GELENEKSEL TÜRK HAMAMLARINDA AYDINLATMA YÖNTEMLERİ VE HAMAM RESTORASYONLARINDA KULLANILAN AYDINLATMA ELEMANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Author :
Abstract
Türkler yerleştikleri coğrafyalarda farklı dönemlerde çok sayıda geleneksel hamam inşa etmişlerdir. Geçmişi antik döneme dayanan hamamlar farklı medeniyetlerde yıkanma, sağlık, eğlence, spor gibi bir çok amaca hizmet veren mekanlardan oluşurken, Türk hamamları ana fonksiyonu yıkanma olan mekanlardan oluşmaktadır. Geleneksel Türk hamamları mahremiye-tin ön planda olduğu, içe dönük yapılardır. Bu nedenle bu yapılar sağır ve yüksek duvarlara sahiptir. Geleneksel Türk hamamlarında aydınlatma doğal ve yapay olmak üzere ikiye ayrıl-maktadır. Doğal aydınlatma duvarlardan değil tamamen üst örtüden sağlanmaktadır. Taş, tuğ-la gibi doğal malzemelerden oluşan üst örtü kubbe ve tonoz formundan oluşmaktadır. Giriş kısmında yer alan soyunmalık ve hamamın ısınmasını sağlayan külhan bölümleri ise çoğun-lukla ahşap kırma ya da beşik çatı ile örtülüdür. Bu örtülerde yer alan ışıklıklar ya da fener ile doğal aydınlatma sağlanmaktadır. Yapay aydınlatmada ise çırağman, çırabba, kandil pencerele-ri gibi elemanlardan faydalanılmaktadır. Bu çalışmada geleneksel Türk hamamlarında görülen aydınlatma yöntemleri incelenmiş, günümüzde uygulanan hamam restorasyonlarındaki aydın-latma elemanları koruma kapsamında incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Turks have built a large number of traditional hammams (baths) where they settled. Since the ancient history, baths have consists of the places that serve a variety of purposes such as sport, washing, health, entertainment in different civilizations. In contrast, Turkish baths have comprises of places which are main functions are washing. Traditional Turkish baths are dominated by privacy, introverted structures. For this reason, these buildings have blank and high walls. In traditional Turkish baths, lighting is
