ANNENİN ERGENDEN AYRILMA KAYGISI, EBEVEYNLİK UYGULAMALARI VE ERGENİN SONUÇ DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER
Author :
Abstract
Ergenlik döneminde, ergen çocuğun anneden ve aileden uzaklaşmasından duyulan endişe, annenin ayrılma kaygısı olarak tanımlanmaktadır. Annenin ayrılma kaygısının, ergenin özerklik ihtiyacını destekleyen ve engelleyen ebeveynlik uygulamaları üzerindeki rolü az sayıda araştırmada incelenmiştir. Dolayısıyla bu araştırma, annenin ayrılma kaygısının ergenin sonuç davranışlarıyla olan ilişkisinde ergenin özerklik ihtiyacını destekleyen ve engelleyen ebeveynlik uygulamalarının aracı rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmaya 294 ergen (168’i kız, 126’i erkek) ve anneleri katılmıştır. Ergenlerin yaş ranjı 13.5 – 17.5 olup, yaş ortalaması 15.7’dir (S = .84). Araştırmada Ebeveynin Ergenden Ayrılma Kaygısı, Güçler ve Güçlükler Anketi, Psikolojik Kontrol ve Özerk İradeyi Destekleme ölçekleri kullanılmıştır. Yapısal eşitlik modeli sonucunda, hem kızlarda hem de erkeklerde ergenin uzaklaşmasından duyulan kaygının psikolojik kontrolü pozitif yönde yordadığı ve bu yolla ergenin problem davranışlarını arttırdığı; buna karşı güvenli üs rolünden memnuniyetin özerk iradeyi destekleme uygulamasını artırdığı ve bu yolla hem kızlarda hem de erkeklerde olumlu sosyal davranışları artırdığı, sadece erkeklerde problem davranışları azalttığı bulunmuş ve bulgular ilgili kuram çerçevesinde tartışılmıştır.
Keywords
Abstract
In adolescence, concerns about adolescent’s distancing from mother and family is defined as mother’s seperation anxiety. Research about the influence of mother’s seperation anxiety on autonomy supportive parenting practices is very limited. Thereby, the aim of this research is to examine the mediating role of autonomy supportive and controling parenting practices between mother’s -separation- anxiety and adolescent’s outcome behaviours. 294 adolescents (168 female, 126 male) attented the study. Age range of the participants were 13.5-17.5 and the mean age was 15.7 (S = .84). Parents of Adolescents Separation Anxiety Scale, Strengths and Difficulties Questionnaire, Psychological Control Questionnaire ve Autonomy Support Questionnaire were administered. SEM results revealed that in both male and female participants, anxiety about adolescent’s distancing predicted psychological control positively and thereby increased adolescents’ problem behaviors. On the contrary, comfort with secure base role predicted autonomy supportive practices and thereby increased positive prosocial behaviours in both male and female adolescents while also diminishing problem behaviours only in male adolescents. Results were discussed withing the scope of relavant literature.
