Author:
Abstract
Bu çalışmada, Refet Paşa’nın Saltanat’ın kaldırılması sürecindeki rolü ve faaliyetleri üzerinde durulmuştur. Mustafa Kemal Paşa’dan saltanat ve hilafet konusunda aldığı direktiflerle birlikte 19 Ekim 1922’de İstanbul’a gelen Refet Paşa, halkın coşkun sevgi gösterileri ile karşılanmıştır. İstanbul’a ayak bastığı andan itibaren İstanbul Hükümeti’nin üyelerine, bağlı olduğu TBMM Hükümeti’nden başka bir siyasi otorite tanımadığını tutum ve davranışlarıyla hissettirmiştir. Saltanat’ın kaldırılmasına kadarki geçen süreçte halka dönük yaptığı konuşmalarında “Saltanat-ı Milliye”, “Hakimiyet-i Milliye” kavramları üzerinde durarak İstanbul halkını Saltanat’ın kaldırılmasına hazırlamıştır. Saltanat’ın kaldırılmasından hemen sonra verdiği uzun demecinde ise Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ve Yeni Türk Devleti’nin hükümet sisteminin nasıl olması gerektiği üzerinde düşüncelerini kamuoyuyla paylaşmıştır. Çalışmanın hazırlanmasında arşiv kaynakları, anılar, süreli yayınlar, tetkik eserler ve makalelerden yararlanılmıştır.
Keywords
Abstract
In this study, it was focused on the role and activities of Refet Pasha in the process of abolition of sultanate. Refet Pasha who showed up in Istanbul on 19th October 1922 with the directives of Mustafa Kemal Pasha regarding sultanate and caliphate was welcomed with effervescent affection demonstrations. From the moment he set foot in Istanbul, Refet Pasha gave the impression to the Istanbul Governmental members that he did not recognize any political authority other than TBMM (Grand National Assembly of Turkey) with his attitudes and behaviors. He prepared Istanbul community for the abolition of Sultanate by focusing on “National Reign” and “National Hegemony” with his speeches towards the community in the process of abolition of sultanate. On the other hand, he shared his opinions with the public regarding how the constitution and governmental system of the New Turkish State should have been in his long declaration given shortly after the abolition of sultanate. It was benefitted from archive sources, memories, periodicals, technical works and articles in the preparation of the study.