İNGİLTERE’NİN DOĞU HİND KUMPANYASI ÜZERİNDEN HİNDİSTAN’I SÖMÜRGELEŞTİRMESİ SÜRECİ VE BU SÜREÇTEKİ İRAN SİYASETİ (1600-1834)
Author :
Abstract
Avrupa’da on beşinci yüzyıldan itibaren coğrafya bilgisinde başlayan ilerleme, başta Portekiz ve İspanya olmak üzere batılı sömürgeci devletleri doğunun efsanevi servetlerine ve baharat ticaretine yönlendirmiştir. Yüzyılın sonlarında Hollandalı tüccarların Hindistan dönüşünde elde ettikleri yüksek kazançlar, Portekizli denizcilerin dikkatini çekmiştir. Hindistan’daki bu sömürgeci hareket, denizlerde büyük donanmalarıyla etkili olan İngilizlerin iştahını kabartmıştır. İngiliz denizciler, kraliçe Elizabeth’ten aldıkları izin ile Doğu Hind Kampanyası’nı kurup sömürgecilikte önemli bir rakip olmuşlardır. İngiltere, İran’a sınırdaş olan bu yarımadanın elde tutulması ve güzergâha başka devletlerin yaklaşmaması için askeri güç dâhil bütün diplomatik hileleri icra etmiştir. Bu süreçte İran ve Afganistan’ın yarımadanın önünde birer tampon olmaları için iki devleti sürekli iç karışıklık içerisinde bırakıp askeri müdahalelere açık hale getirmiştir. Çalışmamızın amacı, İngiltere’nin Hindistan’ı sömürgeleştirme sürecinde kullandığı Doğu Hind Kampanyası’nın kuruluşunu, daha önce yarımadaya gelen Portekiz, İspanya ve Hollandalı tüccarların sömürgeci faaliyetlerini, İngilizlerin buraya gelmesinden sonra ise yarımada üzerinde yapılan mücadeleleri ve İran ile olan ilişkileri ortaya koymaktır.
Keywords
Abstract
Progress in geography starting from the fifteenth century in Europe led to the Western colonialist states, mainly Portugal and Spain, to the legendary wealth of the east and to the spice trade. At the end of the century, the Dutch traders' high gains on the return of India attracted the attention of Portuguese sailors. This colonialist movement in India has led to the appetite of the British, who were influential in the seas with their great navies. British seafarers established the East Hind Campaign with the permission of Queen Elizabeth and became an important competitor in colonialism. The United Kingdom has exercised all the diplomatic tricks, including military power, to keep this peninsula bound to Iran and not to approach other states. In this process, it left Iran and Afghanistan open to military interventions, leaving two states in a state of constant internal turmoil to be a buffer in front of the peninsula. The aim of our study is to reveal the establishment of East Hind Campaign, which was used by England in the colonization process of India, colonial activities of the Portuguese and Dutch merchants who came to the peninsula, the struggles on the peninsula after the British came and the relations with Iran.
