Author :
Abstract
Tasavvufun önemli meselelerinden birisi hiç şüphesiz Hakikat-i Muhamme-diyye konusudur. Hakikat-i Muhammediyye, Hazret-i Muhammed’in beşerî hayatından önce manevî bir varlığını kabul eden düşünceye denmektedir. Kur’ân-ı Kerim’de açıkça konuyu ele alan âyetler bulunmasa bile bazı hadis-i şeriflerin bu konuya temas ettiği bilinmektedir. Yahudîlikteki Adam Kadmon, Hıristiyanlıktaki Logos ve Yeni Eflatuncuların Nous düşüncesiyle benzerlikler taşıması, bazı araştırmacıların konuya kuşkuyla bakmasına yol açmıştır. Bu konunun, Kur’ân-ı Kerim’de açıkça zikredilmemesi ve İslam’ın ilk yıllarında ele alınmamış olması bu kuşkuları artırmaktadır. Bazı hadis-i şeriflerde ilk ya-ratılanın nûr, akıl, kalem olduğu belirtilmektedir. Yine ilk yaratılanın Hazret-i Muhammed’in hakikati olduğuna ilişkin ifadeler yer almaktadır. Vahdet-i vü-cutçu mutasavvıflar bütün bunları Hakikat-i Muhammediyye görüşü etrafında temellendirmektedirler. Bu makalede, Muhammed Fethü’l-Maarif’in Mensur Vahdetnâmesi adlı doktora tezinde alt başlık olarak ele aldığımız Hakikat-i Muhammediyye konusu; Hakikat-i Muhammediyye fikrinin doğuşu, âlemin yaratılışı, varlık mertebeleri ve kâmil insan çerçevesinde yeniden ele alınarak tasavvuf şiirindeki yansımaları üzerinde durulacaktır.
Keywords
Abstract
There is no doubt that the “truth of Muhammad concept”, “Hakikat-ı Muhammediyye” is one of the key issues of the Islamic sufism. Hakikat-ı Muhammediyye acknowledges the thought that Muhammad is a spiritual existence beyond his human life. Even though there are no verses that explicitly deal with this subject in the Qur'an, it is known that there are significant references in the Islamic tradition and the hadiths to the Muhammad concept as a spiritual existence. The similarities to the thought of “Adam Kadmon in Judaism”, of “the Logos in Christianity” and of the “Nous in Neo-Platonism” led some researchers to suspicion about the subject. Furthermore, the fact that this issue is not explicitly mentioned in the Holy Qur'an and not taken up in the first years of Islam have increased these doubts. It is stated in some hadith-i sheriffs that the first creation is light, intelligence and pen. There are also statements that the first creation was the truth of Hazrat Muhammad. Wahdat-i wujud (Unity of the entities) mystic believers base all of this around the view of the Truth of Muhammad, “Hakikat-ı Muhammadiyya”. In this article, the subject of the Truth of Muhammad, which we have treated as a sub-title in the PhD thesis named Muhammad Fethu'l-Maarif's Mensur Wahdatnâme, is reconsidered by the light of the Truth of Muhammad, the creation of the universe, the ranks of entities and the perfect human being.
