Author :
Abstract
Sanat eğitiminde bir alt disiplin olarak uygulamalı çalışmaların Gestalt algı kuramı bağlamında yeri ve önemi araştırılarak irdelenmiştir. Uygulamalı çalışmalarda Gestalt algısal örgütlenme ilkeleri ve Gestalt algı yanılsaması kavramlarının sanat eğitiminde ulaşılmak istenilen hedeflerde yaratıcı düşünme ve çok yönlü düşünme gibi bilişsel süreçleri harekete geçirerek farklı bakış açıları sunmasının yanı sıra psikomotor becerilerinde gerçekleşmesinde aktif rol üstlendiği görülmüştür. Sanat eğitiminde; görsel algılama bağlamında hareket edildiğinde bireylerin uyarıcılar karşısında algılama eğilimleri bireyden bireye farklılıklar göstereceği gibi aynı bireylerin aynı uyarıcılara farklı bir bakış açısıyla yaklaşımları da uyarıcıların olduklarından daha değişik şekillerde anlamlandırılmasına zemin oluşturmuştur. Sanatçıların da bu ilke paralelinde hareket etmesi, uygulamalı çalışmalarda özgünlüğün ve yaratıcılığın farklı boyutlarla yansıtılarak sanatın plastik dili ile Gestalt algısal örgütlenme ilkelerinin bireylerdeki yeni oluşumların ve yaratımların temel değişkenliklerini oluşturduğu görülmüştür. Çalışmanın temel amacı; çağdaş eğitim kuramlarından Gestalt algı kuramının, sanat eğitimindeki yerini araştırmak ve sorgulamak olmuştur. Diğer bir husus ise Gestalt algı kuramının sanat eğitiminde ne tür değişkenliklerle ifade edildiğinin yansımalarını irdelemektir.
Keywords
Abstract
As a sub-discipline, the applied studies’ place and importance in the context of Gestalt theory was analyzed. The concepts of Gestalt perceptive organization policies and Gestalt illusion of perception in the applied studies have been observed to have an active role in improving the creative thought processes while achieving the designated goals in the art educations, offering multiple different perspectives as well as improving the psycho-motor skills in the multi-faceted thinking cognitive processes. In the education of art; when approached within the context of visual perception, individuals’ tendency to perceive stimulations vary for each individual, at the same time, this has set up the groundwork for the same individuals’ different approaches to the same stimulation to give them different meanings. Artists has followed a parallel approach under this policy as well, which allowed creativity and uniqueness in applied studies to be reflected on a different scale, leading to an observation of Art’s plastic language and Gestalt perceptive organization policies’ formation of new processes and creations’ fundamental changes in the individual. The main reason for this study was; interrogating and researching Gestalt perception theory’s place in the education of arts from the education institutes. Another matter is the examination of Gestalt perception theory’s expression with what kind of variables it uses to reflect in the education of arts.
Keywords
- Artut, Kazım, (2002), Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, (2. Baskı). Anı Yayıncılık,
- Aslan Odabaşı, Hatice, (2002),Grafikte Temel Tasarım, Yorum Sanat Yayınları, İstanbul.
- Avcı Tuğal, Sibel, (2012), Oluşum Süreci İçinde Op Art, (1. Baskı), Hayalperest Yayınevi, İstanbul.
- Aykut, Aygül, (2006). “Günümüzde Görsel Sanatlar Eğitiminde Kullanılan Yöntemler”, Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 21, S. 2, s. 33-42.
- Basak, Rasim, (2017), The Discipline-Based Art Education (DBAE) and the Visual Culture Theory, Journel of Current Researches on Social Sciences, 7, 4, 365-376.
- Başaran, Ethem, (1983), Eğitim Psikolojisi, Kadıoğlu Matbaası, Ankara.
- Becer, Emre, (1997), İletişim ve Grafik Tasarım, Dost Kitabevi, Ankara.
- Buyurgan, Serap; Buyurgan, Ufuk, (2007), Sanat Eğitimi ve Öğretimi, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
- Cereci, Sedat, (1997), İletişiverelim, Şule Yayınları, İstanbul.
- Çağlayan, Saniye; Korkmaz, Murat; Öktem, Gönül, (2014), “Sanatta Görsel Algının Literatür Açısından Değerlendirilmesi”, Eğitim ve Öğretim Araştırmalar Dergisi, C.3, S.1, s.160173.
- Çelik, Gül, (2019), Temel Tasarım Eğitiminde Optik Algı Yanılsamasının Görsel Tasarım Uygulamalarındaki Etkisi (Pamukkale Üniversitesi Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- Çelik Yılmaz, Nazik, (2019), “21.Yüzyıl Sokaklarında Optik Yansımalar”, Ulakbilge, C.7, S.32, s. 35-51.
- Daşdemir, Fatih, (2019), 14. Yüzyıldan 19. Yüzyıla Kadar Batı Resim Sanatında Canlı Model, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Erzurum.
- Erdal, İ. Tahir, (2006), Gestalt Kuramının Grafik Tasarıma Etkilerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tez), Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Eroğlu, Özkan, (2016), Sanat Eleştirisi Nedir?, Tekhne Yayınları, (1. Baskı), İstanbul.
- Eryarar, Erkut, (2011), “Endüstri Ürünleri Tasarımında Gestalt Teorisi Uygulaması”, Zeitschrift Für Die Welt Der Türken Journal Of World Of Turks, V. 3, N. 2, s. 125-133.
- Fancher, Raymond E. (1990), Ruhbilimin Öncüleri,(Çev., Aziz Yardımlı), İdea Yayınları,
- Gençaydın, Zafer, (1990), Sanat Eğitiminin Düşünsel Temelleri, (Ed., Ö. Adıgüzel ve A. Ovkuran), Ortaöğretim Kurumlarında Resim-İş Eğitimi ve Sorunları, (1.Baskı), Türk Eğitim Derneği Yayınları, 41-60, Ankara.
- Güngörmez, Muammer; Soytürk, Ö. Naci, (2019), Ortaöğretim Güzel Sanatlar Lisesi, Estetik Ders Kitabı, (Ed. Kasım Küçükalp),(2. Baskı), Devlet Kitapları.
- Işıngör, Mümtaz, (1986), Temel Sanat Eğitimi, (1.Baskı), Türk Tarih Kurumu Basımevi,
- Kaptan, Saim, (1994), Bilimsel Araştırma Gözlem ve Teknikleri, Tekışık A.Ş. Ankara.
- Karabulut, Necmettin; Daşdemir, Fatih, (2020), “Mimesis Kuramı Bağlamında Sanat Eğitimi Uygulamaları”, Turan-Sam Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, C.12, S.45,s. 327335.
- Karabulut, Necmettin, (2004), Sanat Eğitiminde Öğretim Alanları ve Bir Alt Disiplin Olarak Sanat Eleştirisi, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum.
- Özmutlu, Aytaç, (2009), Grafik Tasarım Atölye Derslerinde Afiş Konusunun Uygulama ve Çö- zümleme Süreçlerinde Gösterge Bilimsel Çözümleme Yönteminin Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Özsoy, Vedat; Şahan, Melek, (2009), “Çok Alanlı Sanat Eğitimi Yönteminin İlköğretim 6. Sınıf Resim-İş Dersinde Öğrenci Tutumuna Etkisi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C.7, S.1, s. 205-227.
- Özol, Ahmet, (2012), Sanat Eğitimi ve Tasarımda Temel Değerler, Pastel Yayıncılık, İstanbul.
- Özel, Zuhal, (2007),“Op Sanat ve Dijital Teknolojinin Kullanımı”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.7, S.2,s. 395-418.
- San, İnci, (1982), “Sanat Eğitimi”, Eğitim Fakültesi Dergisi, S.15.
- Selman, Erdem, (1995),Psikoloji Ders Kitabı, Fil Yayınevi, İstanbul.
- Senemoğlu, Nuray, (2004), Gelişim Öğrenme ve Öğretim, (9. Baskı),Gazi Kitabevi, Ankara.
- Sertkan, Aslınur, (2012), Resim Sanatında Görsel Algılama Biçimleri Açısından Dinamizm, Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Tepecik, Adnan, (2003),“Sanat ve Çevre” Sanat Eğitimi ve Görsel Çevre,7. Ulusal Sanat Sempozyumu, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, s. 162-171.
- Varış, Fatma, (1994), Eğitim Bilimine Giriş, Atlas Kitabevi, Ankara.
- Ziss, Anver, (2009), Estetik. (Çev., Yakup Şahan), Hayalbaz Kitap, İstanbul.
