IRAK HALKININ İNGİLİZ İŞGALİNE KARŞI 1919-1920 YILLARINDAKİ DİRENİŞİNİN İRADE-İ MİLLİYE ve HÂKİMİYET-İ MİLLİYE GAZETELERİNE YANSIMASI
Author:
Abstract
Irak 400 yıla yakın bir süre Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Bu süre boyunca Irak’ta, Osmanlı Devleti’ne karşı bağımsızlık fikri gelişmemişti. Avrupa sanayisinin ihtiyaç duyduğu petrolün Irak topraklarında bolca bulunduğunun tespit edilmesi üzerine İngiltere bölgede Arap milliyetçiliğini körüklemeye başlamıştır. I. Dünya Savaşı sırasında Şerif Hüseyin’i kışkırtarak Arap coğrafyasında bir isyan çıkartmış, ardından Irak’a asker çıkararak bölgeyi ele geçirmiştir. Zengin petrol yatakların sahip olan Musul’u ise Mondros Anlaşması imzalandıktan sonra anlaşmanın hilafına olmak üzere zorla işgal etmiştir. İngilizlerin Irak işgali çok da kolay olmamış, Arap ve Kürt aşiretler İngiltere’ye karşı direnmiş, zaman zaman İngilizlere büyük kayıplar da verdirmiştir. Ancak yüksek teknolojik silahlar, Hindistan gibi sömürgelerden getirilen çok sayıda asker ve İngiliz işbirlikçiler bölgenin işgal altına girmesine ve Ortadoğu’da günümüze dek sürecek olan çatışma ve felaketlerin oluşmasına yol açmıştır. Emperyalizmin petrol sevdası günümüzde de devam ettiğinden dolayı I. Dünya Savaşı’ndan hemen hemen yüz yıl sonra Irak ve Suriye sömürü amacıyla tekrar işgal edilmiştir.
Keywords
Abstract
Iraq was under the Ottoman rule for nearly 400 years. During this time period, the idea of independence did not emerge in Iraq. After the detection that the oil reserves that European industry needs are abundant in Iraq, Britain started to foster Arab nationalism in the region. During the World War I, Britain incited a revolt in Arab geography by provoking Sharif Hussein, and subsequently captured the region by landing troops in Iraq. It also invaded Mosul, which has rich oil fields, contrary to the Mondros Armistice Agreement which was subsequently signed. British invasion of Iraq was not easy; Arab and Kurdish tribes resisted and caused big casualties to Britain. Yet, high technological weapons, numerous soldiers deployed from colonies such as India, and the English collaborators paved the way for the invasion of the region and for the formation of the conflicts/disasters that would last until today. Because the imperialism’s dirty love for oil contiues today, Iraq and Syria has been re-invaded for colonial purposes nearly a century after the World War I.