Author :
Abstract
Günümüz İslam topluluklarında tercih edilen makroekonomi politikalarının, özellikle erken dönem İslam topluluklarında ortaya çıkan modern İslami iktisat anlayışının oldukça gerisinde olduğu düşünülmektedir. Bu anlayış, ağırlıklı olarak piyasada belirlenen fiyat sinyallerine göre arz ve talebin oluşmasını önermekte; pazarda bu sinyal mekanizmasını bozan bir durum ortaya çıkması halinde ise, kamu kesiminin düzenleyici ve denetleyici rolüne vurgu yapmaktadır. Bu çerçevede İbn Haldun’un iktisadi görüşlerinin temelini bireysel özgürlük, mülkiyet ve adalet kavramları oluşturmaktadır. Bununla birlikte, yazmış olduğu Mukaddime adlı eserinde devlet mefhumundan yola çıkarak serbest piyasaya ilişkin birtakım tespitlerde bulunmuştur. İbn Haldun eserinde, devlet analizi yapmasına rağmen, kamu kesiminin tüm gücü elinde bulundurmasına karşı çıkmış, devleti dengeleyecek mekanizmanın piyasa ekonomisi olacağını ifade etmiştir. Bu görüşüyle İbn Haldun, İbn Teymiyye’den kesin bir şekilde ayrılırken; Gazali’yle nispeten benzerlik göstermektedir. Çalışmanın konusunu oluşturan ve dönemin etkili fikir insanlarından olan Gazali, İbn Teymiyye ve İbn Haldun’un, üç farklı iktisadi görüşü temsil ettiği ve çalışmanın özgün yanını bu üç İslam düşünürünün serbest piyasaya ilişkin görüşlerinin oluşturduğu düşünülmektedir. Çalışmada günümüz İslam devletlerine, erken dönem İslami iktisat fikirlerinin ışık tutması hedeflenmektedir.
Keywords
Abstract
Macroeconomic policies preferred in today's Islamic communities are thought to be far behind modern Islamic approach of economics, especially appeared in early Islamic communities. This approach, suggests generation of supply and demand according to price signals mainly determined in the market and emphasizes the regulatory and supervisory role of public sector, in the event of a situation that ruins this signaling mechanism in the market. In this context, the concepts of i
Keywords
- Alada, A. D. (2012). İktisadın Kayıp Felsefesi. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
- Ambon, I. R. (2015). “Principles of Economic Ibn Taymiyyah (Moral Analysis)”. Al-Ulum Jo- urnal, 15(1), 185-200.
- Arslan, A. (2014). İbni Haldun. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Asutay, M. (2007). “İslam Ekonomisine Politik İktisadi Bir Yaklaşım: Alternatif Bir Ekonomik Sistemin Sistematik Anlayışı” (Çev. F. Yardımcıoğlu ve S. Ülev). Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2-2(4) 119-137. Azarkan, A. E. (2003). “İbn Haldun’un Devlet Görüşü (Yönetimler Döngüsü)”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4. Erişim Adresi http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ esosder/article/view/5000067895. Divitçioğlu, S. (2015). Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu. İstanbul: Alfa Yayınları. Durak, N. & Tortuk, B. B. (2016). “İbn Haldun’un Felsefesinde Zaman ve Tarih Tasavvuru”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(22), 349-367. Erişim Adresi http://www.asosjournal.com/Makaleler/1290795608_1018%20Bilgehan%20Beng%C3 %BC%20TORTUK.pdf Duri, A. (1991). İslam İktisat Tarihine Giriş (Çev. S. Orman). İstanbul: Endülüs Yayınları. Dursun, T. ve Hassan, Ü. (2012). İbn Haldun’da Uygarlıkların Yükselişi ve Çöküşü. İstanbul: Kaynak Yayınları.
- Falay, N. (1978). İbn Haldun’un İktisadi Düşünceleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi.
- Gazzali. (1972). Dalaletten Hidayete (Çev. A. S. Furat). İstanbul: Şamil Yayınevi.
- Ghazanfar, S. M., & Islahi, A. A. (1997). Economic Thought of al-Ghazali. Jeddah: Scientific Publisihing Centre King Abdulaziz University.
- Haddad, L. (1977). “A Fourteenth-Century Theory of Economic Growth and Development”, Kyklos International Review for Social Sciences, 30, 195-213. http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-6435.1977.tb02006.x
- Haldun, İ. (1968). Mukaddime (Çev. Z. K. Ugan). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Haldun, İ. (2004). Mukaddime (Çev. H. Kendir). Ankara: Yeni Şafak Yayınlar.
- Haldun, İ. (2007a). Mukaddime I (Çev. S. Uludağ). İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Haldun, İ. (2007b). Mukaddime II (Çev. S. Uludağ). İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Hançerlioğlu, O. (2008). İbni Haldun’un Toplum ve Devlet Kuramı. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- Hassan, Ü. (2015). İbn Haldun- Metodu ve Siyaset Teorisi. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Hobbes, T. (2016). Leviathan (Çev. S. Lim). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Islahi, A. A. (2005). Contributions of Muslim Scholars to Economics Thought and Analysis (11- 905 A.H. / 632-1500 A.D). Jeddah: King Abdulaziz University Press.
- Kahf, M. (1996). Market and Prices. Chapter 6 in Principles of Islamic Economics, Malaysia, Kuala Lampur: International Islamic University of Malaysia (IIUM).
- Kâtip Çelebi. (1982). Bozuklukların Düzeltilmesinde Tutulacak Yollar (Çev. A. Can). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Kınalızâde, Ali. (2015). Ahlâk-ı Alâ’i (Çev. M. Koç). İstanbul: Klasik Yayınları.
- Kırbaşoğlu, M. H. (1986). “Mukaddime’ye Yazılan Giriş Bir İntihal Mi?”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 27, 399-414. Erişim Adresi http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/772/9849.pdf
- Köktaş, A. M. ve Gölçek, A. G. (2016). İbn-i Haldun ve Kamu Maliyesi. III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu. cilt: 4, ss. 53-58. Azerbaycan, Bakü.
- Lacoste, Y. (2012). İbn Haldun: Tarih Biliminin Doğuşu (Çev. M. Sert). İstanbul: Ayrıntı Ya- yınları. Naima, Mustafa. (1965). Naîmâ Tarihi. İstanbul: Zuhuri Danışman Yayınevi. Orman, S. (2010). İktisat, Tarih ve Toplum. İstanbul: Küre Yayınları. Orman, S. (2014). Gazali’nin İktisat Felsefesi. İstanbul: İnsan Yayınları. Ray, J. (2012). The Rosetta Stone and the Rebirth of Ancient Egypt. Cambridge: Harvard University Press. Rosenthal, F. (1969). The Muqaddimah: An Introduction to History. New Jersey: Princeton University Press.
- Rousseau, J.J. (1990). İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı (Çev. R. N. İleri). İstanbul: Say Yayınları.
- Rousseau, J.J. (2016). Toplum Sözleşmesi (Çev. V. Günyol). İstanbul: İş Bankası Kültür
- Say, J. B. (1971). A Treatise on Political Economy or The Production, Distribution and Con- sumption of Wealth. New York: Augustus M. Kelley.
- Sivrioğlu, U. T. (2013). “İbn Teymiyye’nin Siyaset, Hukuk ve İktisat Teorisi”, Yönetim ve Eko- nomi Araştırmaları Dergisi, 11(20), 88-104.
- Şahin, H. (2013). “İbn Teymiyye’nin Siyaset Anlayışı”, International Journal of Social Science, 6(3), 615-638.
- Tabakoğlu, A. (2014). Türkiye İktisat Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Tannenbaum, D. (2012). Inventors of Ideas: An Introduction to Western Political Philosophy. Boston: Wadsworth Publishing.
