Author :
Abstract
Selçuklu İmparatorlu’ğundan Osmanlı’ya oradan Türkiye Cumhuriyeti’ne uzanan geleneksel makamsal müzik anlayışı geçtiğimiz elli yıl içinde toplumdaki yerini ve ağırlığını kaybetmiştir. Son otuz yıldır makamsal müzik üretimi neredeyse durma noktasına gelmiştir. Makamsal müzik latince gibi ölü bir dil olarak dünya kültür tarihindeki yerini almak üzeredir. Batı dillerini öğrenen bir kişinin latince öğrenmesi nasıl ki o dille ilgili bilgisini daha sağlam hale getirecekse Türk Müziği’ni ve kültürünü anlamaya ve uygulamaya çalışan bir kişi için de makam bilgisi ile ilgilenmesi o denli gereklidir. Hâlbuki Latinceden farklı olarak makamsal bilginin ölü bir müzik dili olarak sınıflandırılmasına gerek yoktur çünkü bestecilikte bir teknik olarak kullanılması her zaman mümkündür. Burada bestecinin karşısına çıkan sorunlardan biri makamsal müziğin kimilerince değişmez şekilde teksesli kabul edilmesidir. Günümüzde yapılan bir bestenin ise batı armonisinden yararlanması ve çoksesli olarak düzenlenmesi beklenir. 100 yılı aşkın bir süredir makamsal ezgiler ve batı müziği kontrpuan tekniği, Türk besteciler tarafından çoksesli müzikte birlikte kullanılmış fakat toplum tarafından benimsenememiştir. Öte yandan daha sade olan armoni tekniği otuz yılı aşkın bir süredir popüler müzikte, makamsal eserlerin icrasında da kullanılmış ve toplum tarafından kabul görmüştür. Bu tekniğin aynı zamanda müzik öğrencileri arasında daha kolay yaygınlaşması da mümkün olduğundan müzik eğitimi ve bestecilik eğitimlerinde armoni ve makam ilişkisinin çalışılması faydalı olacaktır. Bir bütün olan müzik bu iki tekniğin kesişim kümesinde birçok yeni ifade olanağı barındırmaktadır. Bu olanaklar beste yapımında da kullanılabilir. Bin yılı aşkın bir müzik geleneği olan makamsal müziğin bugün batı armonisi ile buluşturulması geleneğin gelecekte kaybolmasını önleyecek, geleneğin büyüyerek yaşamasını sağlayacaktır. Bu çalışmada armonik dizi, armonik yürüyüş, eser armonilendirme yöntemlerinin makamsal dizilerle ilişkilendirilerek müzik eğitimine dâhil edilmesi önerilmektedir.
Keywords
Abstract
Makam/Maqam Music who has passed from Seljuq to the Ottoman Empire and finally to the Turkish Republic has lost his place in the society. In the last thirty years makam music production has almost ended. Makam music is becoming a dead language like Latin language. If someone want to know more about aEuropean language and the European culture should know about Latinlanguage, and if someone want to know more about Turkish music and culture should know about makam music. At the other hand makam music language can be still used in musical composition process and in this case there will be no need to classify it as a dead language. One of the actual problems is that makam music is known as monophonic in the traditional understanding, but a modern composition normally has to be arranged polyphonically by using western harmony. During the last 100 years makam music flavors and counterpoint technique has been used by Turkish polyphonic music composer but has not been accepted by the society. On the other hand during the last thirty years harmony technique is used and accepted even in the rearrangements of makam music songs. As this technique is alsoeasier to learn, it would be practical and useful to concentrate firstly on makam-harmony relationship especially in the composition education. Music which is a whole contains many expression possibilities in the intersection of these two techniques. These possibilities can be used in the composition process. Makam music which is a tradition of more than one thousand years can be used with western harmony and that may help the makam tradition to survive and evolve. In this article, it is proposed to make connection between harmonic progression, harmonization and makam and add the benefits to the music education in Turkey.
