim and M. S. Ronald Commers (2003), “Downward Workplace Mobbing: A Sign of the Times?”, Journal of Business Ethics, Vol.45, p.41-50.
- Var, Merve (2016); “Mobbing Davranışları ile Örgüt Kültürü Arasındaki İlişki: Bir Kamu Ku- rumu Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, s.58-59.
- Yaman, Erkan (2009); Yönetim Psikolojisi Açısından İşyerinde Psikolojik Şiddet-MOBBİNG,
- Yavuz, Ercan ve Berkan Başar (2014); “Örgütlerde Psikolojik Şiddet, Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”, Journal of Recreation and Tourism Research, Cilt 1, Sayı 2, s.68-79.
- Zapf, Dieter (1999); “Organizational, Work Group Related and Personal Causes of Mob- bing/Bullying at Work”, International Journal of Manpower, Vol. 20, No.1/2, p.70-85.
