Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti’nde ikinci kez çok partili sisteme geçildiği 1930 yılında, Rize’de meydana gelen siyasi olayları konu almaktadır. Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF), kurulmasının ardından yurt genelinde şubeleşme çalışmalarına başlamıştır. Bu şubelerden birisi de Rize’de açılmıştır. Çalışmada, SCF Rize teşkilatına ve her iki partinin girdiği belediye seçimlerinde Rize’de yaşananlara değinilmiştir. SCF’nin siyasi hayatının çok kısa olması çalışmayı sınırlandıran en önemli unsurdur. Bu kısa dönem aralığında, yapılan belediye seçimlerinde Rize’de yaşananlar, Türk demokrasi tarihi açısından önemli bilgiler içermektedir. 1930’da gerçekleşen belediye seçimlerini Rize’de Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF) kazanmış, SCF de hatırı sayılır bir oy almıştır. Ancak CHF, seçime gölge düşürecek pek çok harekette bulunmuştur. SCF’nin kapatılmasının ardından tek partili döneme yeniden geçilmesiyle bazı SCF’liler CHF’nin kendilerine kucak açmasıyla hemen CHF saflarına geçmişlerdir.
This study deals with the political events that took place in Rize in 1930 when the transition to a multi-party system was experienced for the second time in the Republic of Turkey. After the establishment of the Free Republican Party (SCF), it started branching throughout the country. One of these branches was opened in Rize. The Rize branch of the SCF and experiences in the municipal elections in which two parties were candidates were mentioned in the study. The fact that the political life of the SCF was very short is the most important factor limiting the study. In this short period, the experiences in Rize during the municipal elections have important information regarding the history of Turkish democracy. The Republican People's Party (CHF) won the municipal elections held in Rize in 1930 and the SCF received a considerable amount of votes. However, the CHF was involved with many activities that would overshadow the election. After the closure of the SCF, the transition to a single-party system was experienced and some members of the SCF immediately aligned themselves with the CHF.