Author :
Abstract
Türkiye’de kadın akademisyen sayısı son yıllarda hızla artmasına rağmen, yönetici pozisyonlarında erkeklerin daha avantajlı bir konuma sahip oldukları, karar mekanizmalarında kadınların yeterince yer alamadıkları genel kabul gören bir anlayıştır. Kadınların akademik hayatta hiyerarşinin alt basamaklarındaki poziyonlarda ve kadınlara “uygun” görülen meslek dallarıyla ilişkili bölümlerde varlık göstermelerini anlayabilmek için, kadınların işle birlikte aile ve özel alanla olan ilişkilerini anlamak gerekmektedir. Akademik kariyer ile geleneksel toplumsal cinsiyet rolleri arasında sıkışan kadınlar için, en çok yaşanan problem, “iş, aile ve özel alanı dengeleme” problemidir. Kadınlar hem kendi yetki ve sorumluluklarında gördükleri ev işleri ve bakım faaliyetlerini yürütmek, hem de akademik yükselme kriterlerini elde etmek için erkek meslektaşlarına göre daha fazla emek ve çaba harcamak durumunda kalmaktadırlar. Bu çalışmada, kadın akademisyenlerin, yönetim ve karar mekanizmalarında yer almalarının aile ve özel yaşamlarına olumlu -olumsuz etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Türkiye’de sayıları oldukça az olan, yönetici pozisyonlarda görev alan akademisyen kadınların bu “bitmeyen mesai” sürecini yaşarken aile, iş ve özel yaşam dengesini nasıl kurdukları, hangi destek mekanizmalarına ihtiyaç duydukları, kadınların kendi bakış açısıyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışma betimleyici özelliğe sahip nitel bir çalışmadır. Çalışmada, görüşme formu hazırlanarak, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde yönetici konumunda olan 10 kadın akademisyenle yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre kadın yönetici akademisyenlerin, iş, aile özel alan dengesini kurabilmek için, özveri, disiplin, fedakârlık gibi özellikleri sayesinde, hedef odaklı çalışmaları ve zaman yönetimindeki becerileri ile aile –iş dengesini bir şekilde kurdukları ancak, kendi kişisel, özel ihtiyaçlarından (uyku, eğlence, dinlenme, sağlık gibi) ödün verdikleri görülmektedir. Yönetici pozisyonda aile iş özel yaşam dengesinin kurulabilmesi için, eş desteğinin önemli olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Although the number of female academicians has rapidly increased in recent years in Turkey, it is a well-known reality that they are not in decision-making mechanisms and executive positions. It is required to understand the family and private relationships of women besides their occupation to understand women’s making their presence felt in the departments related to fields of occupation deemed as “proper” for women and felt in the positions in lower steps of hierarchy in academic life. Mostly encountered problem for women squeezed among academic career and traditional gender mainstreaming roles is the problem of “balancing job, family and private life”. Women have to work and exert more compared to their male colleagues to acquire academic rise criteria and do housework and care they see as under their responsibilities and authority. It is targeted in this study to research negative-positive effects of female academicians’ taking part in executive and decision making mechanisms on their family and private lives and tried to reveal how female academicians in executive positions, in quite small numbers in Turkey, balance between family, occupation and private life while living this “endless shift” and which support mechanisms they need from the perspective of women. The research is a qualitative study having a descriptive feature. Interview form was prepared and face to face meetings were held with 10 female academicians in executive positions in Konya Necmettin Erbakan University. According to the findings acquired, female executive academicians have to work much more than their male colleagues to balance family, occupation and private life and mostly, they have to make sacrifice from their private lives and families and support of spouse and family is significant to be successful in executive positions.
